به مناسبت روز جهانی رودخانه ها

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): چهاردهم مارچ یا ۲۴ اسفند «روز جهانی اقدام برای حمایت از رودخانه ها و مقابله با سد سازی» نام گرفته و هزاران نفر از مردم در سراسر دنیا این روز را برای یادآوری اهمیت رودخانه ها و تشکر از کسانی که برای حفاظت از آنها تلاش می کنند، گرامی داشته و برای پیروزی هایی مانند حذف سدها و بازسازی رودخانه ها جشن می گیرند.

روز بین المللی اقدام برای حمایت از رودخانه ها، آب و زندگی و مقابله با سد سازی، در سال ۱۹۹۷ به وسیله شرکت کنندگان اولین نشست بین المللی قربانیان سد سازی در کوریتیبلی برزیل به تصویب رسید.

اهمیت رودخانه ها:

رودخانه ها، حوزه های آبریز رودخانه و حریم رودخانه ها دارای بالاترین تنوع زیستی در جهان هستند و همچنین بیشترین تمرکز جمعیت انسانی در حاشیه و نزدیک به رودخانه ها قرار دارد.

تامین آب شیرین: رودخانه ها مهمترین منابع تامین آب شیرین و سالم در کره زمین به شمار می روند.

تامین غذا و خاک حاصلخیز: رودخانه ها تامین کننده آب سالم، غذا، خاک حاصلخیز و هوای مطلوب برای زندگی بر روی زمین هستند.

جلوگیری از تغییرات آب و هوایی: رودخانه ها از مهمترین عوامل جلوگیری از تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین به شمار می روند.

اثرات روانی و زیبایی شناختی: رودخانه ها همانند تالاب ها و جنگل ها از زیباترین اکوسیستم های جهان به شمار می روند. حضور، زندگی در کنار رودخانه تاثیرات مثبت فراوانی بر ایجاد آرامش و سلامت روانی انسان ها به همراه دارد.

تخریب و نابودی رودخانه ها به شدت بر روی کیفیت زندگی انسان و سایر موجودات زنده بر روی زمین تاثیر خواهد گذاشت.

تاثیرات مخرب سد سازی بر روی رودخانه ها:

بدون شک احداث سد بر روی رودخانه ها بزرگترین عامل تهدید و تخریب اکوسیستم رودخانه ها به شمار می رود.

سدها پیامدهای مضر محیط زیستی متعددی به همراه دارند که شامل اثرات مخرب بیولوژیک ، فیزیکی و شیمیایی در رودخانه ها می باشد.

سدها با قطع جریان آب تنوع زیستی رودخانه را به خطر می اندازند و تخم ریزی و روند طبیعی زندگی آبزیان جلوگیری می کنند. تعداد زیادی از گونه های جانوری جهان طی سال های اخیر به دلیل سد سازی منقرض شده و یا در آستانه انقراض قرار دارند.

وجود یک مخزن بزرگ آب راکد در پشت سد برای زندگی جانوران و گیاهانی که با اکوسیستم آبهای روان تکامل یافته اند (حلزون ها، جلبک ها، ماهی ها و …) مناسب نیست و به تدریج منجر به نابودی تنوع آنها خواهد شد.

سدها علاوه بر تاثیرات فیزیکی منفی، منجر به تغییران مضر شیمیایی در رودخانه ها می شوند که تغییر در دمای آب، تغییر در میزان اکسیژن محلول در آب از این دست می باشد.

 

……………….یکی از رودخانه های پارک ملی لار – مهمترین زیستگاه ماهی قزل آلای خال قرمز در ایران

سدها به جلوگیری از حرکت رسوبات و انباشت آنها در پشت دیواره سد، مانع رسیدن بسیاری از مواد حیاتی به پایین دست رودخانه می شوند. جلوگیری از حرکت رسوبات در رودخانه ها منجر به نابودی دشت های حاصلخیز در پایین دست رودها می شود.

جلوگیری از حرکت رسوبات در روخانه ها منجر به فرسایش بستر رودخانه در طول زمان شده و کیفیت بستر رودخانه جهت نگهداری و هدایت صحیح آب کاهش می باد. این موضوع می تواند با بروز سیلاب های فصلی و تاثیرات مخرب سیل بر اکوسیستم های اطراف رودخانه ها همراه باشد.

سدها در شش دهه گذشته ۴۰ تا میلیون انسان را آواره کرده اند که این موضوع تبعات اجتماعی و روانی بسیاری را برای آواره شدگان به همراه داشته است.

بنابراین مردم سراسر جهان در روز چهاردهم مارچ به خیابان ها می آیند تا نشان دهند که خواستار تغییر در دیدگاه و سیاست های تصمیم گیرندگان نسبت به مدیریت منابع به بخصوص احداث سد بدون مطالعه تاثیرات محیط زیستی بر روی رودخانه ها هستند.

+189
0
  

7 دیدگاه

  1. عاشق طبیعت می‌گوید:

    دقیقا صحیح است
    رودخانه ها نقش بسزایی در اکوسیستم طبیعت ایفا می نمایند
    نمونه آن هم سد لار می باشد که موجب به خطر افتادن زیستگاه ماهی قزل آلای این رودخانه شده زیرا ماهی قزل آلا یه ماهی تهاجمی میباشد و به اکسیژن فراوان احتیاج دارد و در آب راکد نمی تواند زیست کند

    پر طرفدار Thumb up 13 Thumb down 1

    • میشو می‌گوید:

      کاربر محترم
      اقای عاشق طبیعت
      در این مورد باید یاداور شوم که ، اگر تا کنون قزل الای خال قرمز باقیست… تنها به دلیل وجود این سد است…
      و از دست اندازی صیادان به دور نگه داشته شده است…و پشتوانه قابل اطمینانی را فراهم اورده

      داغ Thumb up 2 Thumb down 11

  2. ناصر می‌گوید:

    درود

    خیلی خوشحالم از اینکه بعد از مدتها به این مقوله هم رسیدگی میشود

    سدها بجز نابودی چیزی به ارمغان نمیارن… سالیان گذشته خیلی از ماهی های سردابی برای تخم ریزی از مناطق بسیار دور به سرچشمه های رودخانه ها خودشون را میرسوندن و این مناطق جزو بهترین مکان ها برای تخم ریزی بود.. مثلا ماهیانی از رود کارون در خوزستان تا سرشاخه هایی از این رود به استان چهارمحال و بختیاری میومدن برای تخم ریزی ولی الان با وجود سدهای کارون چنین کاری امکان پذیر نیست

    دومین گزینه که سالیان سال باعث نابودی رودخانه ها شده مزارع پروش ماهی هست. تمامی این مجموعه های پرورش ماهی فضولات خودشون که از قبیل ماهی های مرده و آشغال های خودشون هست نثار این رودخانه ها میکنند و با تغییر مسیر آب به سمت مزارع شون باعث نابودی بخش بزرگی از رودخانه ها میشوند

    با امید اینکه رسیدگی بشه به این مقوله به مانند شکارهای بی رویه

    ماهی های رودخانه ای سهم بزرگی از اکوسیستم را دارا هستن. به صید بی رویه و خارج از فصل ماهیگیری هم رسیدگی شود.

    پر طرفدار Thumb up 7 Thumb down 2

  3. مسعود شهرابی می‌گوید:

    متاسفانه در کشور لابی سد سازی بسیار قدرتمند بوده و بسیاری از سدها نه تنها بدون ارزیابی زیست محیطی که بلکه برای پر شدن جیب پیمانکاران سدسازی و حتی دلالان ساخته شده
    بسیاری از سدها که ساخته شدن هیچوقت پر نخواهند شد چون آبی نیست که بخوان پر بشن

    جالب اینجاست سکون آب پشت سدها که باید در رودخانه ها جاری باشه باعث تغییر در مدار گردشی زمین شده یعنی در واقع عدم حرکت آب در رودها و انباشت آب پشت سدها باعث تغییری بزرگ بر روی مدار گردشی زمین شده که بزرگترین زمین لرزه ها هم چنین تغییری نمیتونن ایجاد کنن

    رودها رگهای زنده زمین هستند که حیات و زندگی میبخشن برای حفظ اونهاباید تلاش کرد

    پر طرفدار Thumb up 4 Thumb down 1

  4. عاشق طبیعت می‌گوید:

    ببینید درمقوله سد سازی باید درنظر داشت که دربستر رودخانه دائمی احداث نشود زیر رودخانه های دائمی محل زاد ولد و تخم ریزی آزاد ماهیان مانند قزل آلا ، ماهی سفید ، ازون برون و سس ماهیان ، زرد پر ، مغاره چین و اسبله ها ماهیان سوف اردک و سونگ که اکثریت ماهیان سرد آبی و تهاجم میباشند که به اکسیژن فراوان احتیاج دارند

    سدسازی فقط در بستر رودخانه فصلی باید احداث شود

    موافقم / مخالفم Thumb up 2 Thumb down 0

  5. نیروانا می‌گوید:

    البته بعضی از رودخانه های دایمی و بسیار بزرگ در مناطقی مثل چین و جنوب اسیا امریکای جنوبی و حتی بعضی از مناطق ایران دارای طغیانهای ویرانگری هستند که به کمک همین سدها مهار میشوند

    توسعه کشاورزی در خوزستان شمال ایران و حوضه زاینده رود هم با کمک سدها امکان پذیر شده است و نابودی بعضی از تمدنهای باستانی میان رودان ( بین النهرین ) در عراق فعلی هم به طغیانهای دجله و فرات نسبت داده شده است

    در یکی از سدهای کشور کانادا مسیرهایی برای کوچ سالانه ماهیان ازاد و تخمریزی انها از سمت دریا به سوی بالی رودخانه ایجاد شده است که در سدهای ایران هم میتوان چنین کارهایی انجام داد در بین سد سازان هم ظاهرا فرمولی هست که بین زمینهای زیر اب رفته وزیر کشت رفته باید نسبت ثابتی برقرار باشد

    موافقم / مخالفم Thumb up 0 Thumb down 0

  6. شاهین می‌گوید:

    دیده بان محترم حیات وحش
    تصویر خرسهای قهوه ای مربوط به ایران هست؟!

    موافقم / مخالفم Thumb up 0 Thumb down 0

پاسخ دادن به ناصر لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>