پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: علاقه به نگهداری گونه های جانوری وحشی و یا گونه های غیربومی طی سال های اخیر به شدت در بین اقشار مختلف مردم رواج یافته است.
نگهداری از گونه های جانوری وحشی بومی و غیربومی از جمله ایگوانا، سنجاب، مار، لاک پشت، سمندر، میمون و غیره به عنوان حیوان خانگی و نگهداری آنها در منزل علاوه بر امکان ابتلا به برخی بیماری های مشترک مابین انسان و حیوان منجر به صید هرچه بیشتر این گونه ها از طبیعت توسط افراد سودجو و تهدید نسل آنها در زیستگاه های طبیعی خواهد شد، بطوریکه نسل برخی از این گونه ها در طبیعت حال انقراض می باشد.
همچنین در بسیاری از موارد افراد پس از مدتی از نگهداری این حیوانات خسته شده و آنها را در عرصه های طبیعی رها می کنند و یا فرار برخی از این حیوانات از دست صاحبانشان و پناه بردن آنها به طبیعت این حیوانات را به گونه های مهاجم تبدیل می کند.
گونه های مهاجم تهدیدی جدی برای اکوسیستم های طبیعی و تنوع زیستی کشور به شمار می روند. این گونه ها علاوه بر رقابت بر سر منابع غذایی با گونه های بومی، با انتقال بیماری ها و تداخل ژنتیکی می توانند موجبات انقراض گونه های بومی را فراهم سازد.
یکی از حیواناتی که موارد متعددی از نگهداری آن به عنوان حیوان خانگی به چشم می خورد میمون رزوس می باشد. همچنین تاکنون چندین میمون رزوس بصورت آزاد در پارک های جنگلی و یا عرصه های طبیعی مشاهده شده است که احتمالا از دست صاحبشان گریخته و یا رها شده اند.
تصویر میمون رزوس کشف شده توسط نیروهای یگان محیط زیست پارک ملی گلستان در ایست و بازرسی تنگراه
در همین راستا با دکتر محمود مرعشی کارشناس بیماری های حیات وحش در سازمان حفاظت محیط زیست گفتگویی انجام دادیم و نظر وی را در مورد نگهداری گونه های وحشی و غیربومی به خصوص میمون رزوس به عنوان حیوان خانگی جویا شدیم.
مشروح نقطه نظرات دکتر مرعشی بشرح زیر می باشد:
زندگی انسان و حیوانات از گذشته های بسیار دور به هم گره خورده است. انسان های نخستین برای تامین غذا دست به شکار حیوانات می زدند ولی با پیشرفت جامعه بشری و اهلی کردن یکسری از حیوانات توسط انسان، پایه دامپروری نهادینه گشت و رابطه انسان با برخی حیوانات به یک رابطه هم زیستی متقابل تبدیل شد.
گوسفند، بز، گاو، سگ، گربه، خرگوش، مرغ و خروس، کبوتر و بوقلمون از جمله جانورانی بودند که اهلی شده و زندگی در کنار انسان را تجربه کردند.
با صنعتی شدن جوامع و به دنبال آن صنعتی شدن دامپروری، زندگی برخی از این حیوانات به مزارع و دامداری ها محدود گشت ولی کماکان علاقه انسان به نگهداری حیوانات بر سر جای خود باقی ماند.
موضوع اخیر منجر به ایجاد گروهی از حیوانات تحت عنوان حیوانات خانگی گردید که یکسری از جانوران با توجه به ویژگی هایشان از جمله داشتن هم زیستی مناسب با انسان یا همان اهلی بودن، وضعیت بهداشت، کم خطر بودن برای سلامت، یا به عبارتی کم بودن تعداد بیماریهای مشترک با انسان در این گروه قرار میگیرند.
مردم هر کشور با توجه به فرهنگ و یا پیشینه تاریخی آن سرزمین علاقمند به نگهداری برخی گونه ها می باشند. برای مثال مردم کشور آلمان علاقه زیادی به نگهداری سگ های با نژاد مختلف از جمله نژادهای منحصر به کشور خودشان را دارند و یا در کشور خودمان مثال های فراوانی وجود دارد که ازجمله می توان به علاقمندی شاهزادگان قاجار به نگهداری از گربه ها اشاره نمود.
در این میان همیشه انسان های هنجار شکن نیز وجود دارند که اقدام به نگهداری گونه های نامتعارف از جمله انواع گونه های وحشی از قبیل میمون، شیر، پرندگان شکاری، خزندگان، آهو و … در منازل مسکونی خود می کنند که این امر در درجه اول منجر به تهدید سلامت خود و اطرافیانشان و دوم به مخاطره انداختن سلامت حیوان و سوم و از همه مهمتر تهدید و تخریب تنوع زیستی و محیط زیست میگردد.
گونه های حیات وحش همان طور که اسم حیات وحش را یدک میکشند تنها می بایست در محیط طبیعی خود زندگی کنند ولی متاسفانه خودخواهی عده ای از ما انسان ها باعث میگردد آنها را از محیط زندگی طبیعی دور و در محیط پر استرس نزدیک به انسان نگهداری کنیم که با توجه به روند تکامل این جانوران که اساس آن دوری از انسان و گزندهای آن تعریف شده است، با این کار عملا استرس مضاعفی را برای حیوان در تمام طول زندگی اش ایجاد میکنیم که این امر منجر به بروز انواع بیماری های ناشی از افزایش استرس میگردد و چه بسا یکسری از این بیماری ها نیز مابین حیات وحش و انسان مشترک بوده و می تواند سلامت فرد را نیز به مخاطره بیاندازد.
ارجاع موارد بسیار زیاد از پرندگان وحشی نگهداری شده در منازل مسکونی که دچار انواع بیماری های قارچی و میکروبی شده اند و متاسفانه یکسری از این ضایعات نیز غیرقابل برگشت بوده و اغلب منجر به تحمیل درد و رنج فراوان و در نهایت تلف شدن پرنده میگردد، گویای همین واقعیت تلخ است.
میمون رزوس یا (Macaca mulatta) نیز یکی از جانوران وحشی مناطق جنوب شرقی آسیاست که متاسفانه در سال های اخیر به صورت قاچاق و از راه های غیر قانونی وارد کشور ما شده و برخی از مردم از روی دانش پایین و اطلاعات ناکافی در این زمینه، مبادرت به نگهداری از این حیوان در منازل مسکونی می نمایند.
در این میان سعی می شود تا با روشن کردن ابعاد موضوع و همچنین ذکر معایب نگهداری از این گونه به عنوان حیوان خانگی، خطرات ناشی از این اقدام را به افرادی که سعی در انتخاب یک حیوان خانگی دارند یادآور شود:
الف) بیماری های مشترک:
با توجه به نزدیکی ساختار آناتومیکی و فیزیولوژی پریمات ها با انسان، بیشترین بیماری های مشترک انسان و حیوانات متعلق به این جانوران است که در این میان گروهی از بیماری ها بسیار مهلک و کشنده بوده و متاسفانه هیچ راه پیشگیری ندارند که از این بین میتوان به ایدز، کزاز، تب زرد، هپاتیت، مننژیت، بیماری های ناشی از هرپس ویروس ها و انواع بیماری های انگلی داخلی و همچنین قارچ های پوستی و.. اشاره کرد.
لازم به ذکر است بیماری های مذکور ممکن است به صورت مخفی در بدن میمون ها وجود داشته باشد ولیکن هیچ علایم بالینی را نشان ندهد و میمون به عنوان یک مخزن عمل نماید و با ورود عامل بیماری به بدن انسان، علایم بروز نماید.
ب) آسیب های زیست محیطی:
گونه مهاجم نام واژه ای است که برای گونه های غیربومی هر منطقه که خطر پخش شدن در طبیعت را دارند به کار می رود.
متاسفانه کشور ما در خصوص آسیب های وارده از گونه های مهاجم خصوصا در سال های اخیر بی نصیب نبوده که از مهمترین موارد آن می توان به شانه دار دریای خزر اشاره کرد که منجر به پایین آمدن شدید صید و صیادی و از بین رفتن بسیاری از گونه های بومی دریای خزر شد و یا معرفی ماهی فیتوفاگ به دریاچه هامون که منجر به از بین بردن نی ها و در نتیجه خشکی تالاب و به دنبال آن نابودی دامپروری و زندگی در حاشیه تالاب شد.
مثال بارزتر در خصوص پستانداران نیز، ورود گونه مهاجم راکون به جنگل های شمال کشور خصوصا جنگل های استان گیلان در منطقه تالش اشاره نمود که منجر به کاهش جمعیت پرندگان منطقه و همچنین ده ها اثر شناخته شده و یا ناشناخته در تخریب محیط زیست شده است.
گونه میمون رزوس نیز یک گونه مهاجم بوده که در برخی از کشورهای جهان از جمله عربستان صعودی، ایالات متحده و … با فرار از قفس و پناه بردن به طبیعت به عنوان آسیب جدی اکوسیستم های طبیعی مطرح شده و خطر آن برای معرفی به عنوان یک گونه مهاجم به طبیعت کشور ما نه تنها دور از ذهن نیست بلکه با ادامه روند موجود بسیار محتمل می باشد.
+171-1
Loading ...
به نظر من نباید همه گونه های غیر بومی رو مهاجم دونست.
مثلا تو تهران (شمال و شرق) چند سالی هست که طوطی زیاد شده و جلوه زیبایی به درختان می بخشه! فکر هم نمیکنم ضرری برای محیط زیست داشته باشند.
حتی تو یه برنامه مستند دیده بودم که سنجاب وارد یه جزیره ای شده بود (شاید انگلیس) و خیلی مفید واقع شده بود. اما خوب برخی گونه ها هم مهاجم اند و باعث نابودی محیط زیست میشند. تو کشورهای دیگه از جمله آمریکا گونه های غیر بومی (خصوصا مار) رو میکشند.
پر طرفدار
31 
16
جناب مجید.
فرمایش شما متین.
اما طوطی سبز که میفرمایید از قدیم الایام در باغات شمیران بوده و به صورت نیمه مهاجر بین مناطقی از پایتخت و جنوب کشور و نواحی مرکزی رفت و آمد میکند.
کتاب راهنمای صحرایی پرندگان ایران نوشته جمشید منصوری.
پر طرفدار
30 
1
دوست گرامی
طوطی سبز قدرت انطباف بسیار عالی داشته و اکنون نه تنها در برلین بلکه در لندن آنگونه جمعیت طوطی پاراکیت سبز زیاد شده که به دلیل رقابت بر سر منابع خوراکی و آشیان به صورت آفت درآمده است.
در تهران جز طوطی، مرغ مینا نیز به همراه بلبل خرما پس از فرار از قفس به شکل گونه ای جدید درآمده و رفته رفته به شکل جمعیت غالب درآمده اند.
حتی در شهسوار هم اکنون جمعیت کوچک اما پایدار مرغ مینا و طوطی سبز ایجاد شده است.
پر طرفدار
24 
1
با سلام
در اینجا لازم می دانم انتقادی بر بعضی از دوستداران حیوانات داشته باشم (نه همه ی آنان). بنده همیشه با حامیان حقوق حیوانات و دوستداران حیوانات همکاری نموده ام و خواهم نمود و هنوز هم با برخی از این دوستان در تماس هستم. بارها عنوان کرده ام که نباید به بهانه ی دوست داشتن حیوانات، آنها را مجبور به این کنیم که در خانه ی ما زندگی کند. به طور مثال تعدادی از این دوستان در خانه سنجاب ایرانی نگهداری می کردند، من بارها به این دوستان تذکر دادم که جای سنجاب ایرانی در جنگل های بلوط است نه خانه شما. این دوستان اعتنایی نکردند و پس از مدتی سنجاب ها در خانه های انها تلف شدند. یا برخی از این دوستان بارها حیواناتی را با خود به خانه آورده اند، با این استدلال که این حیوان بی سرپرست است، در صورتی که آن یک جانور بالغ بوده است. من مجدد خدمت دوستداران حیوانات عرض می کنم که حیوانات به محبت و سرپرستی ما نیازی ندارند، تنها لطفی که ما می توانیم در حق آنها انجام دهیم این است که بگذاریم در طبیعت آسوده و آنگونه که خود می خواهند زندگی کنند. و همچنین برخی از دوستداران حیوانات در حال افتادن از آن طرف بام هستند. با یکی از این دوستان در تماس بودم که ایشان عنوان کرد که باید، گوسفند، مرغ و خروس و دیگر حیوانات اهلی در طبیعت زندگی کنند. که بنده حقیر به ایشان عرض کردم و مجدداً نیز می گویم اگر فرض مثال مرغ و خروس اهلی را در طبیعت رها کنیم، مطمئناً همه ی آنها نابود خواهند شد، زیرا حیوانات اهلی طی هزاران سال خود را به زندگی با انسان وفق داده اند و بدون انسان نمی توانند از خود به خوبی دفاع کنند یا غذا به دست آورند.
در تکمیل صحبت های جناب شکیبایی نیز باید عرض کنم که لاکپشت گوش قرمز، مانند گذشته از شرق دور قاچاق نمی شود، بلکه در کشور تکثیر می شوند و بیم آن می رود که این گونه از لاکپشت ها با راه یافتن به طبیعت، باعث از بین رفتن لاکپشت برکه ای و بعضی دیگر از آبزیان شوند.
پر طرفدار
21 
2
ممنون آقای عظیمی
بعید میدونستم لاک پشت گوش قرمز هم در ایران تکثیر بشه البته جای شگفتی نداره چون هر عامل درآمدزایی متاسفانه طرفدار داره و نظارت هم صفر هست و احتمالا هم توسط برخی از پرورش دهندگان ماهیان زینتی
پر طرفدار
11 
0
جناب آقای مجید
در آخرین دهه های قرن نوزدهم سنجاب خاکستری آمریکای شمالی نخست به پارک های جنگلی انگلستان به عنوان گونه ای زیبا معرفی گردید که باعث کاهش شدید و حتی نابودی جمعیت بومی سنجاب قرمز گردید.
سنجاب خاکستری بیشتر از سوزنی برگان استفاده می نماید و سنجاب سرخ متمایل به پهن برگانی همچون بلوط می باشد. طی قرن ها جنگل های بلوط پشتیبان ناوگان بزرگ بازرگانی و جنگی بریتانیا شده و در اوایل قرن نوزدهم برای جبران کاهش شدید سطح جنگلی این جزیره مه آلود سوزنی برگان بجای پهن برگان کاشته شده که به خودی خود برای سنجاب سرخ چندان مطلوب نبود. در این شرایط معرفی سنجاب بیگانه خاکستری آنگونه عرصه را بر گونه بومی تنگ نمود که اکنون عملا تنها جزیره وایت در جنوب انگلستان و ارتفاعات هایلند و جزایر اسکاتلند مهم ترین سنگر سنجاب سرخ بومی شده و اکنون برنامه هایی برای معرفی مجدد این گونه آتشین فام به جنگل های انگلستان در حال انجام می باشد.
پر طرفدار
13 
2
دوست عزیز
از تصحیح ات ممنون! نمیدونستم خیلی وقته این طوطی ها هستند. پس چرا به مناطق دیگر تهران مثلا غرب یا چیتگر توسعه پیدا نمیکنند؟
کوشان عزیز
نمیدونم چرا خوشحال شدم از اطلاعاتی که دادی! شمال طوطی هم داشته باشه دیگه خیلی خوبه! اونم شهسوار! خود بهشته!
تهران مرغ مینا دیدم اما بلبل ندیدم. واقعا هست؟ خیلی جالبه. دوست دارم ببینم یا صداشو بشنوم. از اطلاعاتت ممنون.
راستی اون سنجاب که میگفتم تو اون مستند، گوینده برنامه مستند بود که میگفت اینا خیلی مفیدند برای این جزیره! شاید این موردی که شما گفتی نبوده.
من فقط میگم همه گونه های غیر بومی مهاجم نیستند!
باز من بیشتر دوست دارم تو شهر بلبل و طوطی ببینم تا سگ و گربه و کلاغ
پر طرفدار
9 
5
تهران بلبل خرما داره
زیاد هم داره
پر طرفدار
7 
3
علت کم بودن این طوطی ها در مناطق غربی تهران عادات رفتاری و نیز عدم وجود درختان بلند و کهن سال مثل چنار است.
مناطق دروس, نیاوران , الهیه, قیطریه, امامزاده قاسم, زعفرانیه, از جاهاییه که ازین دست درختان زیاد داره.
و البته درختان بلندی که نیاز تغذیه حیوان رو براورده کنه. مثل درخت کاج تهران, در چیتگر و پارک لویزان و سوهانک به علت کوتاه بودن درخت های کاج و عدم ایجاد حس امنیت برای این دو گونه طوطی سبز به ندرت میتوان طوطی دید.
اینجا ما با در اختیار گذاشتن اطلاعات سعی در اثبات خود نداریم, بلکه در جهت رشد خود و دیگردلسوزان محیط زیست قدم بر میداریم.
پر طرفدار
11 
0
دوست عزیز
خدای نکرده از حرف من ناراحت نشده باشی. تشکرم واقعی بود. و سوالم هم حقیقی بود. بازم از اطلاعات مفیدی که دادی مچکرم.
الان که فکر میکنم من این طوطی ها رو همیشه رو درختای بلند دیدم. حق با شماست. غرب زیاد درختای بلند نداره و این دلیل خوبیه برای طوطی ها که به غرب نمیاند.
مجید عزیز
بلبل خرما عکسش رو دیدم. نمیدونستم اینه! فک میکردم شبیه قناری باید باشه. صداش هم خیلی قشنگه. خوب چه اشکالی داره این گونه که بهش میگن مهاجم.
پر طرفدار
5 
2
در ایران طوطی بومی هم داریم که بیشتر در نخلستانهای جنوب مثل هرمزگان و بلوچستان و حتی خوزستان زندگی میکنن من خودم دیدم طوطی های سبز و کوچکی هستن
پر طرفدار
6 
2
اون بلبل که میگه بلبل خرما هست که بومی جنوب ایران هست و تو نخلستانها زیاده جنس نرش دو برابر گنجشک هست اندازش و رنگش سیاه مایل به قهوه ای هست زیر شکمش سفیده اما انتهای شکمش زرد رنگ هست که همین مقدار رنگ زرد بخاطر زیبایی بیشتر بلای جونش شده چند سال پیش همینها رو آزادانه دونه ای هزار تا هزار و ۵۰۰ میفروختن البته جوجش رو الانش رو نمیدونم چقدره قیمتشون
پر طرفدار
7 
2
متاسفانه برخی گونه های غیر بومی در کشور تکثیر میشن که البته رهاسازی اونها گونه های بومی رو تهدید میکنه شاید مشهود ترین گونه پرورشی مهاجم قرقاول باشه و البته قرقاول طوقه سفید چینی به خاطر ارزانتر بودن به راحتی تکثیر ، خریداری و متاسفانه رها میشه
قاچاق لاک پشت گوش قرمز از شرق آسیا علاوه بر تهدید مستقیم برای حیوانات بومی، بیماریهایی رو برای گونه های بومی و حتی انسانها به ارمغان آورده
رها کردن رزوس دیگه واقعا نوبره! و البته با سایتهای فروش حیوانات هم هیچ وقت برخوردی نمیشه
برنامه ای بود از شکار پیتون های برمه ای در آمریکا. متاسفانه نگهداری این نوع پیتون به عنوان حیوان خانگی و رهاسازی اون توسط صاحبان حیوانات در باتلاقهای فلوریدا مشگلات زیادی رو برای گونه های بومی بوجود آورده بود تخمین زده میشد صدوپنجاه هزار مار در منطقه وجود داره و متاسفانه تنها راه حل برای جلوگیری از ازدیاد مارها شکار اونها بود اما حتی شکار اونها توسط گروه های متعدد و با تجربه و اهدای جایزه نقدی نتیجه ای در بر نداشت
قطعا برخورد با فروشندگان و خریداران گونه های به خصوص غیر بومی کشور و البته عدم مجوز تکثیر گونه های غیر بومی در کنار فرهنگ درست میتونه تا حد زیادی از نابودی گونه های بومی کشور و نابودی حیوانات دیگر کشورها جلوگیری کنه
واقعا چرا با سایتهای متعدد فروش این حیوانات برخوردی نمیشه؟
پر طرفدار
15 
3
در مورد بیماریهای مشترک بین میمون و انسان توضیحات مفید و قابل قبول بود ولی در مورد آسیبهای زیست محیطی دلیلی ارائه نشده است
پر طرفدار
13 
5
میمون ها خیلی با نمک و دوست داشتنی اند اما به هیچ وجه حیوان خانگی نیستند و نگه داشتن آنها در خانه اگر به قصد معالجه نباشد حیوان آزاری است
پر طرفدار
8 
4
سر کوچمون یه پرنده فروشی اقدام به فروش میمون رزوس میکنه قفس میمونا هم جلوی مغاره سر خیابون اصلیه . آدرس : شهر رشت. خیابان لاهیجان (شهدا). قبل از سه راه پاستوریزه
پر طرفدار
12 
1
با سلام لطفا به اداره کل محیط زیست استان اطلاع دهید و پیگیری نمایید با تشکر از حساسیت شما
موافقم / مخالفم
2 
1
یه پرسشی که برام پیش اومده اینه که در ایران میمون هم داشتیم ؟ به گمان خودم احتمالش خیلی کمه چون اگه به داستانهای قدیمی و شعرهای شاعران هم نگاه کنی تا دلت بخواد در مورد شیر و پلنگ و یوز و ببر و همه چی هست اما اثری از میمون دیده نمیشه که برای من شگفت انگیزه که چرا با وجود اینهمه تنوع آب و هوا در ایران ما اثری از خانواده انسان نماها در ایران نمیبینیم؟!
پر طرفدار
11 
0
میمون در صورت وارد شدن به اکوسیستم طبیعت ایران بدون شک آفت محسوب میشود و امیدوارم این اکوسیستم به عمد یا غیر عمد تاوان سنگینی در این زمینه متحمل نشود” زیرا دیگر توانی برای جبران هیچ مصیبتی در طبیعت باقی نمانده…
پر طرفدار
7 
4
با سلام من شنیدم که فقط گونه رزوس میمون بیماریهای مشترک زیادی با انسان داره و برای نگهداری در مناطق مسکونی مناسب نیست. شنیدم که میمون های گونه مارموست و کاپوچی بیماری خاصی ندارند و مینیاتوری اند میتوان از آن ها نگهداری درست کرد.
داغ
4 
2