مشخصات و شرایط جغرافیایی:

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: منطقه آلموبلاغ در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع و سپس طی مصوبه شماره ۳۴۹ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۹/۹/۲۹ با مساحت ۷۷۳۸ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.

منطقه حفاظت شده آلموبلاغ با سیمای کوهستانی وتپه ماهوری و ارتفاع برابر ۲۹۴۶ متر از سطح دریا در شمال شهرستان اسدآباد و ۳۵ کیلومتری شمال غرب شهرستان همدان در محدوده جغرافیایی ۵۳ و ۳۴ تا ۵۷ و ۳۴ عرض شمالی و ۰۷ و ۴۸ تا ۱۲ و ۴۸ طول شرقی واقع گردیده و یکی از ارتفاعات مهم غرب کشور و استان همدان به شمار می­ آید و از زیستگاه‌های با اهمیت قوچ و میش ارمنی در کشور می باشد.

بر اساس طبقه بندی سازمان هواشناسی کشور، منطقه مزبور در زیر گروه سرد و خشک قرار می­گیرد بطوریکه آب و هوای منطقه در زمستان سرد و در تابستان معتدل میباشد.

حد و حدود قانونی منطقه:

شمالا: از شمال روستای پشت دربند در امتداد جاده قراکند تا ۵۰۰ متری بالای ارتفاعات قراکند به طرف شرق روستای گلدره.

غربا: از شرق روستای گلدره در امتداد جنوب ادامه جاده مالرو به طرف چنارعلیا.

جنوبا: از شرق روستای چنارعلیا در امتداد جاده ماشین رو تا ضلع جنوبی چیچکلو به طرف غرب روستای اختاچی.

شرقا: از یک کیلومتری غرب روستای اختاچی به طرف باباعلی به سمت معدن و ارتفاعات بالای دره باغ به سمت شمال روستای پشت دربند.

جوامع انسانی:

این منطقه در مجاورت گردنه معروف اسدآباد و در مجاورت ۱۷ روستا قرار دارد که از مهم ترین آنها می­توان به ملحمدره، تاج آباد، ترخین آباد، بیاج، چنار علیا، محمد آباد، پیرملو، قرآکند و باباعلی اشاره نمود.

دره چنار، گرگ دره و دره چپلقو از دره های مهم در منطقه می­باشند.

راه های دسترسی:

راه دسترسی به منطقه پس از طی ۴۰ کیلومتر در محور اصلی همدان – کرمانشاه، در محل گردنه اسدآباد از طریق جاده انحرافی ایستگاه مخابراتی قدس جدید میسر می باشد.

منابع آبی:

رودخانه اختاچی مهمترین آب جاری و قنات پشت دربند، چشمه شفیع خان، چشمه شبدر، چشمه سیب، چشمه بابا، چشمه مرادعلی و چشمه روت علی از منابع آبی منطقه به شمار می­رود.

با توجه به اینکه این منطقه یکی از قلل رشته ارتفاعات الوند محسوب می­گردد، از وجود چشمه ساران بزرگ و کوچک و آبریزهای همیشه جاری آن بهره­ مند می­گردد و منابع آبی متعددی از جمله منابع فصلی، دائمی، رودخانه، قنات، چشمه و … در این منطقه جریان داشته و باعث شده حیات وحش منطقه محدودیتی از لحاظ تامین آب نداشته باشند.

پوشش گیاهی:

با توجه به شیب، جهت و همچنین برخورداری از نزولات جوی، منطقه حفاظت شده آلموبلاغ از پوشش گیاهی بسیار مناسب با تنوع گونه ای بالا، فرم های رویشی علفی، بوته ای و درختچه ای و با کاربردهای دارویی، صنعتی و اشاره نمود.

از آن جمله  می توان گونه های شبدر درختی، گل لاله، شقایق، پونه، توتیا، شنگ، نخود درختی، پیاز کوهی، گل گندم، در منه، زنبق، موسیر، لاله کوهی، لاله سرنگون، کنگر، ریواس، آزربه، شیرین بیان، گون، گل ختمی، گزنه، گل گاوزبان و بومادران، بادام کوهی، آلبالوی وحشی، زرشک، تمشک، گز، انجیر، خشخاش، علف گوسفندی، علف هفت بند، کاسنی، تلخه و خارشتر را نام برد.

گونه های شاخص گیاهی:

منطقه حفاظت شده آلموبلاغ به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی مناسب و منابع آب، از تنوع جانوری مناسبی نیز برخوردار است، به طوری که زیستگاه مناسبی برای رده‌های مختلف جانوری از جمله پستانداران، پرندگان و خزندگان فراهم نموده است.

قوچ و میش شاخص ترین گونه­ جانوری منطقه به شمار می­رود و به دلیل وسعت منطقه و همچنین همجواری با منطقه حفاطت شده خانگرمز و کرکسین، سازگاری این گونه با منطقه را افزایش داده است.

پستانداران: گرگ، خفاش، خرگوش، شغال، روباه، تشی، کفتار، گراز، راسو، سنجاب زمینی، ول، دوپای کوچک، جرد ایرانی، خارپشت ایرانی، خدنگ، هامستر

پرندگان: پرندگان این زیستگاه چهره غالب جانوری منطقه را تشکیل میدهند. گونه های کوهزی همچون عقاب طلایی و کبک معمولی فراوانترین پرندگان منطقه اند. راسته Passeriformes  نیز در بین تمامی گونه های پرندگان متنوع ترین راسته میباشد. عقاب طلایی، عقاب دشتی، شاهین، دلیجه، قرقی، سارگپه، کبک، تیهو، قمری، فاخته انواع چکاوک، انواع سار، توکا، انواع سهره، انواع زرده پر و سینه سرخ و پرندگانی نظیر سبزقبا، جغد کوچک، هدهد،دارکوب، سنگ چشم، شاه بوف، کمرکولی، چلچله کوهی، دم جنبانک، زاغ نوک سرخ و زنبورخوار از جمله پرندگان موجود در منطقه هستند.

دوزیستان: قورباغه درختی، قورباغه معمولی مردابی، وزغ پابیلچه ای و وزغ سبز را نام برد. همچنین خزندگانی از راسته سوسمارها و مارها در این منطقه زیست می­نمایند که از این جانوران می توان به آگامای قفقازی، آگامای وزغی، لاسرتای ایرانی، کورمار تاتاری، کفچه مار، مار پلنگی، یله مار، افعی البرز، اسلینک قرمزنشان

رخدادهای منطقه:

در مهرماه ۱۳۹۲ درگیری مسلحانه و شدیدی مابین گروهی از شکارچیان شرور اسدآباد همدان و محیط بانان منطقه حفاظت شده آلموبلاغ درگرفت و در جریان این درگیری یکی از همیاران محیط زیست زخمی شد. (لینک مرتبط)