اثر طبیعی ملی غار ماهی کور

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: “ماهی کور” یکی از گونه های کمیاب و اندمیک ایران است که در دنیا گونه ای منحصر به فرد محسوب شده و در غارماهی کور در منطقه تنگ هفت استان لرستان زندگی می کند. به نوعی می توان تنها اثر طبیعی ملی لرستان را اولین “غارماهی” حقیقی جهان دانست که اولین بار توسط ژئولوژیست دانمارکی در سال ۱۹۳۷ کشف شد.

این گونه دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که البته “نابینا” بودن آن نخستین ویژگی خاص این گونه محسوب می شود. موضوعی که البته تنها ویژگیهای منحصر به فرد ماهی کور نیست.

ماهی کور دارای بدنی فشرده و سری تخت بوده و دو جفت سبیل در گوشه‌های دهانش دارد و به خاطر اینکه فاقد قدرت بینایی است تنها از طریق سبیل‌های حسی اطراف دهان و خط‌ جانبی موجود بر دو طرف شکم خود قادر به درک حسی پیرامون خود است.

در میان دیگر ویژگی های این ماهی شگفت انگیز می توان به این موضوع اشاره کرد که ماهی کور در حقیقت علاوه بر اینکه نابیناست، دارای بدنی برهنه و فاقد فلس است و از همه مهم تر اینکه این ماهی در کل “فاقد رنگ” است و تنها برخی نمونه‌ها آثار مایل به صورتی یا قرمز کم‌رنگ مشاهده می‌شود.

کم‌رنگی با بی‌رنگی این ماهی به قدری است که “رگ‌های خونی” از زیر پوست این گونه دیده می‌شود. ماهی با بدنی آکواریومی و شیشه ای که می توان رد رگهای خونی آن را با چشمهایمان دنبال کنیم.

و اما آنچه حائز اهمیت بوده این است که تنها حوضه پراکندگی این گونه منحصر به فرد که آن را با نام فارسی “کور غار” می شناسند در استان لرستان و در محل یک غار است، غاری که تنها اثر طبیعی ملی لرستان نام گرفته است.

ماهی کور گونه اندمیک و در حقیقت یکی از گونه های شاخص محیط زیست لرستان و زاگرس است. این گونه در سال های اخیر به دلیل تعداد اندکی که دارد و محیط خاص زندگی آن تحت تنش های مختلفی قرار گرفته است.

یکی از چالشهای موجود در زیستگاه این گونه کمبود محیط بان در منطقه بوده که با فعالیت های یک دوسال اخیر تا حدودی این چالش بهبود یافته ولی هنوز تا حد مطلوب فاصله وجود دارد.

وجود غار ماهی کور در لرستان می تواند این استان را به قطب گردشگری در زمینه حیات وحش تبدیل کند. امروزه با توجه به اینکه جهان حیات وحش بیش از گذشته مورد توجه مردم دنیا قرار گرفته است وجود این ماهی نادر می تواند ارزش اقتصادی زیادی برای مردم منطقه به همراه بیاورد.

محیط زیست به دنبال این است که یک مرکز مدیریت در منطقه تنگ هفت ایجاد کند. فضایی که هم اکنون در حال احداث است دارای مساحت ۴۰۰ متر زیر بنا می باشد.

منطقه تنگ هفت تنها به عنوان زیستگاه ماهی کور اهمیت ندارد بلکه این منطقه دارای یک تنوع زیستی خوبی است.

در منطقه تنگ هفت علاوه بر ماهی کور، سمندر لرستانی نیز زندگی می کند و از این بابت این منطقه حائز اهمیت ویژه است و همچنین با بررسی های انجام شده دو نوع از گربه سانان یعنی پلنگ و کاراکال در این منطقه شناسایی و دیده شده است.

بخشی از اصلی ترین زیستگاه آبی استان لرستان در این منطقه قرار دارد و حفظ اکوسیستم رودخانه “سزار” و طبیعت زیبا و بکر منطقه از دیگر دغدغه های محیط زیست در منطقه تنگ هفت است.

تعارضات و تهدیدها:

آغاز عملیات اجرایی سد بختیاری به عنوان بلندترین سد بتنی دوقوسی دنیا این روزها خلوت این گونه نادر به هم ریخته است چرا که جاده دسترسی به این سد از کنار خانه این ماهی منحصر به فرد می گذرد.

غار ماهی کور به عنوان تنها اثر طبیعی ملی لرستان قبل از این دارای پاسگاه محیط بانی بوده ولی پاسگاه در یک محل استیجاری فعال بوده است و هم اکنون پاسگاهی در این منطقه وجود ندارد. در این راستا یکی از کارگاههای راهسازی سد که مورد استفاده نبوده برای ایجاد پاسگاه محیط بانی در اختیار محیط زیست قرار گرفته شده است.

با عبور جاده دسترسی سد بختیاری از کنار این اثر طبیعی ملی این منطقه بکر در دسترس افراد مختلف قرار گرفته و همین دغدغه ها را برای حفاظت بیشتر از این اثر طبیعی ملی افزایش داده است.

رخدادهای منطقه:

در فروردین ماه ۱۳۹۲ یک قلاده کاراکال که در اثر اصابت ساچمه اسلحه شکاری به شدت از ناحیه دست و پا دچار آسیب دیدگی شده بود، توسط محیط بانان خرم آباد زنده گیری و پس از درمان در نزدیکی اثر طبیعی ملی غار ماهی کور رهاسازی می شود. (لینک مرتبط)

تصاویر منطقه:

+19
0
  

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>