پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران نسبت به انقراض شمشاد یکی از منحصر به فردترین گونه‌های گیاهی در جنگل‌های شمال هشدار داد.

هادی کیادلیری در گفت‌وگو با ایسنا افزود: ۵۰ هزار هکتار از توده‌های شمشاد در جنگل‌های شمال با سرعتی بسیار بالا درگیر نوعی بیماری قارچی شده‌اند به گونه‌ای که برخی درختان پس از چند هفته و حتی برخی تنها پس از هفت روز به کلی خشک شده‌اند.

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران تصریح کرد: این بیماری کاملا فراگیر بوده و تقریبا همه توده‌های شمشاد در جنگل‌های شمال را درگیر کرده است.

بر خلاف جنگل‌های زاگرس که بر اثر مدیریت ناصحیح دچار آفت و بیماری شده‌اند، آفت درختان شمشاد دلیل مشخصی نداشته و سابقه قدمت آن در کل دنیا حداکثر به ۱۰ سال می‌رسد به گونه‌ای که این آفت در جنگل‌های آمریکا طی سال ۲۰۱۲ میلادی و در ترکیه نیز در سال ۲۰۱۰ میلادی شایع شده است.

این بیماری قارچی از غرب جنگل‌های شمال شیوع پیدا کرده و با سرعتی بسیار بالا به سمت جنگل‌های مازندران گسترش پیدا کرده است.

هادی کیادلیری در خصوص راهکارهای کنترل بیماری قارچی شمشاد اظهار کرد: اگرچه برای درمان این بیماری،‌ برخی از سموم نتیجه بخش هستند اما به دلیل محدودیت‌های زیست محیطی در جنگل‌ها امکان استفاده از آن‌ها را نداریم مگر اینکه نقشه کاملی از توده‌های درگیر بیماری داشته باشیم و با مانیتور و ارزیابی روزانه از سموم استفاده کنیم تا بیماری همه گیر نشود.

به دلیل انبوه بودن توده‌های شمشاد، امکان اجرای اقدامات مکانیکی نیز وجود ندارد و به دلیل ممنوع القطع بودن این گونه حتی توانایی قطع پایه‌های بیمار را هم نداریم.

بانک ژن گونه شمشاد ایجاد شود

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران تاکید کرد: زمانی که گونه‌های نادر گیاهی در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرند باید برای آنها یک بانک ژن تشکیل داد تا در صورت عدم کنترل آفات و بیماری ها حداقل بتوان ژن گونه را حفظ کرد.

در حال حاضر نه تنها برای گونه شمشاد، برای حفاظت از سایر گونه‌های نادر کشور نیز بانک ژن نداریم.

با وجود آنکه شش‌، هفت ماه پیش یک دستور العمل اجرایی برای کنترل بیماری قارچی شمشاد تهیه شده و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ملزم به اجرای آن شده بود، هنوز هیچ اقدام اجرایی صورت نگرفته است.

کیادلیری هشدار داد: به دلیل جابجایی بیماری قارچی شمشاد توسط باد، آب، انسان و غیره امکان سرایت این بیماری به تمام گونه‌های شمشاد در کشور وجود دارد.

باید در نظر داشت نابودی درختان صرفا از جهت انقراض گونه مهم نیست بلکه با از بین رفتن این درختان، بسیاری از زیستگاه‌های مهم کشور نیز از بین خواهند رفت.

سازمان حفاظت محیط زیست تاکنون هیچ اقدامی انجام نداده است

رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران اظهار کرد: متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست تاکنون هیچ عکس‌العملی نسبت به موضوعی با این جدیت نشان نداده و برای کنترل بیماری قارچی شمشاد هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

کیادلیری درباره امکان سرایت بیماری قارچی شمشاد به سایر گونه‌های درختی گفت: برخی بیماری های قارچی به بسیاری از گونه‌های درختی سرایت کرده و برخی نیز تنها یک گونه را درگیر می‌کنند که این بیماری نیز از همین دسته است بنابراین نگرانی از این بابت وجود ندارد.

وی در خصوص استفاده از تجربیات و ظرفیت‌های سایر کشورهایی که با این بیماری مواجه شده‌اند اظهار کرد: از لحاظ کارشناسی هیچ مشکلی در داخل کشور نداریم و توانستیم طی سه ماه بیماری را شناسایی کنیم اما از لحاظ راه‌های کنترل با سایر کشورها تفاوت دادیم.

در آمریکا پایه‌های درگیر درختان زینتی بوده و پس از مشاهده بیماری قطع شده‌اند از طرفی آنها از نقشه کامل آلودگی و ابزار و تجهیزات لازم برخوردار بودند که این امکانات به هیچ وجه در دسترس ما نیست.

نقشه گسترش بیماری قارچی شمشاد تهیه شود

کیادلیری با اشاره به اهمیت وجود یک نقشه کامل از توده‌های درختان شمشاد و گسترش بیماری اظهار کرد: باید نقشه گسترش بیماری تهیه شود تا بتوانیم برای از بین بردن این بیماری یک برنامه ریزی جامع داشته باشیم.

در صورت تهیه نقشه می‌توان با شناسایی و قطع پایه‌های درگیر می‌توان از گسترش بیماری جلوگیری کرد.

رییس انجمن جنگلبانی ایران گفت: اگر از همان سه سال پیش که نسبت به گسترش بیماری قارچی شمشاد هشدار دادیم اقدامی انجام می‌شد تاکنون این بیماری تا این اندازه گسترش پیدا نکرده بود و حداقل در همان جنگل های گیلان باقی می‌ماند.