پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): دکتر حسن روحانی رییس جمهور دولت یازدهم و نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، برنامه دولت دوازدهم را مبتنی بر محورهای آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت منتشر کرد.
در ابتدای این برنامه که دیشب (پنجشنبه ۹۶/۲/۲۱) منتشر شد، آمده است: «میدانم که از کمبود آرامش خسته شدهاید. مردم ایران شما میخواهید زندگی برایتان آرام، بیتنش و جامعه در آرامش باشد، سیاست خارجی آرامش داشته باشد و آرام و بیدغدغه به آینده بنگرید و در کنار فرزندان، نوهها و نسلهای بعدی زندگی کمدغدغهای را تجربه کنید. من برای آنکه در کنار یکدیگر برای ساختن چنین آیندهای تلاش کنیم پا به میدان انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم گذاشتهام.»
این برنامه در ۱۰ بخش مجزا با موضوع های ۱) مسائل اساسی کشور ۲) برنامه اقتصادی و توسعه اشتغال ۳) برنامه های سیاسی ۴) برنامه های فرهنگی ۵) برنامه های اجتماعی ۶) برنامه علم، فناوری و نوآوری ۷) برنامه های محیط زیست و توسعه پایدار ۸) برنامه سلامت،بهداشت و درمان ۹) سیاست خارجی و ۱۰) برنامه امور دفاعی منتشر شده است.
جزئیات بخش هفتم این برنامه که به موضوع محیط زیست و توسعه پایدار اختصاص دارد بشرح زیر می باشد:
الف) مقدمه
دولت یازدهم به درستی و بنا به ضرورتهای کشور بهطور جدی نسبت به محیطزیست اهتمام ورزیده و با نام «دولت محیطزیست» نیز خوانده شده است. این رویکرد که حاصل آگاهی بر عمق بحرانهای محیطزیستی ایران بوده دستآوردهایی داشته است و کماکان باید ادامه یابد.
مسائل محیطزیست جهان در حال شدت گرفتن است و این وضعیت خود را در معاهدات بینالمللی و تلاشهای فراگیر برای افزایش آمادگی برای مقابله با تغییرات ناشی از این مسائل نشان میدهد. آنچه در ادامه میآید، شرحی مختصر از دستآوردهای دولت یازدهم در زمینه محیطزیست و همچنین برنامههای در نظر گرفتهشده برای اجرا در دولت دوازدهم است.
برنامههای محیطزیست دولت دوازدهم بر اساس چهار راهبرد زیر طراحی شده و اجرا میشوند.
۱) رعایت استانداردهای محیط زیستی در برنامهریزی توسعه
۲) ارتقای مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست
۳) پیگیری اقتصاد سبز
۴) ارتقای سطح شفافیت در حکمرانی محیط زیستی
ب) دستآوردهای محیط زیستی دولت یازدهم
دولت یازدهم با تأکید بر صیانت از محیطزیست ایران به دستآوردهای مهمی دست یافته که البته با توجه به عمق مسائل محیطزیستی کشور، هنوز راه درازی برای به تعادل رساندن وضعیت محیطزیست و اکوسیستمهای تخریبشده باقی مانده است.
اقدامات و فعالیتهایی که در دولت یازدهم انجام شده به ارتقای رتبه ایران در شاخص عملکرد محیطزیستی EPI انجامیده است. شاخص عملکرد محیطزیستی هر ساله توسط دانشگاه ییل و با درنظر گرفتن دو حوزه سلامت محیطزیست (۳۰ درصد وزن شاخص) و سرحالی اکوسسیستم ((۷۰ درصد وزن شاخص) محاسبه میشود. این شاخص بر اساس معیارهای زیر تدوین میشود و به دلیل تعدد شاخصها و پیچیدگی آنها، بسیار معتبر است.
- خطمشیهای سلامت محیطزیست و اثر آن بر هوا و آب در حوزه سلامت محیط زیست،
- طبقهبندی خطمشی هوا، منابع آب، تنوع زیستی و زیستگاهها، جنگلها، صیادی، تغییر اقلیم و انرژی درحوزه سرحالی اکوسیستم،
- شاخصهای مرگ و میر کودکان، دسترسی به آب آشامیدنی سالم و بهداشت، آلودگی فضاهای بسته، ذرات معلق در بخش خطمشیهای سلامت محیط زیست،
- شاخصهای سرانه تولید دیاکسید گوگرد، مقدار دیاکسید گوگرد تولیدی به ازای تولید ناخالص داخلی،
- تغییر در کمیت آب، حفظ زیستگاههای بحرانی، مساحت نواحی دریایی حفاظت شده، یارانههای کشاورزی، قوانین مدیریت آفات، افزایش رشد تودههای جنگلی، تغییر در پوشش جنگلی، جنگلزدایی، فشار بر صید ساحلی، صید بیش از حد ماهیها، سرانه تولید دیاکسید کربن، تولید دیاکسید کربن به ازای تولید ناخالص داخلی، تولید دیاکسیدکربن به ازای هر کیلووات ساعت تولید برق، مقدار برق تولیدی از انرژی تجدیدپذیر در بخش سرحالی اکوسیستم.
ایران از رتبه ۱۱۴ در سال ۲۰۱۲ به رتبه ۱۰۵ در سال ۲۰۱۶ رسیده که این ۵ رتبه بهبود حاصل عملکرد محیطزیستی در دولت تدبیر و امید است. رتبه ۱۰۵ نیز البته شایسته نیست و نشاندهنده عمق مسائل محیطزیستی کشور است اما نشان میدهد که مسیر درستی طی شده است و با تداوم این مسیر میتوان وضعیت بهتری در محیط زیست ایران را شاهد بود.
مهمترین دستآوردهای قانونی
پیشبرد رعایت استانداردهای محیطزیستی و حفاظت از محیطزیست نیازمند زیرساخت حقوقی و قانونی است و این امر با جدیت در دولت یازدهم پیگیری شده است.
- تصویب فصل مالیاتهای سبز در لایحه ارزش افزوده
- همکاری در تدوین سیاستهای کلی نظام در حوزه محیط زیست برای سیاستهای کلی نظام در بخش محیط زیست
- احیاء و فعال کردن شورای عالی حفاظت محیط زیست پس از توقف ۸ ساله و تشکیل سه جلسه تاکنون
- تهیه سند اقتصاد کم کربن و تصویب آن در هیات وزیران برای نهادینه سازی اقتصاد سبز و تثبیت جایگاه محیط زیست در نظام برنامه ریزی، سیاستگذاری و تعیین اهداف میان مدت و بلند مدت کشور
- تهیه و تدوین و تصویب لایحه هوای پاک و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی
- تهیه و تدوین و تصویب لایحه خاک و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی
- تهیه و تدوین و تصویب لایحه ارزیابی محیطزیستی و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی،
- تهیه و تدوین و تصویب لایحه حفاظت از تالابها و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی.
مقابله با آلودگی هوا
ترکیبی از اقدامات حقوقی و اجرایی برای حرکت در مسیر کاهش آلودگی هوا در دولت یازدهم محقق شده است.
- حذف توزیع بنزین پتروشیمی و جایگزینی آن با بنزین و گازوییل استاندارد یورو ۴، اجرای استاندارد یورو ۴ در خودروسازی کشور (پس از ۸ سال تاخیر) و در نتیجه بهبود کیفیت هوا در ۸ کلان شهر،
- اجرای استاندارد یورو ۴ برای خودروهای سبک داخلی، توقف تولید موتورسیکلتهای کاربراتوری و استاندارد یورو ۳، تعیین استاندارد یورو ۵ برای خودروهای سبک وارداتی،
- جایگزینی ۴۰۰۰۰ دستگاه تاکسی فرسوده،
- کاهش مصرف مازوت در نیروگاههای کشور و جایگزینی با گاز طبیعی،
- تصویب موافقتنامه پاریس برای کاهش گازهای گلخانهای و مقابله با گرمایش زمین در هیات دولت و ارایه به مجلس شورای اسلامی،
- تهیه و تصویب برنامه و آییننامه اجرائی مقابله با گرد و غبار در دولت و اجرای برنامه شناسایی کانون های داخلی گردوغبار در ۱۲ استان کشور،
- انعقاد تفاهمنامه همکاری با کشور عراق برای کنترل و تثبیت کانونهای گرد و غبار به عنوان مهمترین کانونهای منطقهای،
حفاظت از تنوع زیستی و تالابها
یکی از بزرگترین تهدیدات برای زیستپذیری ایران از بین رفتن تنوع زیستی است که در گذشته به شدت از آن غفلت شده بود. دولت یازدهم اقدامات متعددی برای حفاظت از تنوع زیستی ایران انجام داده که برخی از آنها به شرح زیر است.
- تعیین و تصویب حقابههای محیطزیستی تالابها و دشتهای ایران با همکاری وزارت نیرو،
- پیشبرد برنامه احیای دریاچه ارومیه و نجات دادن دریاچه از خشکشدن حتمی و نابودی اکوسیستم منطقه،
- احیاء تالاب بینالمللی هورالعظیم و آبگیری بیش از ۷۰ درصدی آن،
- برداشتن دایکهای مرزی بر روی تالاب بینالمللی هامون و لایروبی مسیلها برای هدایت آب و ثبت این تالاب به عنوان ذخیرهگاه زیستکره یونسکو، رایزنیهای بینالمللی و نیز دوجانبه با افغانستان برای دریافت حقابه بخش ایرانی هامون،
- احیاء بخشهایی از تالاب گاوخونی پس از ده سال خشکسالی کامل،
- اجرای برنامه مدیریت زیست بومی برای ۱۴ تالاب کشور نظیر ارومیه، شادگان، پریشان، انزلی، بختگان، گاوخونی، میقان و قره قشلاق،
- تصویب مناطق حفاظتشده جدید در شورای عالی محیطزیست؛ ارتقای جنگل ابر به منطقه حفاظتشده و منع انتزاع ۲۲۵ هکتار از منطقه حفاظتشده گاندو،
- ایجاد بیمه پلنگ ایرانی برای مقابله با آسیب رسانی به آنها در جوامع محلی،
- حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در قالب پروژه های ملی و بین المللی و تداوم بیمه یوزپلنگ،
- افزایش جرایم شکار و صید حیوانات تا ۲۰ برابر قبل،
- تصویب ردیف اعتباری برای مدیریت و احیای تالاب ها در استان ها برای اولین بار،
- کاهش حدود ۶۰ درصدی آتش سوزی های جنگلی در مناطق حفاظت شده پس از ایجاد ستاد اطفای حریق کشور با عضویت سازمان و اختصاص ۴۲ بالگرد در استانها و اجرای مانورهای آموزشی،
- تدوین برنامه جامع قطع بهرهبرداری چوب از جنگلهای شمال و پیشبرد برنامه تنفس ده ساله،
- رفع تصرف ۷۷۲ هکتار از تصرفات مناطق حفاظت شده در ورجین، میانکاله، هرمزگان و سایر نقاط و لغو مجوز فروش پارک پردیسان،
- اجرای طرح مدیریت زیستبومی در دریاچه ارومیه و تالابهای کشور از جمله قره قشلاق، پریشان، شادگان و انزلی،
- تصویب لایحه حمایت از محیطبانان و جنگلبانان در دولت.
تقویت نهادهای مدنی، سازمانهای غیردولتی و فعالان محیط زیست
دولت یازدهم مردم را نیروی فعال و سازنده در همه عرصهها و از جمله در زمینه محیطزیست دانسته و مثبتترین رویکرد را نسبت به سازماندهی تشکلهای مردمی و سازمانهای مردمنهاد در عرصه محیطزیست داشته است. این در حالی است که رویکردهای امنیتی در دولتهای نهم و دهم به تضعیف شدید سازمانهای مردمنهاد در حوزه محیطزیست انجامیده بود. برخی از مهمترین دستآوردهای دولت یازدهم در این زمینه به شرح زیر است.
- تقویت نقش و جایگاه مشارکت مردمی و سرمایههای اجتماعی با افزایش ۸۰ درصدی تشکلهای محیط زیستی از ۴۲۳ تشکل در سال ۱۳۹۱ به نزدیک ۸۹۱ در سال ۱۳۹۵،
- برگزاری نشستهای فصلی، منطقه ای سازمان های مردم نهاد محیط زیستی و منابع طبیعی،
- برگزاری دورههای آموزش مجازی ویژه سمنهای محیطزیستی،
- توسعه اطلاعرسانی به اقشار مختلف از طریق فضای مجازی و ترویج و تشویق حفاظت از محیطزیست در سطح عمومی،
- حمایت از پویشهای مردمی محیطزیستی برای گسترش آگاهیها و مشارکت اقشار مختلف.
آموزش و فرهنگسازی همگانی محیط زیست
حفاظت از محیطزیست مستلزم مشارکت عمومی مبتنی بر آگاهی مردم از مسائل محیطزیست و شیوههای حفاظت از آن است. حفاظت محیطزیست به حمایت عمومی نیز نیاز دارد و در این راستا اقدامات متعددی در دولت یازدهم انجام شده است.
- انعقاد تفاهمنامه با وزارت آموزش و پرورش برای گسترش آموزش دانشآموزان و درج مفاهیم محیطزیستی در ۳۳ عنوان کتاب درسی و دو واحد انسان و محیطزیست در مقطع متوسطه،
- تدوین منشور مدارس جامع محیطزیستی کشور،
- حمایت از راهاندازی مدارس طبیعت توسط بخش خصوصی،
- همکاری با صدا و سیما برای تولید و پخش برنامههای آموزشی و اطلاعرسانی محیطزیستی،
اقتصاد سبز و توسعه پایدار
ایران به علت شدت بحرانهای محیطزیستی که بخشی از آنها ناشی از استفاده نامناسب (غیرسبز) از منابع طبیعی است و همچنین به دلیل ظرفیتهای اقتصاد سبز برای ایجاد رشد اقتصادی و توسعه اشتغال، نیازمند توسعه اقتصاد سبز است. برخی اقدامات انجامشده در این مسیر به شرح زیر است.
- تصویب سند اقتصاد کمکربن در هیات وزیران،
- تصویب فصل مالیاتهای سبز در لایحه ارزش افزوده
- شناسایی و معرفی مشاغل سبز و دوستدار محیط زیست
- شناسایی و معرفی واحدهای صنعتی و خدماتی دوستدار محیط زیست در چارچوب برندسازی صنایع سبز،
- تصویب مصادیق مصرف اختصاص ۱ درصد از بودجه دستگاههای اجرایی برای مدیریت سبز در دولت،
- جریانسازی و نهادسازی شاخصهای توسعه پایدار در حدود ۳۰ دستگاه اجرایی،
- انعقاد تفاهمنامه با بانک مرکزی، بانک تجارت، بانک صادرات و … برای حمایت از فعالیتهای محیط زیستی،
- راهاندازی بخش تخصصی آمار و سنجش از دور و تجمیع توان کارشناسی در حوزه آمایش،
مقابله با آلودگی خاک
فرسایش و آلودگی خاک دو معضل بزرگ محیطزیست ایران است که ظرفیت زیستپذیری کشور را با تهدید مواجه کرده است. زیرساختهای حقوقی و استانداردهای لازم برای مقابله با این پدیده نیز در کشور به اندازه کافی وجود نداشته است. دولت یازدهم در این بخش نیز دستآوردهای مهم زیر را داشته است.
- تصویب استاندارد و شاخص کیفیت منابع آب و خاک در دولت،
- تدوین لایحه خاک در دو بخش آلودگی و فرسایش خاک و تصویب آن در دولت،
- ابلاغ استاندارد کیفیت منابع خاک و راهنماهای آن،
- ایجاد کمیته ویژه سم و کود در سازمان و تهیه «گزارش ملی وضعیت تولید، واردات، توزیع و مصارف سموم وکودهای شیمیایی.»
مقابله با بحران آب
مسائل جدی مدیریت منابع آب و انجام اقدامات اصلاحی در این زمینه از مهمترین اقدامات دولت یازدهم در عرصه محیطزیست ایران بوده است.
- بازنگری و اجرای برنامههای ارزیابی محیطزیستی طرحهای انتقال آب و سدهای بزرگ،
- برنامهریزی و اجرای طرح تعادلبخشی آبهای زیرزمینی،
- ابلاغ استاندارد و راهنمای تعیین شاخص کیفیت منابع آب،
- تشکیل کارگروه ساماندهی رودخانهها در استانها،
- تدوین راهنمای پیشگیری، ارزیابی و پاکسازی آلودگیهای نفتی آبهای زیرزمینی و اثرات محیطزیستی طرحهای عمرانی بر منابع آب زیرزمینی،
- شناسایی منابع آلاینده دشتهای مهم کشور به منظور تدوین برنامه پایش،
- تدوین برنامه مدیریت محیطزیستی بنادر کشور.
تقویت و ارتقای نیروی انسانی
سازمان حفاظت محیطزیست ایران و کل دستگاههای مرتبط با محیطزیست از کمبود نیروی انسانی متخصص در این عرصه رنج میبرند. کمتوجهی تاریخی به محیطزیست سبب غفلت از تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی در این عرصه نیز شده است. دولت یازدهم برای رفع این نقیصه اقدامات زیر را انجام داده است.
- توانمندسازی نیروی انسانی متخصص سازمان از طریق استقرار، راهاندازی، آموزش، تهیه محتوای آموزشی و مدیریت سیستم آموزش مجازی،
- اصلاح ساختار و تقویت یگان حفاظت محیطزیست زیر نظر بالاترین مقام دستگاه اجرایی و اعطای درجات محیطبانی،
- افزایش سختی کار محیطبانان تا سقف ۳۰۰۰ امتیاز و تبدیل وضعیت استخدامی حدود ۵۰۰ محیطبان قراردادی،
- تدوین لایحه حمایت از محیطبانان و ارایه به دولت،
- آموزش حدود ۱۵۰۰ نفر از محیطبانان از سراسر کشور،
- حمایت از سازمانهای مردمنهاد حوزه محیطزیست برای تقویت نیروی انسانی مردمنهاد لازم برای حفاظت محیطزیست.
تقویت دیپلماسی محیطزیست و همکاریهای بینالمللی
موفقیت در عرصه مدیریت محیطزیستی نیازمند همکاریهای بینالمللی در زمینههای مختلف و تقویت دیپلماسی محیطزیستی است. بحران ریزگردها و تأمین حقابه تالابهایی نظیر هامون، ضرورتهای دیپلماسی محیطزیستی را به خوبی نشان میدهند. محیطزیست همچنین عرصه گستردهای برای همکاری فناورانه و تکمیل رویکرد تعامل سازنده است. اهم اقدامات انجامشده در این بخش به شرح زیر است.
- تصویب و ابلاغ قوانین «کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه»،
- الحاق کشور به پروتکل ۱۹۹۶ درخصوص جلوگیری از دفع مواد زائد و سایر مواد به دریا (پروتکل لندن)،
- الحاق کشور به پروتکل حفاطت از تنوع زیستی، دریای خزر( کنوانسیون تهران)،
- شرکت فعالانه ایران در روند تهیه و تصویب تفاهم نامه تغییرات آب و هوایی پاریس،
- تقویت دیپلماسی محیطزیست در عرصه بینالمللی و منطقهای و تثبیت جایگاه ایران در معاهدات بینالمللی در حوزه محیط زیست با انعقاد بیش از ۱۵ تفاهمنامه همکاریهای منطقهای و بینالمللی محیطزیستی با کشورهای مختلف و اجرای بخشهایی از این تفاهمنامهها به ویژه بخشهای آموزشی و فنی،
- جلب مشارکت فنی و مالی ژاپن در حفاظت از دریاچه ارومیه و تالاب انزلی
برنامه محیطزیستی دولت دوازدهم
موفقیتهای دولت یازدهم در زمینه محیطزیستی و ارتقای عملکرد محیطزیستی ایران بر اساس شاخصهای بینالمللی و دستآوردهای مشهودی نظیر موفقیت در پیشبرد احیای دریاچه ارومیه، احیای تالاب هورالعظیم و کاهش آلودگی هوای کلانشهرها به علاوه خیزش آگاهی عمومی در زمینه محیطزیست نشان میدهد رویکردهای دولت یازدهم در زمینه محیطزیست باید ادامه یابد. دولت دوازدهم همه راهبردهای ۱۲گانه زیر را که در دولت یازدهم اجراییشده، ادامه خواهد داد.
- ایجاد مدیریت یکپارچه و کارآمد کاهش آلودگی هوای کلانشهرها،
- اجرای جدی برنامه مدیریت خاک، پسماند و فاضلاب و تکمیل مقررات آن،
- ارتقای کارآمدی در حفاظت منابع طبیعی و تنوع زیستی،
- احیا و اثربخش کردن شورای عالی محیط زیست و تشکیل و ارتقای اثربخشی صندوق محیطزیست،
- تقویت و حمایت سازمانهای مردمنهاد محیطزیستی،
- آموزش و ترویج سواد، اخلاق، رفتار و عمومیسازی فرهنگ محیط زیست،
- ارتقای دیپلماسی آب و احیای دیپلماسی محیط زیست با تأکید بر معضل ریزگردها،
- توانمندسازی ساختاری و اقتدار محیط زیست در حاکمیت از طریق ارتقای جایگاه سازمان حفاظت محیطزیست در برنامهریزی توسعه کشور،
- تقویت ارزیابی محیطزیستی و اجتماعی اجتماعی در همه طرحها و اعمال معیارهای ناشی از اقتصاد محیط زیست در برنامهریزی توسعه،
- اتخاذ رویکرد هزینه-فایده محیطزیستی در همه برنامهریزیها،
- اجرای ابزارهای انگیزشی بازارمبنا و توسعه اشتغال سبز،
- لحاظ کردن آمایش سرزمین با محوریت آب و محیطزیست در برنامهها و طرحهای توسعه الگوی توسعه کشور.
ضمن ادامه دادن مسیر چهار سال گذشته در قالب محورهای فوق، چهار برنامه که در ادامه تشریح میشود، پیگیری و اجرا خواهد شد.
پیگیری برای تصویب لوایح محیطزیستی در مجلس
تصویب لوایح مرتبط با حفاظت از محیطزیست به دلایل مختلف و از جمله تعارضاتی که رعایت استانداردهای محیطزیستی با برخی منافع محلی دارد، بسیار دشوار و زمانبر و توأم با مخالفتهای بسیار است. تدوین زیرساخت حقوقی حفاظت از محیطزیست نیز برای تثبیت حقوق محیطزیست ضروری است. برنامه جدی برای پیگیری تصویب و اجراییشدن لوایح تدوینشده در دولت یازدهم، در دستور کار دولت دوازدهم خواهد بود. پیگیری تصویب چهار لایحه زیر در اولویت خواهد بود.
- لایحه هوای پاک
- لایحه حفاظت خاک
- لایحه ارزیابی محیطزیستی
- لایحه حفاظت از تالابها
اصلاح روند تصمیم گیری در کمیته ماده ۲ آیین نامه ارزیابی اثرات محیط زیستی
بخش مهمی از مشکلات محیطزیست ناشی از فرایند تصویب و اخذ مجوز اجرای طرحهای بزرگ نظیر سدها، کارخانجات، جادهها و سایر زیرساختها بوده است. ارزیابی اثرات محیطزیستی باید به صورت کاری تخصصی و با نهایت شفافیت، بدون اعمال قدرت و سلایق ضدمحیطزیستی حامیان پروژههای بزرگ انجام شود. اصلاحات در فرایند کمیسیون ماده ۲ باید متضمن رسیدن به اهداف زیر باشد:
- رعایت حداکثر شفافیت و دسترسی متخصصان و عموم فعالان محیطزیست به نتایج ارزیابی تأثیر محیطزیستی،
- مشارکت اجتماعات تحت تأثیر طرحها و پروژهها در ارزیابی تأثیرات محیطزیستی،
- ارتقای سطح ارزیابی تأثیر محیطزیستی به «ارزیابی محیطزیستی استراتژیک»
- ارتقای جایگاه حقوقی نتایج ارزیابی تأثیر محیطزیستی به سطحی که در دادگاهها بتوان به آنها استناد کرد و افراد و گروههای تحت تأثیر پروژهها بتوانند از حقوق خود به استناد این گزارشها دفاع کنند،
- ناممکن ساختن تصویب، اجرا و تخصیص اعتبارات پروژهها بدون اخذ مجوز محیطزیستی در فرایند شفاف کمیسیون ماده ۲.
ارتقای حکمرانی و بهرهوری در مصرف منابع آب
تعدیل مسأله و بحران آب در ایران از اولویتهای برنامه ششم توسعه است. دولت دوازدهم باید در زمینه مسأله آب اقدامات جدی انجام دهد که در این راستا برنامهها و اقدامات زیر پیگیری خواهد شد.
- تدوین «گزارش ملی آب» با هدف مشخص کردن روندهای توسعه کشور که منجر به بروز بحران آب شده و مشخص ساختن برنامههای دقیق اجرایی برای اصلاح مسیر،
- اولویت دادن به مدیریت غیرسازهای منابع آب و مدیریت تقاضا،
- احیای رودخانهها و رعایت حقابههای محیطزیستی،
- تدوین برنامههای توسعۀ کالبدی مبتنی بر آمایش سرزمین و پتانسیل آب کشور،
- توسعۀ بستر قانونی، اصلاح مقررات و نهایی کردن تدوین قانون جامع آب کشور،
- اصلاحات ساختاری، ازجمله در نظر گرفتن حوضه های آبریز و نه استانها به منزلۀ واحد اصلی مدیریت یکپارچۀ منابع آب،
- بازچرخانی آب و استفاده از پساب تصفیهشده در بخش کشاورزی محصولات غیرخوراکی با رعایت ملاحظات بهداشتی و محیطزیستی،
- تأمین بخشی از آب صنایع از طریق بازچرخانی
- تخصیص حقابۀ محیطزیستی رودخانهها، تالابها، دریاچهها،
- ادامه بازنگری و تعیین حجم مخازن سدهای در حال طراحی با توجه به تغییرات هیدرولوژیک، توجیه اقتصادی و ارزیابی آثار محیطزیستی،
- محدود کردن مصارف آب در بخشهای مختلف به توان اکولوژیک حوضۀ آبریز
- اجرای طرح تعادلبخشی آبهای زیرزمینی،
- ادامه تلاش برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با ارتقای بهرهوری و کاربرد فناوریهای جدید کشاورزی و آبیاری،
- تأمین امنیت غذایی کشور (نه لزوماً خودکفایی در تمام محصولات کشاورزی و دامی) با توجه به تجارت آب مجازی،
- تأکید بر اقدامات آبخیزداری برای حفاظت از منابع آب وخاک در حوضۀ آبریز،
- کاهش درصد و تلفات آب بدون درآمد در شبکۀ آب شهری و روستایی
- زمینهسازی برای جداسازی شبکه آب شرب و بهداشتی،
- سرمایهگذاری در زمینه استفاده از تکنولوژیهای بومی و سازگار با اقلیم و بومشناسی کشور (کاریزها، جمعآوری آب باران و …)
- اهمیت دادن به ارزش اقتصادی آب در تمامی مصارف و ایجاد بازار آب،
- اصلاح نظام تعرفهها و قیمت گذاری واقعی آب، متناسب با پوشش هزینهها
- احداث تصفیهخانههای فاضلاب و تکمیل شبکه های آبیاری و زهکشی همزمان با اتمام سدها،
- تقویت سیستم پایش برای کاهش آسیبپذیری منابع آب سطحی و زیرزمینی
- استفاده از ظرفیتهای سازمانهای مردمنهاد برای صیانت آب،
- مشارکت تشکلهای بهرهبرداران آب در مدیریت تأسیسات آبی و تقویت ظرفیتهای سازمانهای مردمنهاد،
- آگاهیرسانی و جلب مشارکت عمومی،
- همکاری علمی و تبادل تجربیات با نهادهای بینالمللی آب.
پیشبرد اقتصاد سبز
دسترسی به انرژی ارزان از منابع سوخت فسیلی سبب افزایش شدت مصرف انرژی در کشور شده است. این مصرف با عقبماندگی فناورانه و نظامهای قیمتگذاری ناکارآمد انرژی تلفیق شده و در نهایت وضعیت نامساعدی از نظر اقتصادی و محیطزیستی برای مصرف انرژی در ایران رقم زده است. بهبود این وضعیت مستلزم پیگیری برنامههای زیر است.
- حمایت از تولید انرژیهای تجدیدپذیر از منابع باد و خورشید از طریق اصلاح نظامهای قیمتگذاری انرژی، همکاری فناورانه با کشورهای پیشرو و اعمال استانداردهای محیطزیستی سختگیرانه،
- تدوین نظام جامع مدیریت پسماند پایدار با تأکید بر: تفکیک زبالههای جامد از مبدأ، تقویت صنعت بازیافت پسماندهای جامد، تقویت بازارهای تولید و فروش محصولات بازیافتی، و روشهای پایدار دفع پسماندهای شهری ( از جمله تبدیل پسماندها به کمپوست و انرژی)، و تخصیص اعتبارات لازم برای اجرای برنامههای پیشنهادی این نظام جامع،
- حمایت از بازیافت زباله و تولید کمپوست برای جلوگیری از آلودگی خاک توسط زبالهها، و کمک به احیای کیفیت خاکهای ایران از طریق مصرف کمپوست،
- حمایت از تولید و انتقال فناوری در زمینه وسایل مصرفکننده انرژی با استانداردهای مصرف انرژی بهتر،
- حمایت از تولید محصولات ارگانیک کشاورزی و ایجاد زیرساختهای لازم برای تولید کشاورزی با کود و سم کمتر، تخصیص اعتبارات و اولویت به ساخت مجمتعهای تولید کودهای ارگانیک برای توسعه کشاورزی پایدار.
- اعمال تعرفههای مالیاتی و جریمههای زیستمحیطی بر محصولاتی که با استانداردهای زیستمحیطی پایین تولید میشوند.
- حمایت از توسعه تکنولوژی بومی سازگار با محیطزیست، و دادن تسهیلات برای وارد کردن تکنولوژیهایی که آلودگیزدایی کمتری دارند.
- ادامه سیاستها و برنامههای ملی تدوینشده برای مقابله با تغییر اقلیم و کاهش گازهای گلخانهای.
- حمایت از گردشگری محیطزیستی با رعایت استانداردهای حفظ محیطزیست.
تداوم جلب مشارکت عمومی
بهبود وضعیت محیطزیست ایران نیازمند مشارکت و نظارت عمومی، و همچنین ارتقای آگاهی عموم جامعه درباره ضرورت حفظ محیطزیست و جلوگیری از تداوم روندهای مخرب است. این مهم همچنین نیازمند آموزش عمومی گسترده درباره محیطزیست است. چنین کاری به کمک سمنها و مشارکت مردمی امکانپذیر است. برنامههای زیر در دولت دوازدهم پیگیری خواهد شد.
- گسترش آموزش فراگیر، از پیش دبستانی تا دانشگاه- آموزش منتهی به تغییر رفتار،
- توسعه ارتباطات راهبردی در حوزه محیطزیست از طریق همکاری با هنرمندان، دانشگاهها، بخش خصوصی، فعالان محیطزیست و شهروندان،
- توسعه سامانههای جلب مشارکت و نظارت مردمی در حفظ محیطزیست در فضای مجازی و توانمندسازی مردم برای نظارت محیطزیستی از طریق ارائه اطلاعات درباره محیطزیست ایران و عوامل مخرب آن به مردم
برای مشاهده برنامه دولت دوازدهم دکتر روحانی می توانید به آدرس http://dolat12.dobareiran.com مراجعه نمایید.
درکل عملکردتون نسبت به قبلیها بسیار بهتره و حتما که با این برنامهخوب بهتر هم میشه به ویژه برای محیطزیست ایران زیبامون…..
پر طرفدار 63 32
شما پایگاه خبری هستید یا ستاد کاندیدای روحانی؟
پر طرفدار 39 18
سلام
آقای محسن!
چه اشکالی داره یک رسانه بدون جانبداری هرنوع مطلبی درباره محیط زیست را منتشر کنه؟!!!!!!!!!!
مطالب منتشره قبلا هم در رسانه های رسمی کم و بیش منتشر شده و به نظر بنده هیچ اشکالی نداره .
پر طرفدار 54 27
هرچند ناگفته ها و نانوشته ها بسی فراتر از گزارش ذیلست ولی اقدامات انجام یافته به تفکیک و در راستای اقدام و انجام شایان تحسین است با تاکید برا ین نکته که صرف تدوین و تصویب مفاد این منشورلازم الاجرا ولی کافی و وافی نیست و تلاش آحاد شهر وندان را میطلبد.
نکته دیگر اینکه بهبود رتبه شاخص های زیست محیطی،به ۱۰۵،ارتقاء ۹ پله است و نه ۵ پله ،!
لطفا تصحیح کنید.!
داغ 8 21
حتی حداقل به سمن ها و تشکل های مردمی انقدر بها ندادند که بیایم با حضور مردمی اون جاده های مرگ را ایمن سازی کنیم.
بنده خودم بار ها به همین سازمان محیط زیست استان البرز مراجعه کردم و حتى بجت محیطبان افتخاری اقدام کردم، قبول نکردن که نکردند.
پر طرفدار 17 9
ببینید ((مخالفین)) دولت چه حملهای به این خبر سایت کردن!!!!
بااین چیزا رای ما عوض نمیشه…. دوباره ایران…. پیشرفت رو تا ۱۴۰۰ ادامه میدیم…..
پر طرفدار 16 8
چه خبره؟
چرا مخالفین دولت اینهمه عصبانی شدند؟؟؟!!!!
پر طرفدار 14 7
به نظر بنده بعنوان یک محیط بان نگاه و رویکرد دولت روحانی به محیط زیست در حرفای جناب وزیرش اقای نعمت زاده متبلور است که با لحن توام با تمسخر تعداد گور خرهای دشت بهرام را دو عدد و تعداد اهو های این منطقه را چند تا عنوان کرد. ما اگر یک روز دروغ نشنویم بیمار میشویم . ما همه ریاکاریم
داغ 11 9
جناب ناشناس….
رویکرد و نگاه دکترحسنروحانی تو تلاشها و اقداماتشان درزمینهی تالابها و دریاچهها به ویژه دریاچهی ارومیه و همچنین درختکاری در خوزستان که هنوز هم البته ادامه خواهد داشت وکارهایدیگر که بنده الان حضور ذهن ندارم متبلور است و شایسته نیست که برای قضاوت به حرف یک وزیری تکیه کنیم..
.
پر طرفدار 16 7
خخخخخخ…. هرچی میخواید رای منفی بدید…!
پر طرفدار 6 3
تبریییییک به همهی ایرانیان…..
روحانی رییسجمهور برگزیدهی ۶۰درصد مردم ایران….
به امید پیشرفت میهنم….
پر طرفدار 7 4
روحانی باید بر عملکرد محیط زیستی نمایندگان عالی دولت در استان ها نظارت بیش تری داشته باشد. یرخی استانداران هنوز روحیه و سیاق مدیریتی دولت دهم را دارند.
موافقم / مخالفم 1 1