نقشه ماهواره ای:

 

مشخصات و شرایط جغرافیایی:

دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: منطقه سعدی طی مصوبه شماره ۳۲۵ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۹/۹/۲۲ با مساحت ۸۸۳۸۱ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.

منطقه حفاظت شده سعدی در شهرستان کرمان و منطقه سعدی واقع گردیده است. این منطقه بین طول های UTM 496000 تا ۴۵۱۰۰۰ و عرضهای UTM 3384000 تا ۳۳۳۶۰۰۰ جغرافیایی و در ضلع شمال غربی شهر کرمان واقع گردیده. این منطقه شرقا به شهر کرمان و بخش زنگی آباد، شمالا به روستاهای بی بی حیات و حسین آباد، غربا به روستاهای ارگاس، چاروک و ده شهلا و جنوبا به جاده خاکی مجاور لوله گاز منتهی می شود.

حدود اربعه منطقه:

- شمالا: از آبادی علی آباد در مسیر جاده خاکی تا حسین آباد به سمت بی بی حیات، مزرعه آبنیل تا معدن گچ.
- شرقا: از معدن گچ در امتداد جاده خاکی به سمت محمدآباد تا ایستگاه تقلیل فشار گاز.
- جنوبا: از ایستگاه تقلیل فشار گاز در امتداد جاده خاکی مجاور لوله گاز تا اعظم آباد.
- غربا: از اعظم آباد در مسیر جاده روستایی به سمت آبادی کوکوآ، روستای چاروک، ارجاس تا علی آباد.

این منطقه آب و هوایی نیمه خشک بیابانی و دارای مناطق کوهستانی، تپه ماهوری و دشتی می باشد. پست ترین نقطه منطقه دشت سعدی با ارتفاع ۱۷۱۰ متر از سطح دریا و بلندترین نقطه، ارتفاعات شاه مزار با ارتفاع ۲۵۰۰ متر از سطح دریا می باشد.

منطقه حفاظت شده سعدی از نظر توپوگرافیک دارای مناطق مرتفع، تپه ماهوری و دشتی می باشد. از ارتفاعات مهم منطقه می توان کوه شاه مزار، کوه کوشک، کوه نه کوهی و کوه دره سفید را نام برد که مرتفع ترین آنها کوه شاه مزار با ارتفاع ۲۵۰۰ متر می باشد. از مناطق دشتی آن نیز می توان دشت سعدی که زیستگاه آهو است را نام برد.

منابع آبی:

منابع آبی منطقه عبارتند از: آبشخورهای کوه زنقو، چاه بیدو، کوه شاه مزار، کوه باداموئیه، گود رباطی، گود اوتل، شماره یک، شماره دو، شماره سه و چاه آب عشایری

وضعیت جوامع محلی:

حدود ۲۵ پارچه روستا و آبادی با جمعیت بالغ بر ده هزار نفر در داخل منطقه وجود دارد که اسامی آنها عبارتند از:

روستای بوج، روستای دهنوئیه، روستای استخروئیه، روستای هنوج، روستای چشمه گز، روستای کهنوئیه، روستای کوه باداموئیه، روستای شمس آباد، روستای روکرد، روستای چاروک، روستای حسین آباد، روستای بی بی حیات، روستای ارگاس، روستای آبترش، روستای چناروئیه، روستای کهن، روستای خمرودوئیه، آبادی ده شهلا، آبادی ده عبدا…، آبادی ده بالا، آبادی ده محمد تقی، آبادی ده نجف علی، آبادی ده ساردین، آبادی کرشک، آبادی ده شیشتوئیه

تعدادی واحدصنعتی، معدنی در داخل منطقه مستقر می باشند که عبارتند از: معدن رضایی، معدن سنگ، معدن سیلیس، معدن شن و ماسه، انبار ناریه (ماده انفجار معادن)، کوره آهک رضایی، کارخانه اسفالت، ایستگاه تقلیل فشار، کارخانجات سیمان کرمان، ممتازان، زرین، کشتارگاه مرغ، پروار بندی و حدود ۴۰ واحد مرغداری

شغل و امرار معاش جوامع محلی، کشاورزی و عمدتا پرورش مرغ گوشتی به روش سنتی می باشد. یک مرکز مذهبی در داخل منطقه بنام زیارتگاه بی بی حیات وجود دارد.

تجهیزات و امکانات حفاظتی:

دو دستگاه کانکس محیط بانی در منطقه زنقو (کانکس شهید باهنر) و گود رباطی (کانکس ثامن الائمه) به منظور حفاظت و کنترل منطقه نصب، تجهیز و راه اندازی شده است.

پوشش گیاهی:

پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده سعدی از نوع بوته ای (گیاهان یکساله)، درختچه، و درختی میباشد.

گیاهان یکساله و داروئی نظیر آلاله، آویشن، بومادران، کلپوره، آنقوزه و…

پوشش مرتعی منطقه نظیر درمنه، کلاه میرحسین، انواع گون و علوفه های یکساله گندمیان.

گیاهان درختچه ای و درختی نظیر  انجیر وحشی، پسته وحشی (بنه)، تربیت، قیچ، گز، قوسک، بادام وحشی (گیاه خوش خوراک و منبع درآمد جوامع محلی) و ….

سایر گیاهان منطقه عبارتند از: شور (گیاهی شور پسند)، تنگس، زیره سیاه (گیاه داروئی)

درصد پوشش گیاهی: بطور متوسط پوشش جنگلی و گیاهی منطقه بین ۱۵ تا ۴۰ درصد تخمین زده می شود.

گونه های شاخص جانوری:

منطقه حفاظت شده سعدی بدلیل داشتن مناطق مرتفع و دشتی از تنوع جانوری نسبتا مناسبی برخوردار است.

از پستانداران این منطقه می توان کل و بز (۲۵۰ راس)، قوچ و میش (۴۰۰ راس)، آهو (۵۰ راس)، گرگ (۲۰ قلاده)، شغال (۷۰ قلاده)، روباه معمولی (۶۰ قلاده)، خرگوش (۲۰۰ سر) تشی (۱۵۰ عدد) و … را نام برد.

از پرندگان منطقه می توان کبک، تیهو، انواع کوکر، کبوتر وحشی، باقرقره، چکچک، چکاوک، دلیجه، شاهین، عقاب طلائی، سارگپه، کلاغ و … را نام برد

تعارضات و تهدیدهای منطقه:

یکی از عوامل مهم تهدیدکننده منطقه خشکسالی های چند ساله اخیر بوده و از عوامل دیگر می توان حضور سلاحهای غیرمجاز و تعدادی از شکارچیان سودجو در منطقه می باشد.

در چند ساله اخیر به علت خشکسالی، به منظور تامین آب مورد نیاز وحوش، تعدادی آب انبار و آبشخور در منطقه نصب و بطور مرتب آبرسانی انجام می شود.