پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: وزش توفان و افزایش گرد و غبار تا ۲۰ برابر حد استاندارد طی دو روز گذشته بار دیگر نفس را در سینه ساکنان سیستان حبس کرده و بیش از ۱۰۰ روستا را در محاصره شن قرار داد.

به گزارش خبرنگار مهر، وزش باد شدید و توفان شن برای دومین بار متوالی در طی ماه گذشته ادارات زهک و هیرمند را به تعطیلی کشاند و موجب مدفون شدن تعداد بیش از ۱۰۰ روستا و روانه ساختن صدها نفر به مراکز بهداشتی و درمانی شد.

متاسفانه شدت وزش باد در سیستان طی دو روز گذشته به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت رسید و به دلیل محاصره روستاهای منطقه در مسیر شن های روان بسیاری از محورهای مواصلاتی روستاهای هیرمند و زهک مسدود شد.

سال ها است که توفان شن به دلیل خشک شدن دریاچه هامون و تبدیل بادهای ۱۲۰ روزه به بادهای ۱۸۰ روزه نفس مردم را گرفته است و روزگار آنها را تیره و تار کرده است.

۱۰۰ روستا در محاصره شن

در همین حال فرماندار شهرستان زهک از محاصره تعداد ۵۷ روستا به دلیل حرکت شن های روان در این منطقه خبر داد و گفت: با شدت گرفتن وزش توفان و گرد و خاک در منطقه سیستان، میزان آلودگی هوا ناشی از حرکت شن های روان در شهرستان زهک به حد چشمگیری افزایش یافته است.

حبیب پیری اظهار داشت: غلظت گرد و غبار و کاهش شعاع دید در طی دو روز گذشته بسیاری از امورات روزمره مردم را مختل و ادارت دولتی را به تعطیلی کشاند.

وی با بیان اینکه تعداد دستگاه ها و ماشین آلات راهسازی در این منطقه تناسبی با حجم شن های روان ندارد اظهار داشت: با این وجود تلاش برای بازگشایی راه های مواصلاتی و کمک به مردم روستاهای منطقه ادامه دارد.

وی گفت: توفان شن موجب وارد آمدن خسارات بسیاری به جایگاه های دام، چاه های کشاورزی، زمین های زراعی و تاسیسات زیر بنایی در منطقه شده است.

پیری از ساکنان این منطقه خواست به منظور حفظ سلامتی خود به ویژه سالمندان و کودکان از تردد غیر ضروری خودداری کرده و در صورت حضور در فضای باز از ماسک استفاده کنند.

۳۰ خانه مسکونی در زیر شن مدفون شدند

فرماندار شهرستان مرزی هیرمند نیز با بیان اینکه وزش توفان و حرکت ماسه بادی خانه های مسکونی ۳۰ خانوار در سه روستای این شهرستان را زیر شن های روان مدفون کرد اظهار داشت: ۳۵ روستای شهرستان هیرمند هم اینک در مسیر حرکت ریزگردها و توفان شن قرار دارد و ساکنان این مناطق برای تردد با توجه به شدت آلودگی هوا دچار مشکلات متعدد هستند.

سلطانعلی دهمرده افزود: بر اساس داده های سامانه سنجش آلودگی هوا در بخش قرقری شهرستان مرزی هیرمند میزان غلظت ذرات معلق در هوا طی ۲۴ ساعت گذشته در این منطقه به سه هزار و ۱۰۰ میکروگرم بر متر مکعب رسید که معادل بیش از ۲۰ برابر حد استاندارد جهانی است.

آماده باش برای نیروهای امدادی / توزیع بسته های غذایی بین گرفتار شدگان

شدت توفان در طی دو روز گذشته و محبوس شدن بسیاری از روستائیان در منطقه سیستان موجب شد تا نیروهای امدادرسانی جمعیت هلال احمر به کمک حادثه دیدگان ناشی از توفان بشتابند.

مدیر عامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان با بیان اینکه تمامی نیروهای امداد و نجات در سطح منطقه در حال آماده باش هستند اظهار داشت: به دلیل انسداد بسیاری از راه های روستایی و محاصره بیش از ده ها روستا در این منطقه جمعیت هلال احمر نسبت به تهیه و توزیع صدها سبد غذایی در بین خانواده های گرفتار در توفان اقدام کرده است.

رسول راشکی به مهر گفت: در همین راستا نسبت به توزیع بیش از ۱۰۰ سبد غذایی شامل برنج، شکر، چای، کنسرو، ماکارانی، غلات، روغن مایع، قند و پودر رختشویی دربین  آسیب دیدگان ۳۲ روستا با جمعیت ۲ هزار و ۳۹۸ نفراقدام شده است.

وی بیان داشت: در حال حاضر تمامی نیروهای امدادی در منطقه به منظور کمک به هموطنان توفان زده در آماده باش کامل هستند تا در صورت انسداد راه های ارتباطی به کمک آنها بشتابند.

تهدید جدی برای حیات انسان ها، جانوران و نباتات

مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان با بیان اینکه تالاب هامون روزی به عنوان تالاب زندگی شهرت داشت امروز به دلیل نامهربانی های طبیعت و همچنین عدم تامین حقابه از طرف کشور افغانستان به تهدیدی برای زندگی ساکنان مردم این منطقه تبدیل شده است.

خسرو افسری در گفتگو با مهر با بیان اینکه طرح تفصیلی احیا و آسیب های این دریاچه در حال تکمیل است افزود: استمرار پدیده خشکسالی، عدم تامین حقابه، حرکت شن های روان و خشک شدن دریاچه از مهمترین علل افزایش ریزگردها در جنوب شرق ایران است.

خسرو افسری گفت: از آنجا که تالاب هامون یک تالاب زندگی برای حیات انسان ها، حیات وحش، پرندگان مهاجر و همچنین دارای ارزش های مهمی از جمله اقتصادی و سیاسی است لذا باید  نگاه ویژه ای به آن داشت.

وی ادامه داد: در حال حاضر توفان های شن و افزایش ذرات معلق در هوا اثرات نامطلوبی بر تمامی اکوسیستم منطقه وارد کرده است.

وی با اشاره به اینکه کاهش و توقف رشد گیاهان و همچنین بروز مشکلات تنفسی در انسان ها و جانوران از عوارض معمول توفان های شن در منطقه است افزود: میزان غلظت ذرات معلق در هوای شهرستان های زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون در بیشتر روزهای سال به چندین برابر حد استاندار می رسد و حیات انسانی و نباتات را مورد تهدید جدی قرار داده است.

وی اذعان داشت: با وجود اینکه استاندارد جهانی ریزگردها در هر مترمکعب هوا ۱۵۰ میکروگرم تعیین شده است اما آلودگی و غلظت گرد و خاک در این منطقه به بیش از هزار و ۱۰۰ میکروگرم بر مترمکعب می رسد که برای سلامت ساکنان این منطقه تهدیدی جدی محسوب می شود.

افسری بیان داشت: برای نجات مردم منطقه و اجرای طرح های احیا و جلوگیری از تخریب بیشتر باید اعتبارات ویژه ای را به این منطقه اختصاص داد.

وی گفت: در حال حاضر برای احیا و زنده نگاه داشتن بخشی از تالاب هامون نسبت به حفر کانالی از افضل آباد تا کوه خواجه به منظور انتقال ۶۰ میلیون متر مکعب آب با اعتباری بالغ بر ۱۰ میلیارد ریال در دست اقدام است که امید می رود تا ماه آینده عملیات اجرایی این پروژه به اتمام برسد.

هامون که خشکید زندگی مردم از بین رفت

موسی یکی از ساکنان شهرستان هیرمند می گوید: مردم به صورت زنده در حال دفن شدن هستند، مغازه ها تعطیل شده، مواد غذایی پر از خاک و شن است و شبانه روز بر سر ما خاک می ریزد.

وی تصریح کرد: شرایط ما به گونه ای است که نفس کشیدن برای ما سخت شده و تا پشت پنجره هایمان از خاک انباشته است.

علی یکی از ساکنان روستای زاهدان کهنه نیز در منطقه سیستان گفت: بسیاری از معابر منطقه پر از خاک شده است و هیچ ماشین آلاتی برای خاک روبی وجود ندارد.

وی ادامه داد: بسیاری از کوچه ها به دلیل انباشته شدن خاک مسدود شده است و مردم از روی پشت بام ها تردد می کنند.

وی که در گذشته به شغل پرورش ماهی اشتغال داشته است افزود: با قطع شدن آب و خشکسالی تمام سرمایه و اندوخته مردم این منطقه از بین رفت و تنها اقساط وام ها بر روی دستشان باقی مانده است.

وی گفت: تمام مزارع این منطقه به دلیل نبود آب از بین رفته است و خاک تمامی رودها و انهار را پر کرده است و دیگر چیزی به نام کشاورزی در این منطقه وجود ندارد.

احمد نیز با بیان اینکه مردم این منطقه حتی برای نان خوردن هم در مضیقه هستند اظهار داشت: با کم شدن آب بسیاری از مردم به طرح های گلخانه ای روی آوردند اما گلخانه ها هم به دلیل توفان و شدت باد متلاشی شد.