امید به احیای مجدد نسل آهو در تربت جام با تکثیر و رهاسازی ۲۸ آهو در طبیعت

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: در گذشته ای نه چندان دور دشت های شهرستان تربت جام یکی از زیستگاه های مهم آهو در خراسان رضوی و کشور به شمار میرفت و تعداد بیشماری آهو در دشت های این شهرستان زندگی میکردند.

شکار غیرمجاز و بیرویه توسط شکارچیان محلی و تعقیب آهوان با موتورسیکلت هر روز از تعداد این گونه زیبا و ارزشمند کاست تا نهایتا جمعیت آهو در این شهرستان به مرز نابودی رسید.

تا اواخر دهه شصت هنوز تعداد انگشت شماری آهو در دشت های تربت جام وجود داشت و ندرتا توسط افراد محلی مشاهده میشد اما همین چند آهو نیز شکار شده و تقریبا از سال ۱۳۷۰ دیگر هیچ آهویی در هیچیک از زیستگاه های این منطقه مشاهده نگردید و نسل آهو بطور کامل در تربت جام منقرض شد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست تربت جام در این باره گفت: با توجه به اینکه آهو در این بخش از کشور به دلیل شکار غیرمجاز از بین رفت اما زیستگاه های این شهرستان چندان دستخوش تغییرات و تخریب واقع نشده بود، در سال ۱۳۸۷ با پیشنهاد اداره محیط زیست تربت جام طرح تکثیر در اسارت آهو با هدف تکثیر و معرفی مجدد این گونه به زیستگاه های آهو کلید خورد و سایتی با مساحت حدود ۱۸ هکتار در این منطقه تاسیس شد.

جواد دامن پاک اظهار داشت: از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۷ حتی یک مورد مشاهده آهو در دشت های منطقه گزارش نشد اما زیستگاه های آهو همچنان دست نخورده باقی مانده بود.

پس از احداث سایت تکثیر، تعداد ۸ آهو از پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار زنده گیری شده و ۳ آهو نیز که از متخلفین در بجستان و گناباد کشف شده بودند به سایت تکثیر منتقل شدند.

بنابراین سایت تکثیر تربت جام در سال ۱۳۸۸ با یازده آهو و با ترکیب جنسیتی ۸ ماده و ۳ نر فعالیت خود را آغاز نمود.

با مراقبت های شبانه روزی محیط بانان و ایجاد شرایط مناسب تغذیه و زندگی تا سال ۱۳۹۲ جمعیت آهو در این سایت به ۴۲ عدد رسید.

برای نخستین بار در فروردین ماه ۱۳۹۲ تعداد یازده عدد از آهوها از سایت خارج شده و بصورت آزمایشی در دشت چشمه گل که در گذشته از زیستگاه های اصلی آهو به شمار می رفت رهاسازی شدند.

پس از گذشت ۸ ماه و باتوجه به موفقیت آمیز بودن مرحله نخست رهاسازی، مجددا ۱۷ آهوی دیگر در همان دشت رهاسازی شدند.

با وجود بدبینی های زیادی که به نتایج طرح های تکثیر در اسارت از سوی کارشناسان وجود دارد، هم اکنون پس از گذشت نزدیک به دو سال از نخستین مرحله رهاسازی، آهوها به خوبی با شرایط زیستگاه سازگار شده و به زاد و ولد نیز پرداخته اند.

………تصویر مربوط به تعدادی از آهوان رهاسازی شده در دشت چشمه گل تربت جام در تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۱۸

جواد دامن پاک اظهار داشت: از شش ماه پیش از اولین مرحله رهاسازی با حضور در حدود یکصد روستای منطقه به روستاییان آموزش های لازم در خصوص این طرح ارائه شده و خوشبختانه مردم محلی از زمان شروع رهاسازی همکاری بسیار خوبی را با اداره محیط زیست داشته اند و خود آنها نیز از احیای مجدد نسل آهو در منطقه خوشحال هستند.

در حال حاضر از حدود ۲۰ الی ۳۰ کیلومتر دورتر از محل اولیه رهاسازی آهوها نیز گزارش مشاهده آنها توسط بومیان را دریافت میکنیم که این نشان از پراکنده شدن آهوهای رهاسازی شده در زیستگاه های طبیعی دارد.

خوشبختانه از زمان رهاسازی تاکنون حتی یک مورد تخلف شکار یا زنده گیری آهو در منطقه گزارش نشده است و حتی با وجود اینکه چندین بار آهوها وارد مزارع زعفران شده بودند، کشاورزان واکنش منفی نشان نداده اند.

البته دشمنان طبیعی آهو همچنان در زیستگاه ها حضور دارند و از زمان رهاسازی تاکنون یک مورد تلف شدن آهو بوسیله گرگ در منطقه مشاهده شده است.

در حال حاضر سرشماری دقیق آهو به دلیل وسعت منطقه و پراکندگی آهوها مشکل است اما در آخرین مورد حدود چند روز قبل تعداد ۲۴ آهو بصورت یکجا مشاهده و توسط محیط بانان تصویربرداری شده است. (تصویر فوق)

برزگترین مشکل در حال حاضر ورود بیش از حد دام اهلی به منطقه و خطراتی است که از این بابت آهو را تهدید می کند.

امیدواریم مجددا نسل این گونه زیبا و ارزشمند در زیستگاه های طبیعی شهرستان تربیت جام احیا شده و بازهم شاهد جست و خیز آهوان در دشت های این منطقه از کشور باشیم.

+862
-5
  

35 دیدگاه

  1. مسعود شهرابی می‌گوید:

    نسل آهو در بسیاری از دشتها به طور کامل از بین رفته و برنامه ریزی صحیح جهت تکثیر و احیای نسل یکی از بهترین برنامه هاست که نیاز به حمایت مسئولان داره
    امیدوارم به جز این بیست و چهار آهویی که یک جا دیده شدن آهوان دیگری در منطقه باشن
    از همه زحمتکشان ممنونم؛ همونطور که برنامه هایی جهت آگاه سازی و فرهنگسازی مردم منطقه انجام شده باید همکاری مستقیم مردم منطقه به خصوص جوانان رو جهت حفاظت از کل منطقه و به خصوص آهوان جلب کرد؛ فرهنگسازی صحیح و استمداد از نسل جوان منطقه می تونه برنامه ها رو بهتر پیش ببره
    حضور پر شمار گله های دام به همراه سگ گله می تونه خطر بزرگی برای بره آهوها باشه
    بهتره مکانهای زادآوری آهوان در فصل بهار مشخص شده و نسبت به حفاظت ویژه از محل زادآوری و عدم عبور و مرور مردم و احشام از محل زادآوری اقداماتی صحیح انجام بگیره
    بره آهوان چند روز اول زندگی را در یک منطقه تقریبا ثابت بوده و در میان بوته ها در انتظار مادر خود پنهان می شوند
    ممنون دیده بان

    پر طرفدار Thumb up 44 Thumb down 3

  2. کوشان مهران می‌گوید:

    کتاب آنتیلوپهای شمال آفریقا و خاورمیانه و آسیا منتشر شده توسط IUCN پیشکش من است به تمامی پرسنل واقع بین و بدور از هیاهوی محیط زیست تربت جام:

    https://portals.iucn.org/library/efiles/documents/2001-024.pdf

    می توان با بکار بستن همین تجربیات ارزشمند نسل گورخر را نیز در این دشت ها مجدد احیا نمود و دست از فنس و حصار و عزیزان پیمانکار نصاب دست شست.

    پر طرفدار Thumb up 32 Thumb down 3

  3. محمد عاشق طبیعت می‌گوید:

    فقط کمی همت می خواد و حمایت دولت و از همه مهمتر آموزش مردم بومی و محلی
    بی تردید اگر بومیان وارد این چرخه بشوند و نسبت به حیات وحش منطقه خود تعلق خاطر و تعصب بیشتری داشته باشند میتوان اینگونه سایت ها را گسترش داد و لذت دیدن این حیوانات را تجربه کنیم

    پر طرفدار Thumb up 13 Thumb down 0

  4. اهورا می‌گوید:

    دروووود بر محیط بانان تربت جام

    پر طرفدار Thumb up 14 Thumb down 0

  5. DORNA می‌گوید:

    خدا حفظشون کند همه کسانی را که در سایه اشرف مخلوقات بودنشان، همه مخلوقات خداوند، پناه و امنیت دارند.

    پر طرفدار Thumb up 11 Thumb down 1

  6. آرش می‌گوید:

    همواره آسیب پذیر ترین حیات وحش جانوران دشت ها هستند

    پر طرفدار Thumb up 10 Thumb down 0

  7. عشقی می‌گوید:

    خبر فوق العاده ای بود

    پر طرفدار Thumb up 8 Thumb down 2

  8. reza می‌گوید:

    مشکل وجود جاده که در عکس مشاهده میشه است که دسترسی را سریع می کند

    پر طرفدار Thumb up 8 Thumb down 1

  9. آیا قانون نباید اون شکارچی که آهو شکار میکنه را بگیره برعکس آویزونش کنه؟!
    شکارچی حیا کن؛ طبیعتو رها کن!

    پر طرفدار Thumb up 19 Thumb down 12

  10. مجتبی می‌گوید:

    هروقت همه مردم برای محیط زیست دلشون سوخت اونوقت شاهد احیای همه گونه ها خواهیم بود

    پر طرفدار Thumb up 10 Thumb down 2

  11. Nature می‌گوید:

    فقط شکار بی رویه…..
    بازم یه عده از شکار و شکارچی دفاع کنین….
    حالا میگیم حداقل نزاریم این چندتا وحش باقیمونده رو شکار کنن یه عده خوخواه مخالفت میکنن….

    تا کی؟؟؟؟؟
    وقتی این چندتا حیوونو هم شکار کردین بعدش چکار میکنین؟؟؟
    لابد ایندفعه میخایین آدما رو شکار کنین….بعید نیست.

    پر طرفدار Thumb up 15 Thumb down 9

  12. پلنگ سبزوار می‌گوید:

    حدود ۳ سال دیگه همشونو شکار کردن

    داغ Thumb up 9 Thumb down 13

  13. ایان می‌گوید:

    تکثیر و مراقبت برای همه حیوانات در حال انقراض قابل اجر است. البته اگر جادها و شکارچیان عزیز اجازه دهند

    پر طرفدار Thumb up 12 Thumb down 8

  14. حجت می‌گوید:

    چه عجب نمردیم و دیدیم سازمان محیط زیست بعد از سالها یه گونه رو تکثیر و رهاسازی کرد. خبر بسیار امیدوار کننده ای بود. اگر از ۳۰ سال پیش این کار رو کرده بودن و مدیریت درست و اصولی بر حیات وحش اعمال میکردن امروز به ندرت میشد کسی رو دید که علاقه ای به شکار غیر مجاز داشته باشه. عزیزان سازمان محیط زیست سازمان حمایت از حیوانات نیست بدین معنی که باید از اساس و از سالها پیش حیات وحش رو درست و اصولی مدیریت میکرده برای بهره برداری پایدار همون چیزی که توی همه کشورها اعمال میشه. اونا درست مدیریت کردن و امروز مشکلی با مساله شکار ندارن ولی ما چی؟ باز هم میگم مساله شکار و شکارچی از سالهای خیلی دور وجود داشته و خواهد بود چیزی نبوده که سابقه اش به دو سه سال پیش برگرده که الان بخواین کلا منعش کنید.

    پر طرفدار Thumb up 18 Thumb down 14

    • مجید می‌گوید:

      متاسفم که دیدگاتون از طبیعت فقط به شکار و کباب و سیخ و قابلمه محدود میشه !!
      شکارچی از طبیعت جز گوشت مفت و مجانی هیچس نمیفهمه

      پر طرفدار Thumb up 18 Thumb down 15

      • کوشان مهران می‌گوید:

        جناب آقای مجید

        در تمامی کشورهایی که قانون ومدیریت نخجیرداری پشتوانه اجرایی دارد شکارگران برای دریافت پروانه شکار هزینه هایی را(کم و یا زیاد) پرداخت می نمایند واین شکاردزدان وگوشت فروشان ونوکیسه های تازه بدوران رسیده می باشند که به دلیل نگرش صرف گوشت مجانی ورایگان از کشته پشته می سازند و تفاوتی میان بره ومیش و قوچ و بهاز وپاییز قایل نمی باشند.

        پر طرفدار Thumb up 11 Thumb down 8

        • میثم می‌گوید:

          جناب مجید
          شکارچی غبر مجاز بخاطر مفت بودن و پرداخت نکردن هزینه و نیاز به گوشت هر جاندار قابل خوردنی به هر تعداد که بتونه با هر سن و جنسیتی هدف گلوله یا دام و تله قرار میده….
          شکارچی مجاز گوشت مفت و ارزون میخواد ، بدون پرداخت هزینه ای برای گرفتن مجوز و….

          ولی یک شارچی مجاز که با گرفتن مجوز و همراه بودن محیط بان (که هزینه همراهی این محیط بان هم به عهده شکارچی مجاز هست) به طبیعت میره و فقط به دنبال یک شکار رکورد و مسن هست که دارای شاخ بلندتر یا چثه بزرگتر یا عاج بلندتر…. و پوست حیوان هست.
          گوشت شکار برای شکارچی مجاز در آخرین اولویت ها قرار داره…. چرا که اگه هدف یک شکارچی مجاز فقط گوشت بود با هزینه ای که صرف مجوز شکار و هزینه های جانبی میکنه میتونه چند برابر گوشتی که از شکار بدست میاد از قصابی گوشت خرید کنه…

          داغ Thumb up 8 Thumb down 6

          • امیر امینی می‌گوید:

            @میثم: پس امیدوارم خداوند کسانی را که برای ” رکورد شاخ ” دست به کشتن یه موجود بی دفاع و مفید و بی آزار می زنند را شفای عاجل مرحمت فرماید و خوشحالم که دیگر سازمان محیط زیست به این افراد بی صلاحیت اجازه تعدی به جانداران این مملکت را نمی دهد.

            من می خواهم رکورد شاخ داشته باشم پس لطفا یه محیط بان که تمام سال وظیفه اش حفاظت از این موجودات بوده و در سرما و گرما ، با خطر و حذر و با حقوق مکفی برای زنده ماندن این موجودات تمام تلاشش را کرده با من همراه کنید (البته من در حقش مرحمت خواهم کرد و هزینه های خوراکش را هم میدهم) تا درست در مقابل چشمانش ، با شکوهترین نر گله را به گلوله ای به خاک بیندازم و درست در مقابل دیدگانش پوست بکنم و جگرش را به نیشم بکشم .
            و از دولت متوقعم به من یارانه ، آب تصفیه شده ، امکانات درمانی و بهداشتی (با آموزش کاری ندارم چون علم و دانش به کار شکارچی جماعت نمی آید) راه جهت دسترسی به کل طبیعت ایران و …. را در قبال خدمات و تولیدات ارزنده ام بدهد تا بتوانم به حیات مثمر فایده خود ادامه دهم و زباله و گاز گلخانه ای و تولید کنم و حیوانات را از پا در آورم.
            گوشه ای بود از خواسته های یک شکارچی مجاز

            داغ Thumb up 6 Thumb down 6

        • k,navid می‌گوید:

          اقای کوشان واقعا خوشحالم که باز به این سایت لطف کرده ونظرات خود را با دلیل منطق بیان میکنید امید روزی جامعه دوست داران محیط زیست و شکارچیان دست از دشمنی برخورد احساسی بردار ند و کار اساسی برای این طبیعت انجام بدیم

          پر طرفدار Thumb up 4 Thumb down 0

  15. حجت می‌گوید:

    باز هم دیده بان از اطلاع رسانی خوبتون تشکر میکنم. ای کاش میشد سایتتون یه فیلتر داشت که فقط نظراتی که درست و منطقی و اصولی و راهگشای مشکلات بشه قرار میگرفت.

    داغ Thumb up 6 Thumb down 27

  16. ایمان می‌گوید:

    این خبر خیلی خوشحال کننده است
    بعد از دریافت روزانه اخبار تخریب و کشتار در طبیعت ایران این یک خبر امیدوار کننده است که نشان میدهد بالاخره گاهی اوقات مدیران کار علمی و درست هم انجام میدهند.
    خارج از هرگونه حاشیه سازی اگر سازمان محیط زیست درست کار کند؛ البته مدیران آن قطعا شرایط کشور در حوزه زیست جانوری دگرگون خواهد شد.

    پر طرفدار Thumb up 10 Thumb down 0

  17. میثم می‌گوید:

    تا االان از خوندن خبری به این حد خوشحال نشده بودم.
    دورود و سپاس محیطبانان و مردم تربت جام…
    قدر پرواز رو مرغ بال پر شکسته داند…قدر سلامتی رو انسان مریض…
    هیچ کسی به اندازه مردم تربت جام از بازگشت این آهوان خوشحال نیست و از دیدنشون لذت نمیبره.

    بهترین کار مشارکت مردم محلی بصورت تعاونی هست. مردم این حیواتات رو متعلق به خودشون بدونن و بتونن از دامداری دست بکشن و بتونن از طریق جذب توریست و گردشگر به درامدهای بسیار بیشتر و پایدار دست پیدا کنند.
    بهترین مناطق برای ایجاد همچین طرح های و ایجاد شکارگاه خصوصی مناطق محروم و دورافتاده هستند که همواره دولت ها از مشکل نبود زیر ساخت و راه های ارتباطی و… برای محرومیت زدایی و ایحاد اشتغال صحبت میکنن.
    لازمه ایجاد شکارگاه خصوصی دور افتاده بودن بکر و دور از دسترس بودن از شهرهای بزرگ هست که آلودگی ها و تهدیدهای زیادی رو ایجاد میکنند.

    بهترین محیطبانان و قرق بان ها هم خود مردم محلی هستند.
    با ایجاد شکارگاه خصوصی و جذب سرمایه گذار دولت میتونه کمتر از ۱۰ محرومیت رو از این مناطق از بین ببره.
    بدون از بین بردن طبیعت ایجاد معدن یا هر طرحی که باعث از بین رفتن زیستگاه ها بشه…
    یک معدن طلا که مدام خودش رو تجدید میکنه…
    آب امنیت چراگاه و نگهداری ….
    دولت کشور آذربایجان ۱۳درصد از بودجه دولتش رو از طریق جذب توریست شکارچی و طبیعت گرد تامین میکنه….
    چرا در ایران نمیشه به اینچنین درامد های هنگفتی دست پیدا کرد؟؟؟
    نه نفت هست که تمام بشه نه یک کارخانه هست که طبیعت رو آلوده کنه… نه یک معدن هست که تمام بشه….
    تا آب و علف و امنیت باشه میشه ازش درامدهای چند هزار دلاری و گاهن چندصد هزار دلاری کسب کرد فقط از صدور یک مجوز شکار!!!
    بله فقط از صدور یک مجوز شکار!!!

    داغ Thumb up 11 Thumb down 15

  18. دل ارام می‌گوید:

    واقعن چه زیب هستند.
    خدا لعنت کنه اون شکارچیان بی رحم که چنین حیوان زیبایی را هدف گلوله قرار میدهند یا دنبال این حیوان زیبا و قشنگ میکند

    پر طرفدار Thumb up 13 Thumb down 9

  19. یاشار از تبریز می‌گوید:

    شکر خدا….

    دست همه محیط بانان درد نکند. خدا قوت

    پر طرفدار Thumb up 10 Thumb down 5

  20. م.ش می‌گوید:

    از تلاش شما عزیزان تقدیر و تشکر می کنم البته با این هزینه و تکثیر باید در این شهرستان شرایطی محیا بشه برای جلوگیری از شکار بی رویه که دوباره نسل این آهوها نکنه بعد از چند سال دیگه از بین بره باید از اهالی محل کمک بگیرید در قالب فرهنگسازی کاربردی و اصولی نه به صورت حرکت نمادین و زودگذر

    پر طرفدار Thumb up 12 Thumb down 3

  21. Nature می‌گوید:

    مجید با نظرت موافقم.
    یه عده وقتی به طبیعت فک میکنن فقط همون سیخ و کباب و قابلمه به ذهنشون میرسه.
    آقا میثم ما اگه بخواییم مثل کشور آذربایجان در زمینه اکوتوریسم موفق بشیم باید اول نزاریم همین چند تا حیوون باقیمونده منقرض بشن بعد به فکر تکثیرشون باشیم، تازه بعد از اون که به جمعیت قابل قبولی رسیدن میتونیم از پتانسیل بالای حیات وحش ایران در زمینه اکوتوریسم استفاده کنیم.
    ولی تو همین مرحله اول که داریم تلاش میکنیم تا با جلوگیری ازشکار بی رویه جلوی نابودی حیات وحش رو بگیریم نمیشه این موضوع رو مطرح کرد.

    پر طرفدار Thumb up 8 Thumb down 3

    • میثم می‌گوید:

      بنده هم نگفتم الان شروع کنیم به صدور مجوز!!!!!
      عرض کردم با جذب سرمایه گذار خصوصی…ایجاد تعاونی مردمی… و مشارکت مردم محلی که سهیم باشند از سود کسب شده.

      این تعداد حیوان باقی مونده فقط در حکم یک ذخیره ژنتیکی بیشتر نیستند.
      برداشت از این تعداد کم شدنی نیست.

      داغ Thumb up 5 Thumb down 3

  22. انجمن دوستداران محیطزیست اردکان می‌گوید:

    http://cheetahardakan.persianblog.ir/post/742/
    لطفا این خبر را تا پایان مطالعه و پیگیری کنید…..

    موافقم / مخالفم Thumb up 2 Thumb down 2

  23. مهدی:حامی حیات وحش می‌گوید:

    چه مبارک خبری بود …
    دست همه عزیزان دست اندرکار راصمیمانه میبوسم وبرایشان ارزوی توفیق دارم.

    پر طرفدار Thumb up 7 Thumb down 2

  24. شاهین می‌گوید:

    آفرین این کار خوبی بوده ، امیدواریم در همه زیستگاههای کشور انجام بشه

    پر طرفدار Thumb up 4 Thumb down 0

  25. سالاری می‌گوید:

    با سلام بنده خودم اهل و ساکن تربت جام هستم. سال گذشته از همین جاده ای که توی تصویر می بینید که جاده تربت جام به صالح آباد است داشتیم عبور می کردیم که یه گله آهو کنار جاده در حال چرا بودند. به قدری منظره لذت بخشی بود. یکی از دلایلی که کسی جرأت شکار این آهو ها را نداره نزدیک بودن این منطقه به پاسگاه شکاربانی و سایت پرورش آهو است که با کوچکترین شلیکی صدا به پاسگاه می رسه. از طرف دیگه محیطبانی با سختگیری زیاد و جریمه های بالا شکارچی هارو ترسونده و همچنین بین مردم شایع شده که زیر پوست این آهوها ردیاب گذاشتن. چندسال پیش یک روستایی یک پلنگ را اطراف تربت جام شکار کرده بود آگاهی و شکاربانی و اداره اطلاعات هفت جدشو جلوی چشمش آوردن. در کل شکارچی های منطقه خیلی نسبت به قبل کمتر شدند. البته تمام اینها از زحمات شبانه روزی محیطبانی هست.

    پر طرفدار Thumb up 5 Thumb down 1

    • شاهین می‌گوید:

      چه خوب آفرین ، خدا کنه در همه زیستگاههای کشور این شرایط حاکم بشه که سودجوها جرات تعدی به منابع طبیعی و حیات وحش رو نداشته باشند.

      موافقم / مخالفم Thumb up 1 Thumb down 0

  26. k,navid می‌گوید:

    دستتون درد نکه اساسا یکی از وظایف سازمان محافظت و *پرورش رها سازی اگه این کار تو همه مناطق اجرا میشد الان مشکل نابودی گونه های جانوری نداشتیم متاسفانه این سال ها فقط جواز شکار و براشت صادر شد وبرای پررش وازدیاد نسل کاری نشد ونتیجه این شد البته شکار غیر مجاز محلی ها در همه فصل سال جای خود که همه حکایت از مدیریت اشتباه دارد.

    موافقم / مخالفم Thumb up 0 Thumb down 0

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>