پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: به دلیل توسعه غیراصولی بخش صنعت و گردشگری بی ضابطه در سواحل عسلویه طی سال های اخیر تقریبا تمامی سواحل ماسه ای این بخش که محل برای تخمریزی لاک پشتان دریایی می باشد اشغال شده و چرخه تولید مثل این گونه کمیاب و در معرض خطر انقراض کاملا مختل شده است.

سواحل پارک ملی نای بند به عنوان تنها سواحل ماسه ای مناسب برای تولید مثل لاک پشتان دریایی در شهرستان عسلویه می باشد که نسبتا بکر و دست نخورده باقیمانده است.

اما تخمریزی لاک پشتان دریایی در سواحل نای بند نیز با مشکلی جدی روبروست، به این ترتیب که پس از تخمریزی لاک پشت های مولد در این سواحل، شغال ها تمامی تخم ها را به منظور تغذیه از زیر ماسه ها بیرون کشیده و آنها را می خورند به نحوی که می توان گفت هیچ تخمی سالم نمانده و چرخه تولید مثل لاک پشت ها نیمه تمام و بدون نتیجه باقی می ماند.

در این راستا کارشناسان اداره پارک ملی دریایی نای بند به منظور حمایت و حفاظت از نسل لاک پشت های دریایی برنامه ریزی منسجم و جالب توجهی انجام داده و این برنامه در قالب طرحی آزمایشی در دستور کار قرار گرفت.

مصطفی موذنی رییس پارک ملی دریایی نای بند در مورد این طرح گفت: در جریان این طرح در زمان تخمریزی لاک پشت های دریایی همواره ۲ نفر از نیروهای پارک ملی نای بند بصورت شبانه روزی در بخشی از ساحل ماسه ای این پارک که بیشترین تمرکز تخمریزی لاک پشتان دریایی در این محدوده بود حضور داشته و پس از ورود هر لاک پشت مولد به ساحل و انجام تخمریزی، مکان تخمریزی (لانه انتخاب شده توسط لاک پشت) شناسایی و علامت گذاری می گردید.

همچنین لاک پشت مولد نیز پس از تخمریزی و پیش از بازگشت مجدد به دریا توسط کارشناسان و محیط بانان بیومتری و پلاک گذاری شده و مجددا رهاسازی می گردید.

مصطفی موذنی افزود: کلیه لاک پشت های دریایی پلاک گذاری شده از گونه لاک پشت منقار عقابی بوده اند.

تصویر: لاک پشت منقار عقابی مولد پس از تخمریزی در ساحل پارک ملی نای بند و پلاک گذاری توسط کارشناسان

به این ترتیب در فصل تخم ریزی لاک پشت ها ۳۰ لاک پشت مولد پلاک گذاری شده و ۳۰ لانه مجزا مربوط به آنها شناسایی و علامت گذاری گردید.

برخی از لاک پشت های مولد پس از ورود به ساحل و پیش از انتخاب مکان مناسب جهت تخمریزی، به دلیل فشار ناشی از تخم ها، در مکان هایی نامناسب و نزدیک به دریا اقدام به تخمریزی می نمایند که این تخم ها در صورت جزر و مد و بالا آمدن سطح آب دریا از بین خواهند رفت. بنابراین کارشناسان و محیط بانان تخم های ریخته شده در مکان های نامناسب را نیز شناسایی و به نقاط مطمئن ساحل منتقل نمودند.

پس از آن تمامی لانه های شناسایی شده بوسیله یک استوانه فلزی توری تثبیت شد تا تخم ها از گزند شغال ها در امان بمانند و همچنین دور تا دور محوطه شناسایی لانه ها در ساحل نیز فنس کشی گردید.

پس از گذشت حدود پنجاه روز از تخمریزی لاک پشت ها در اوایل سال جاری و تثبیت لانه ها توسط کارشناسان، طی دو روز گذشته در نتیجه تفریق تخم ها در ۵ لانه تعداد ۳۲۰ عدد بچه لاک پشت منقار عقابی از تخم ها خارج شده و وارد دریا شده اند.

تصویر: محفظه توری تعبیه شده جهت جلوگیری از آسیب شغال به تخم های لاک پشت دریایی بر روی یکی از لانه ها

هنوز تخم ها در ۲۵ لانه باقیمانده است که پیش بینی می شود طی چند روز آینده حدود ۱۵۰۰ عدد بچه لاک پشت سر از تخم ها بیرون آورده و روانه دریا شوند.

این طرح برای نخستین بار در کشور توسط کارشناسان پارک ملی دریایی نای بند برنامه ریزی و بصورت آزمایشی به اجرا درآمد که بسیار موفق بوده و تلاش های فراوان شبانه روزی کارشناسان و محیط بانان نتایج بسیار خوبی به همراه داشت.

……………….تصویر: بچه لاک پشت های متولد شده طی دو روز اخیر در ساحل پارک ملی نای بند

به گزارش دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: لاک پشت های دریایی جزء رده خزندگان (Reptiles) هستند. موجوداتی با جثه ای بزرگ و با قدمت ۲۷۵ میلیون ساله که از عصر دایناسورها تاکنون زندگی می کنند. لاک پشت ها با مهاجرت های طولانی در اکثر سواحل اقیانوس ها و دریاها زندگی می کنند می کنند. از ۸ گونه لاک پشت دریایی شناسایی شده در جهان ۷ گونه آن در لیست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN Red List) ثبت گریده اند و از این میان ۵ گونه در آبهای خلیج فارس مشاهده شده اند که در صورت عدم اجرای برنامه های صحیح حفاظتی جهت حفظ زیستگاه های طبیعی آن، به شدت آسیب خواهند دید. این پنج گونه شامل گونه های زیر می باشد:

۱- لاک پشت دریایی سبز
۲- لاک پشت دریایی منقار عقابی
۳- لاک پشت دریایی سرخ
۴- لاک پشت دریایی زیتونی
۵- لاک پشت دریایی چرمی

تصویر: ساحل محل اجرای طرح حفاظت از لاک پشت های دریایی و لانه های شناسایی و علامت گذاری شده

تمامی ۵ گونه لاک پشت دریایی، در ضمیمه شماره ۱ کنوانسیون جهانی منع تجارت گونه های در معرض  در خطر انقراض (CITES) دسته بندی شده اند که این حاکی از شرایط نامساعد زیستگاهی آنها می باشد.

با توجه به بازماندگی کم تخم های لاک پشتان دریایی، حدود یک تا دو درصد از نوزادان به لاک پشت بالغ تبدیل شده و جهت زادآوری مجدد به زیستگاه خودشان باز میگردند. بدلیل نرخ زادآوری پایین، جبران تلفات ناشی از فعالیت های انسانی برای حفظ چرخه زیستی این گونه ها بسیار سخت است.

گرچه انواع متعددی از موجودات کفزی به عنوان غذای مصرفی لاک پشت های دریایی مشخص شده اما اسفنج ها بخش مهمی از غذای آنها را به خود اختصاص میدهند. لاک پشت های دریایی نقش بسیار مهمی در زنجیره زیستی دریایی دارند بطوری که با تغذیه از اسفنج ها و جانداران دریایی باعث تعادل و حفظ زنجیره زیستی دریا می گردند.

مهمترین عوامل تهدید کننده نسل لاک پشتان دریایی عبارتند از: آلودگی های نفتی، تخلیه زباله در سواحل، صید غیر مجاز، فاضلاب های شهری، ساخت و ساز در سواحل، علاوه بر آن مواردی همچون تردد شناورها، انفجار جهت اکتشاف منابع، آلودگی حرارتی، به دام افتادن در تورهای صیادی، تخریب آبسنگ های مرجانی، پدیده ذوب شدن یخ های قطبی، فرسایش سواحل و مانورهای نظامی دریایی نیز به شکل های گوناگون عامل انقراض این موجودات می باشند. خوشبختانه مردم حاشیه خلیج فارس از این آبزی مهم بعنوان خوراکی استفاده نمی کنند.

تصویر: بچه لاک پشت های متولد شده طی دو روز اخیر در ساحل پارک ملی نای بند در حال حرکت به سمت دریا

تنها دو گونه لاک پشت منقار عقابی و لاک پشت سبز جهت لانه گزینی و تخم گذاری به سواحل جنوبی ایران مراجعه میکنند.

امید است با حمایت و اجرای مستمر طرح فوق که توسط کارشناسان توانا و نیروهای سختکوش پارک ملی نای بند برنامه ریزی و اجرا شده و نتایج بسیار خوبی نیز به همراه داشته است، گامی موثر در جهت حفاظت و تداوم نسل این گونه ارزشمند و در معرض انقراض برداشته شود.