منطقه حفاظت شده کوه باز

مشخصات و شرایط جغرافیایی:

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: منطقه کوه باز طی مصوبه شماره ۳۵۲ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۹/۹/۲۲ با وسعت ۳۴,۱۰۹ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.

منطقه حفاظت شده کوه باز در شمال استان هرمزگان و در حوزه سیاسی شهرستان بندر عباس قرار دارد. این منطقه در بین دو محور ارتباطی جاده ترانزیتی بندرعباس سیرجان در سمت شرق و خط راه آهن بندرعباس – بافق در سمت غرب و جنوب به صورت کشیده قرار دارد. در بخشهای جنوبی و شمالی آن نیز جاده ارتباطی روستایی  منطقه را احاطه نموده است. این منطقه در کیلومتر ۸۰ جاده بندرعباس – سیرجان واقع شده است.

اقلیم:

منطقه کوه باز به دلیل ساختار کوهستانی از آب و هوای معتدل تری نسبت به اراضی پیرامونی خود برخوردار است. به طور کلی آب و هوای این منطقه در ردیف گرم و خشک بوده و درارتفاعات، زمستان ها سرد و تابستان ها معتدل می باشد. میزان بارندگی این منطقه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی متر درسال گزارش شده است.

زمین شناسی:

زون زاگرس چین خورده، بزرگترین واحد ساختمانی ایران بوده که با روند شمال غرب – جنوب شرقی در شمال خلیج فارس ادامه دارد. با توجه به نظریه غالب زمین شناسان، فشارهایی که از جانب صفحه عربستان به فلات ایران وارد می شود موجب ایجاد چین خوردگی های زاگرس و ایجاد گسل های متعددی در جنوب و جنوب غربی ایران شده است که با توجه به موقعیت منطقه استان هرمزگان که در منتهی الیه جنوب و جنوب شرقی گسل زاگرس واقع شده است تحت تاثیر آن قرار گرفته و باعث به وجود آمدن ناهمواری های متعدد شده است. از نظر ساختار، سازندها دارای تنوع زیادی است در بخش های مرتفع و پر شیب حوزه سازندهای آسماری جهر، آهک گوری، رازک میشان و بصورت محدود سازند بختیاری وجود دارد که سنگ شناسی آنها شامل آهک دولومیتی، آهک ریفی، مارن سیلتی و آهک سیلتی مارن و واریزه های مسطح شیل و کنگلومرا است. تنوع ساختاری فوق باعث شده است که بیرون زدگی های سنگی فراوان پرتگاه ها و دامنه های واریزه ای به اشکال و جهات مختلف در منطقه دیده شود.

سیمای طبیعی:

کوه باز که بصورت یک بیضی کاملا کشیده در منطقه واقع شده است خود مجموعه ای از کوه های فاریاب، مزدان، کوه بشکارو، کوه دم تنگ، کوه کهتک و کوه بوتک بوده و بترتیب از شرق به غرب کشیده شده است. بیشترین ارتفاع آن قله کوه باز در میانه ارتفاعات با ارتفاع ۲۴۷۶ متر از سطح دریا می باشد. تغییرات ارتفاعی منطقه از حدود ۷۰۰ متر در منطقه فاریاب شروع شده و با یک شیب تند به ارتفاعات بالای ۲۰۰۰ متر می رسد. طول منطقه در حدود ۳۵ کیلومتر و بیشترین عرض آن نیز در حدود ۹ کیلومتر است.

کوه باز که با شیب بسیار تند در دامنه جنوبی و نیز شمالی کشیده شده است، بسیار صعب العبور بوده و صعود به ارتفاعات آن به سهولت امکان پذیر نیست. همچنین به علت شیب تند منطقه در زمان بارندگی فرسایش آبی بسیار مخرب و تاثیر گذار است.

جاذبه های اکوتوریستی:

این منطقه به علت نزدیک بودن با محورهای ارتباطی جاده بندرعباس – سیرجان و راه آهن بندرعباس بافق و نیز جاده توسعه شمال و جنوبی آن می تواند از نظر دسترسی بسیار با اهمیت باشد و از پتانسیل بالایی همچون کوهنوردی، کوهپیمایی، تحقیقات گیاه شناسی، زمین شناسی، و اکولوژیکی برخوردار میباشد.

وضعیت  اجتماعی:

شهرستانهای بندرعباس و حاجی آباد دو کانون بزرگ انسانی اطراف منطقه به شمار می روند. این دو مرکز بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ به ترتیب ۱۱۹۴۸۶ و ۱۵۰۵۶ خانوار و ۴۹۸۶۴۴ و ۶۲۴۴۲ نفر جمعیت دارند. کوه باز از جنوب در محدوده روستاهای گهره، چلو، فاریاب، دم تنگ، باغستان، منگوئیه، کهتک، تیزج، تربوئیه و از شمال با روستاهای پشت تنگ، مورک، گرو، نارنگان، مزدان محصور شده است. منطقه حفاظت شده باز به علت ارتفاعات تند و صعب العبور بودن دارای جمعیتی نمی باشد.

برخی از روستاهای حاشیه منطقه عبارتند از: مزدان (جمعیت ۴۷ نفر)، چلوگهره (جمعیت ۳۱۹ نفر)، دم کنگ (جمعیت ۳۰نفر)، کهنه بالا (جمعیت ۲۰ نفر)، کهتک (جمعیت ۲۸ نفر)، قطب آباد گهره (جمعیت ۶۹۴ نفر)، گهره (جمعیت ۲۳۶۳ نفر)

تجهیزات و امکانات حفاظتی:

این منطقه فاقد هر گونه امکانات حفاظتی می باشد ولی به علت یکپارچی و بکر بودن، عدم توسعه یافتگی و عدم دست اندازی های انسانی و عدم تعارضات و محدودیت راههای دسترسی به مناطق عمق آن و حفاظت آن کار سختی بنظر نمی رسد.

پوشش گیاهی:

پوشش گیاهی منطقه به یمن تغییرات ارتفاعی و تغییرات شدید آب و هوائی از تنوع بسیار زیادی برخوردار است. از گونه های خلیج عمانی همچون انواع کهور Prosopis sp، کنار Ziziphus sp  و  سپس گونه هائی همچون کسور P. atlantica cabulica، بنه Pistacia atlantica، انجیر کوهی Ficus johamis، بادام کوهی Amygdalus scoparia و سپس کیکم Acer monspessulanum، ارس Juniperus excelsa، زیتون وحشی Olea oucheri، گون Astragalus sp تغییر می کند و این تغییرات پوشش گیاهی در دامنه جنوبی کندتر و با تراکم کمتر و در ارتفاعات و دامنه شمالی این تغییرات شدیدتر و با تراکم پوشش گیاهی بیشتر مشاهده میگردد. این تغییرات و تنوع پوشش گیاهی به تبع خود تغییرات و پراکنش جانوری و گونه های مختلف را در پی دارد.

گونه های شاخص جانوری:

وجود ارتفاعات، تپه ماهورها و دشت های این منطقه شرایط زیستگاهی مناسبی را برای گونه های جانوری مختلف فراهم ساخته است.

پستانداران: قوچ ومیش Ovis sp، کل وبز Capra aegagrus، پلنگ Pandera pardus، گربه وحشی Felis silvestris، کفتار Hyaena h، شغال canis aureus، روباه معمولی Vulpes v، تشی Hystrix indica، خرگوش Lepus capensis و گراز Sus scoroa از مهمترین پستانداران منطقه می باشند.

پرندگان: تیهو Ammoperdix Griseogularis و کبک Alectoris chukar از فراوان ترین و مهمترین گونه های منطقه بوده و می توان از پرندگانی نظیر هما gypaetus barbatus، دال Aegypius monachus، دلیجه Falco tinnunculus، سارگپه ها (Buzzard)، سسک ها (Warbler)، زنبورخورها (Bee-eater)، سنگ چشم ها (Shrike)، دارکوب ها (Woodpecker)، چک چک ها (Wheatear) و غیره نیز نام برد.

خزندگان: افعی ها (Viper)، مارجعفری Echis carinatus، و انواع مارمولک (Lizard)در منطقه وجود دارند.

تعارضات و تهدیدهای منطقه:

- منطقه کوه باز به علت ارتفاعات تند و صعب العبور بودن آن با تعارض چندانی روبرو نبوده و تنها محصور شده در بین محورهای ارتباطی جنوب به شمال باعث جزیره ای شدن آن شده است.

- شکار بی رویه و وجود معادن در منطقه.

- بهره برداری سنتی دامداری و عشایری و نیز فعالیت های کشاورزی و پراکندگی مناطق مسکونی انسانی تنها در دامنه ها وجود دارد. لذا این منطقه از نظر توسعه و دست اندازی های انسانی بسیار بکر باقی مانده است.

+8
-1
  

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>