موقعیت جغرافیایی :
منطقه حفاظت شده حرا بین ۰۰، ۲۷، ۴۰، ۲۶ عرض شمالی و ۵۲، ۵۵-۲۱ ، ۵۵ طول شرقی درحدفاصل دلتای رودخانه مهران وگورزین درجزیره قشم قرارگرفته است وتمامی ترعه خوران ردربرمی گیرد.
وسعت :
این منطقه نخست درسال ۱۳۵۱ باوسعتی معادل ۸۲۳۶۰ هکتار بانام منطقه حفاظت شده حراتحت حفاظت قرارگرفت. سپس با افزایش سطح آن به ۸۵۶۸۶ هکتاردرسال ۱۳۵۴ عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داد ودرسال ۱۹۷۷ میلادی به شبکه جهانی انسان وکره مسکون ( MaB) پیوست . درسال ۱۳۶۱ مجدداً به سطح منطقه حفاظت شده عودت داده شد. کنوانسیون رامسر وسعت بیشتری ( حدود ۱۰۰۰۰۰ هکتار) از منطقه ترعه خوران رابه عنوان منطقه دارای ارزش اکولوژیک برای پرندگان مهاجرمشخص نموده است . این منطقه اکنون با نام منطقه حفاظت شده حرا تحت مدیریت اداره کل محیط زیست استان هرمزگان حفاظت می شود.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده را دو فرم حیاتی متمایز تشکیل می دهد . نخست جوامع گیاهی شورپــــــــسند ( هایوفیت ) نواحی ساحلی که تامنطقه مد بالا گسترش دارند وعمدتاً ازچند گونه هالوفیت متعلق به خانواده Chenopodiaceae( اسفناج ) وگاهی هــمراه با بوته های گز تشکیل یافته اند .
ازبین گیاهان شورپسند فوق Halocnemum strobilaceum(باتلاقی شور) بیشترین گیاه رویشی سواحل شمالی منطقه حفاظت شده حرا رابه خود اختصاص داده است . گیاه رویشی دیگرحرا با نام علمی Avicennia marina است که جنگلهای نسبتاً انبوهی را برروی توده ها ی جزایر جزرومدی به وجود آورده است . این گونه دربرخی ازنقاط منطقه حفاظت شده خالص بوده وهیچگونه گیاه دیگری آنرا همراهی نمی کند و گاهی با Halocnemum( باتلاقی شور) همراه است .
حـــرا
حراگیاهی است به صورت درختچه یادرخت با اندازه های متفاوت بین ۶-۳مترکه شاخ وبرگ سبز روشنی دارد . اجتماع این درختان تاج پوشش فشرده وانبوهی به وجود می آورند. تنیدگی شاخه ها در یکدیگر طوری است که دسترسی به درون آنرا تقریباً غیرممکن می سازد. ریشه اصلی حرا بسیار کوتاه است ولی ریشه های فرعی وبلند زیادی ازآن منشعب می شودکه درلایه سطحی خاک گسترش پیدامیکند . ازاین ریشه ها رشته های عمودی به طول ۲۰ تا۳۰ سانتی متر از سطح خاک خارج می شود که پنوماتوفر نامیده می شود. این ریشه ها عمل تهویه وتنفس ریشه ها را درشرایط غرقابی وبی موازی انجام می دهند. برگ درختان حرا دائمی بوده واین جنگلها را همیشه بهار نیز می نامند درخت حرا درخردادماه به گل می نشیند وگلهای زرد رنگ آن درزمینه بسترشاخ وبرگ آن بسیار زیباست . دانه درختان حرا بررروی درخت جوانه می زند وسپس از پایه مادری جداشده و درگل ولای پای درختان فرومی رود ونهال جدیدی رابه وجودمی آورند.
پوشش جانوری
اجتماعات جانوری منطقه حفاظت شده رامی توان شامل دوبخش آبی ودرختان حرا دانست ولی درهرحال غالباً بین عناصرتشکیل دهنده این د و گروه از نظر تشکیل شبکه های غذائی ارتباطی تنگاتنگ دیده می شود گروه قابل توجهی از بی مهرگان دریایی ومناطق بین جزرومدی ومصبی دراین منطقه گرد آمده و زندگی می کنند. همچنین گروه قابل توجهی ازمهره داران شامل انواع ماهیان ومارهای دریایی ازجمله جانوران آبزی – دریازی منطقه حفاظت شده حرا هستند. درکنار این مجموعه گروه عظیمی از پرندگان مهاجر و گونه های معدودی از پستانداران را نیزمی توان دراین ناحیه یافت که عمدتاَ وابسته به درختان حرا وجزایر گلی مجاور آن می باشند. گروهی ازموجودات درشبکه های غذایی دریازیان نقش موثری ایفامی کنند وبخشی دیگر ارتباط غذایی تنگاتنگی با پرندگان دارند.
بی مهرگان منطقه حفاظت شده حرا
۱۶ گونه ازنرم تنان متعلق به ۱۳ خانواده از شکمپایان و۱۵گونه متعلق به ۹ خانواده از دو کفه ایها از این منطقه حفاظت شده گزارش شده اند. گل خورک با نام ( Mudskipers) که ماهی خزنده نیزنامیده
می شوند ازگونه های آشنا و دائمی زیستگاه های مانگرو به شمارمی آیند. گل خورک ماهیانی شبیه به خزندگان می باشند ومانند خرچنگها درکفه های گلی ، دالان ها و حفره هایی ایجاد می کنند ودرهر دوحال جزر ومد فعال هستند. گل خورکها ماهیانی ازجنس ( Periophthalmus) می باشندواز نظر سازگاری با موقعیت آکوتونی بسیار شاخص هستند. به خاطرسازگاری با محیط دارای اندامهایی هستند که همانند دوزیستان اجازه می دهد برروی بسترگلی بخزند ، بجهند ویا به سرعت درحفرات کفه های گلی خودراپنهان کنند. گلخورک ها ازسخت پوستان ریز یا بقایای گیاهی وآبزیان کوچک تغذیه می کنند وخود نیزغذای بسیاری ازپرندگان آبزی مانگروها به شمارمی روند.
درگروه سخت پوستان ازخرچنگهای پهن منطقه حفاظت شده حرا نیز ۱۰ گونه متعلق به سه خانواده گزارش شده است . دوگونه میگوی سفید وصورتی که هرد و دارای ارزش شیلاتی نیزهستند ازمنطقه حفاظت شده گزارش شده اند.
مهره داران
مهره داران منطقه حفاظت شده حرا عبارت از ماهیان ، پرندگان ، خزندگان وپستانداران می باشند.
ماهیان
ماهیان شناخته شده درمنطقه حفاظت دشه حرا ۳۲ گونه بوده اند که به ۱۷ خانواده متعلق هستند دربین ماهیان ، ماهی گلخورگ ازخانواده periophthalmide درمناطق گلی با احتماعات حرا دیده می شود. سایرماهیان اغلب منشاء دریایی داشته و به هنگام مد وارد خورها شده ودراین واحی به تغذیه می پردازند.
خزندگان
ازخزندگان دوگروه لاک پشت دریایی ومارها درمنطقه حفاظت شده حراشناسایی وگزارش شده اند. هرچند سواحلی گلی وجنگلی زیستگاه مناســــــبی برای لاک پشتان دریایی نیست ولی درهرحال ۲ گونه از لاک پشت ها ازاین منطقه گزارش شده اند. لاک پشت سبزولاک پشت عقابی دوگونه ای هستند که ازاین ناحیه گزارش شده اند.
ازگروه مارها احتمالاً هر۵گونه ماردریایی شناخته شده ازخلیج فارس دراین منطقه یافت می شوند. مارجعفری که خشکی زی است درسواحل شمالی منطقه دیده می شود.
پرندگان
ازخانواده های شاخص پرندگان می توان به خانواده های زیراشاره کرد .
خانواده صدف خورشکلان
Haematopodidae
خانواده پلیکان شکلان
Pelecanidae
خانواده باکلان شکلان
Phalacrocoraxidae
خانواده حواصیل شکلان
Ardeidae
خانواده کفچه نوک شکلان
Threskiornithidae
خانواده فلامینگو شکلان
Phoenicopteridae
خانواده عقاب ماهیگیر شکلان
Pandionidae
خانواده سلیم خرچنگ خوارشکلان
Dromadidae
خانواده چاخ لق شکلان
Burhinindae
خانواده سلیم شکلان
Charadridae
خانواده آبچلیک شکلان
Scolopacidae
خانواده کاکایی شکلان
Laridae
پستانداران منطقه حفاظت شده حرا
پستانداران منطقه شامل چند گونه مرتبط با خشکی های مجاور ،دشتها وارتفاعات شمالی وبخش عمده جزیره قشم است که بطور اتفاقی وارد این منطقه می شوند. روباه ، شغال و گاهی کفتار در زمره این پستانداران محسوب می شوند. ولی یک گونه جونده بنام موش سیاه ( Rattus rattus) با جنگلهای حرا سازگار شده است .
این مکان زیباست….
لطفا تصاویری نیز از آن بگذارید.
سپاس…
پر طرفدار 4 0