پایگاه خبری دیده‌بان محیط زیست ایران (IEW): به دنبال انتشار خبری با عنوان «گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک در آستانه نابودی کامل» اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی جوابیه‌ای تنظیم و برای این پایگاه خبری ارسال نموده است که طبق اصول حرفه‌ای و با استناد به قانون مطبوعات عینا به‌شرح زیر منتشر می‌گردد:

جوابیه اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک در آستانه نابودی کامل قرار دارد.

پارک ملی دریاچه ارومیه با مساحت تقریبی ۵۷۰ هزار هکتار و با داشتن ۱۰۲ جزیره بزرگ و کوچک در شمال غربی کشور ایران یکی از مهم ترین مناطق یکی از مهم ترین مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست کشور می باشد. متاسفانه بحران کاهش آب دریاچه ارومیه از ۲۵ سال پیش شروع و در ۱۰ سال گذشته این بحران به اوج خود رسید، بطوری که جنوب دریاچه چندین سال بطور کامل خشک شده بود و با وجود اینکه دریاچه در طی دو سال گذشته از وضعیت آبی نسبتاً مناسبی برخوردار  شده ولی بخش جنوبی دریاچه هنوز به شرایط مناسب نرسیده است.

خشک شدن دریاچه پیامدهای فراوانی به دنبال داشته که از جمله مهم ترین آنها :

۱- اتصال جزایر به همدیگر

۲- اتصال جزایر به خشکی های اطراف دریاچه

۳- کاهش قابل توجه دبی چشمه های آب شیرین در داخل جزایر

۴- خروج حیات وحش از جزایر

۵- ورود گونه قوچ ومیش جزیره کبودان به جزیره اشک (رقیب غذایی گوزن زرد)

۶- ورود گونه های گوشتخوار به داخل جزایر(شغال و پلنگ)

۷-کاهش کاملاً محسوس علوفه مورد نیاز جهت تغذیه وحوش در جزایر

۸- خشک شدن بیش از ۵۰ درصد پوشش درختی جزایر

۹- افزایش شدید میزان املاح موجود در آب دریاچه

۱۰- پدیدار شدن کانون های فعال ریزگرد در داخل و اطراف دریاچه و مشکلات جدی در تردد همکاران در داخل دریاچه از جمله مواردی است که بعنوان مشکلات اساسی دامن گیر پارک ملی دریاچه ارومیه شده است.

بعضی از این مشکلات اثرات بسیار تاثیر گذاری در کاهش جمعیت گوزن زرد جزیره اشک داشتند که از جمله به تلف شدن تعداد کثیری از جمعیت گوزن زرد در سال ۹۱ به دلیل خروج از جزیره اشک و گرفتار شدن در اراضی باتلاقی داخل دریاچه و ورود گونه مهاجم شغال به جزیره که با توجه به قدرت تولید مثل بالا و همچنین شب زی بودن، اثرات جبران ناپذیری در پی داشته است می توان اشاره کرد. البته از سه سال پیش نیز ورود گوشتخوار جدید پلنگ به جزیره اشک بر کاهش جمعیت گوزن زرد در این جزیره موثر بوده است.

با بروز مشکلات مذکور اداره کل حفاظت محیط زیست استان درصدد آن  بوده تا با انجام یک سری اقدامات، مشکلات بوجود آمده در این زیستگاه با ارزش را به حداقل برساند که از جمله مهمترین اقدامات صورت پذیرفته می توان به انتقال هوایی آب برای حیات وحش، انتقال علوفه، احداث ۱۰ باب آب انبار جهت ذخیره آب شرب برای وحوش به ظرفیت ۵۰۰ متر مکعب، احداث آبشخور، احداث و نصب دکل و دوربین های حفاظتی، تهیه قایق های موتوری، حذف گونه های مهاجم در جزایر پارک ملی، جذب نیروی محیط بان و … اشاره کرد.

گوزن زرد نیز همانند قوچ و میش جزیره کبودان،  بومی جزیره اشک پارک ملی دریاچه ارومیه نبوده بلکه در طی سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۸ به تعداد ۶۵ راس به این زیستگاه معرفی شد. شباهت نسبتاً بالای جزیره اشک با شرایط زیستگاه اصلی گونه و امنیت بالای منطقه باعث شد تا نسل آن در جزیره اشک افزایش یابد بطوریکه در طی اواسط دهه ۸۰ تعداد آن به بیش از ۳۰۰ راس رسیده ضمن اینکه تعدادی از گوزن های موجود در جزیره نیز زنده گیری و به سایر زیستگاه های مستعد کشور منتقل شد.

متاسفانه شرایط زیستگاهی جزیره اشک، در طی دو دهه گذشته از وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه بسیار متاثر شد که نتایج آخرین سرشماری انجام گرفته در سال  نشان داد علیرغم اقدمات انجام یافته، جمعیت این گونه به ۵۵ راس کاهش یافته است.

در حال حاضر اجرای هر گونه برنامه سرشماری و بر آورد دقیق جمعیت به دلیل اینکه ممکن است موجب ایجاد استرس گوساله های تازه متولد شده، شود میسر نبوده و به همین جهت برآورد دقیق جمعیت در تیرماه سال جاری انجام خواهد شد.

در طی ماه های گذشته  محیط بانان و کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان حضور بسیار فعالی در جزیره  اشک داشته و دارند و در این بازدید ها، تولد گوساله ها نیز به ثبت رسیده که مستندات تصویری آن موجود می باشد.

پارک ملی دریاچه ارومیه همانند خیلی از مناطق دیگر سازمان حفاظت محیط زیست کشور دارای وسعت زیادی بوده که حفاظت از این عرصه با بیش از ۵۲۰ کیلومتر مرز ساحلی و به خصوص با توجه به بحران پیش آمده ، دارای مشکلات خاص خود می باشد. با این وجود اداره کل حفاظت محیط زیست استان حضور بسیار فعالی در داخل و سواحل دریاچه داشته و همواره اداره پارک ملی با حضور نیروهای خود، حراست و مدیریت لازم را در حفاظت از این عرصه بر عهده دارند.

در طی روزهای گذشته گزارش هایی مبنی بر حضور غیر مجاز افرادی در داخل پارک ملی به اداره کل واصل شد که با بازدید و بررسی های انجام شده هیچگونه شواهدی بدست نیامده است.

با این وجود اداره کل حفاظت محیط زیست استان همانند گذشته برنامه های حفاظتی خود در پارک ملی را با حساسیت بیشتری دنبال می کند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف احتمالی با متخلفین طبق ضوابط و مقررات زیست محیطی برخورد و به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.

روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی