پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): رییس جمهور روز یکشنبه در مراسم دهمین دوره اعطای جایزه ملی محیط زیست، محیط زیست را جزو مسایل بسیار مهم کشور دانست و با تاکید بر اینکه حفظ و حراست از محیط زیست نیازمند تلاش همگانی است، گفت: حفظ آب، خاک و هوا، جزو موارد امر به معروف و آلوده کردن طبیعت نیز منکر است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، دکتر حسن روحانی با اشاره به فلسفه امر به معروف و نهی از منکر، گفت: نباید امر به معروف و نهی از منکر را تنها در چند حکم الهی خلاصه کرد زیرا معروف یعنی همه شایسته ها و منکر یعنی همه زشتیها و بنابراین کسی که آب، هوا و خاک را آلوده میکند، امر منکر انجام میدهد و نهی از منکر یکی از مواردش در حفظ محیط زیست است.
ظلم در حق طبیعت گناه است
رییس جمهور با تأکید بر اینکه باید نسبت به طبیعت احساس و وظیفه دینی، شرعی، ملی، انسانی و اجتماعی داشت، ادامه داد: اگر همه دست به دست یکدیگر ندهیم دولت در حفظ و احیاء محیط زیست موفق نخواهد بود. باید همه نسبت به سلامت خود و سرنوشت نسل آینده احساس مسئولیت کرده و از طبیعت درست استفاده کنند.
رییس جمهوری با اشاره به روایاتی که از ارتباط میان حوادث تلخ طبیعی و گناه انسانها، سخن به میان آورده است، گفت: گناه تنها غیبت و یا رعایت نکردن برخی از احکام نیست یکی از وجوه گناه ظلم در حق طبیعت است، چنانچه مولای متقیان حضرت علی(ع) نیز میفرمایند: «تقوای الهی و پرهیزگاری هم نسبت به بندگان خدا و هم به سرزمین خداست انسان در برابر خداوند و در برابر سرزمینها، ابنیه و حتی حیوانات مسئول است».
دکتر روحانی ادامه داد: هر کار زشت و منکری را با کمی وسعت دید میتوان به گناه و معصیت ارتباط داد همانطور که در ماه رمضان نسبت به گناهان اخلاقی، توبه کرده و عمل صالح انجام میدهیم، باید نسبت به صدماتی که به طبیعت نیز میزنیم توبه کرده و با بازگشت به مسیر صحیح، نسبت به احیاء محیط زیست اقدام کنیم.
در سال های قبل به محیط زیست بی توجهی شده است
رییس شورای عالی محیط زیست، وظیفه دولت در نظارت برای مقابله با برخی از عوامل مخل محیط زیست، نظیر عرضه سوخت سالم و خودروی استاندارد را خاطر نشان کرد و گفت: دولت تدبیر و امید در این زمینه گامهای خوبی برداشته است. امروز بنزین تولید شده در مجتمعهای پتروشیمی کنار گذاشته شده و بنزین یورو ۴ در کلانشهرها عرضه میشود که تأثیر خوبی در کاهش آلودگی هوا داشته است.
دکتر روحانی افزود: مشکلات مربوط به آلودگی هوا در کلانشهرها زیاد است، اما باید مسیری که آغاز شده ادامه یابد. اگر سوخت و خودرو استاندارد شد، شهروندان نسبت به سلامت وسیله نقلیه خود حساسیت داشته باشند و اقدامات نظارتی در حوزه معایه فنی و اسقاط خودروهای فرسوده انجام شود، میتوان امیدوار بود که چرخه مبارزه با آلودگی هوا تکمیل شده است.
رییس جمهوری با بیان اینکه در سال ۹۳، ۲۵۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شد، از بیتوجهی به این موضوع در سالهای قبل انتقاد کرد و گفت: باید به مسایل اجتماعی درست توجه شود و همه نسبت به حفظ محیط زیست احساس تکلیف کنند.
دکتر روحانی تصمیم دولت برای بهرهبرداری بیشتر از منابع انرژی مشترک میان ایران و کشورهای همسایه را یادآور شد و با اشاره به توان کشور در تولید بیشتر گاز گفت: در حال حاضر بسیاری از مراکز صنعتی و نیروگاههای کشور به جای سوخت مازوت که آلودگی بسیاری تولید میکنند، از گاز استفاده میکنند.
توسعه و سلامت بدون پیوست محیط زیستی پایدار نخواهد ماند
رییس جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود به تشکیل نخستین جلسه هیأت وزیران در دولت یازدهم با موضوع احیاء دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: این جلسه علامت آن بود که دولت یازدهم دولت محیط زیست است و بر حفظ عرصههای طبیعی و گونههای حیات وحش کشور، تأکید دارد، زیرا توسعه و سلامت بدون پیوست محیط زیستی پایدار نخواهد ماند.
رییس شورای عالی محیط زیست اظهار داشت: همانطور که کارشناسان محیط زیست میگویند، اگر یکسال بار روی دوش طبیعت گذاشته شود، برای جبران به ۱.۵ زمان نیاز است، احیاء دریاچه ارومیه نیز در ظرف زمانی کوتاه محقق نمیشود و فرآیند جبران تخریب ۱۰ ساله در کمترین حالت به ۱۵ سال زمان نیاز دارد.
دکتر روحانی با تأکید بر اینکه نمیتوان از کنار موضوعاتی نظیر خشک شدن هامون، زایندهرود و سایر تالابهای کشور بیتوجه عبور کرد، گفت: سلامت و نشاط جامعه مرهون وجود این نعمتهای الهی است که علاوه بر اینکه بستر توسعه هستند، افکار جامعه را نیز به حرکت در میآورند.
رییس جمهوری با بیان اینکه در توصیفاتی که در قرآن مجید از بهشت آمده نیز به وجود رودخانه و درختان سرسبز اشاره شده است، گفت: بهشت آخرت وصل به بهشت دنیای ماست. شاید با کمی مسامحه بتوان اینگونه تعریف کرد که اگر کسی دنیای خود را جهنم کرد باید در آخرت نیز در انتظار جهنم باشد و اگر کسی دنیای خود را بهشت ساخت در آخرت نیز بهشت نصیبش خواهد شد.
رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بهشت و جهنم به افکار و رفتار ما نسبت به خود، انسانهای دیگر و طبیعت ارتباط دارد ما نمیتوانیم جنگلها را نابود کنیم و در انتظار هوای سالم و اکسیژن باشیم. نمیتوانیم عرصههای جنگلی را از بین ببریم و فکر کنیم که دیگر سیل نخواهد آمد.
دکتر روحانی ضمن تأکید بر اینکه بهرهبرداری از منابع طبیعی باید توأم با اعتدال و پرهیز از افراط و زیادهروی باشد از دو عامل افزایش جمعیت و ورود فناوریهای نوین بدون محاسبه پیامدها و عوارض آن به عنوان عوامل مخرب محیط زیست یاد کرد و ضرورت برنامهریزی و تدبیر برای جلوگیری از مشکلات و احترام به قانون طبیعت را خاطر نشان ساخت.
برخی در آغاز معنای تحریم را نمیدانستند
رییس شورای عالی محیط زیست در عین حال لزوم استفاده صحیح از فناوری برای حل برخی مشکلات زیست محیطی نظیر تبدیل زبالهها به منابع انرژی، دفع صحیح فاضلابها و پسماندها را یادآور شد و گفت: در این زمینهها دولت کار را شروع کرده است، اما نیازمند برداشتن گامهای سریع تر و بلندتر هستیم.
رییس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه حل مسایل محیط زیستی توأم با ایجاد اشتغال و رشد صنعتی و تأمین نیازهای روزمره مردم نیازمند سرمایهگذاری است، گفت: کسانی که تحریم را بر ما تحمیل کردند، ظلم بزرگی به ملت کردند، زیرا تحریم ظالمانه به مثابه بیماری میماند که در صورت ادامه میتواند لطماتی به دنبال داشته باشد و برخی در آغاز معنای تحریم را نمیدانستند.
کار محیط بانان فضیلتی شایسته تقدیر است
دکتر روحانی اظهار داشت: البته معنای اینکه تحریم ظالمانه باید از بین برود این نیست که در برابر حرف ناحق دیگران تسلیم شویم، بلکه باید در برابر مشکل حرکت کرده و قدم پیش بگذاریم. ما با اتکا به خداوند، هدفهای ملی و وظیفه الهی را مد نظر قرار دادهایم و تردید نداریم که آنگاه حمایت و پشتیبانی مردم در میان باشد، نصرت پروردگار نیز شامل حال ما خواهد شد.
رییس جمهوری علاوه بر تبریک فرا رسیدن هفته پاسداشت محیط زیست به همه دستاندرکاران این عرصه و ملت ایران، ضرورت تلاش همگانی بویژه فعالیت رسانهها، آموزش و پرورش را در این عرصه که گاه نیاز به مشارکت منطقهای و جهانی نیز دارد، یادآور شد و اظهار داشت: محیط بانان کشور کاری ملی انجام میدهند و برای حفظ زندگی و سلامت مردم بار سنگین حفاظت از محیط زیست را بر دوش میکشند، کار آنها امری تزئینی و وظیفه نیست، بلکه فضیلتی شایسته تقدیر است.
همچنین در این مراسم به ۱۰ نفر از افراد شاخص حقیقی و حقوقی برجسته در حوزه محیط زیست که اقداماتی ویژه در این خصوص انجام دادهاند، از سوی رییس جمهوری لوح تقدیر اهداء شد.
ممنون از ریزبینی و اهمیت رییس جمهور فهیم آقای روحانی
لطفا ترتیبی بدید که غیر از کلانشهرها هم بنزین سرطان زا استفاده نشه . بالاخره ماهم انسانیم
بین شهر و کلان شهر تبعیض قائل نشیم
پر طرفدار 10 0
آموزش های زیست محیطی باید از مقطع ابتدایی در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد و درسی تحت عنوان محیط زیست آموزش داده شود تا تنور داغ است باید خمیر را چسباند.
این حداکثر توجه بزرگان دولت بود و امکان داره دیگه تکرار نشه.
پر طرفدار 5 0
راهکار عملی ؟
سخنرانی جواب نمیده دیگه !! از تمام جهات محیط زیست در خطر است . اون بی وجدان که ٧٠ راس آهو در موته میکشه با حرف من و شما و نصیحت درست نمیشه فقط باید تنبیه و زندانی بشه و دهها میلیون جریمه … بیایید کاری بکنیم حمایت کنید آقای رئیس جمهور تا این جریمه های بی قانونی که خیلی ناچیز هستند به حد اکثر برسند و آموزش و پرورش بر روی بچه ها کار کند تا ارزش محیط زیست را بدانند .
داغ 5 4
بیژن فرهنگ درهشوری، پژوهشگر محیط زیست و بومشناس در تهران و از مسئولان سابق سازمان حفاظت محیط زیست اما میگوید دلایلی وجود دارد که این روشهای کهن برای پاسداشت محیطزیست و حیات وحش در میراث فرهنگی و طبیعی کشور، منتقل نشود: «در ادبیات و فرهنگ کهن ایران، آب و گیاه و زمین مقدس است و باید با احتیاط با آنها برخورد کرد. از این شعرها و داستانها کجا استفاده شده؟ من خودم قشقاییام. با بختیاریها رفیق و همسایهام. در ییلاق کنار بختیاریها هستیم. یک قشقایی یا یک بختیاری در فصل آبستنی حیوانات یا تخمگذاری پرندهها از ترس آبرو و حیثیتی که از دست میداد، شکار نمیکرد. پسرعموی من معروفترین شکارچی قشقایی بود. محال بود در فصل ممنوع (که همه در ایل میدانستند چه زمانی هست) شکار کند. اصلاً شکار ماده، برای شکارچی بزرگ قشقایی آبروریزی بود.»
او که نسل یک نوع لاکپشت را در جزیره قشم با فرهنگسازی و همراهکردن مردم بومی، از انقراض نجات داده، میگوید، این در خون و روح انسانهاست که مراقب محیط زیست باشند و دولت وظیفه دارد مردم را حمایت کند: «قوانین ما در مورد درخت و قوانین مربوط به مراتع، قوانین بومی ایل است. من یک کتاب ۴۰۰ – ۵۰۰ صفحهای دارم پر از مصاحبه با آخرین پیرمردها، خانها، کدخداها و چوپانهای ایلهای مختلف که اجازه چاپش نمیدهند. این مصاحبهها نشان میدهد ما چه سنتهای درخشانی داشتیم. چه مدیریت منابع طبیعی و چه مدیریت شکاری داشتیم. چرا وقتی که مراتع مال ما بود کوچکترین لطمهای به حیات وحش ایران نخورد؟ وقتی از دست ما درآوردند، مرتع نابود شد. حیات وحش نابود شد. تا وقتی که دست ما بود صدای کبک و دراج و تیهو سراسر مسیر شنیده میشد. دریاچههایمان سرجایش بود، جنگلهایمان سرجایش بود. همه چیز منظم بود. حالا همه چیز را گردن مردم میاندازند.»
چرا محیط زیست دیگر دغدغه بخش زیادی از مردم ایران نیست؟ چه شد که اینقدر از ریشههای فرهنگی پاسداری از طبیعت فاصله گرفتیم؟
اسکندر فیروز، بنیانگذار و نخستین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ایران در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در تهران میگوید زمان راهاندازی این سازمان در دهه ۵۰ خوررشیدی برای فرهنگسازی و تشویق مردم به مراقبت از محیطزیست در کشور دهها ایده پیاده شد و مردم از آنها استقبال کردند اما در شرایط فعلی این موضوع گویا در اولویتهای این سازمان نیست: «اکنون جمعیت کشور به بیش از دو برابر زمان راهاندازی سازمان افزایش پیدا کرده ولی علاقهای به حفاظت محیط زیست که در آن دوره وجود داشت، چندان دیده نمیشود. از طرف دیگر کارشناسان درجه یک آن زمان دیگر در سازمان نیستند و کادر مشابهی هم به نظر نمیآید، استخدام شده باشد. در آن دوره پاسداری و کنترل در زمینه اجرای مواد قانون و مقررات با قاطعیت انجام میگرفت. در صورتی که اکنون نه درباره آلودگیها و نه حیات وحش چنین توجهی دیده نمیشود.»
به گفته اسکندر فیروز که مهمترین قوانین زیستمحیطی ایران با تلاشهایش در زمان ریاست در سازمان مربوطه تصویب و پارکهای ملی و حیاتوحش حفاظتشده ثبت شد، مردم در آن زمان حتی با قوانین سختگیرانه زیستمحیطی همدل و همراه بودند: «در سالهای آخر کار ما، بیشتر مردم لزوم وجود سازمان حفاظت محیط زیست را درک کرده بودند. در بعضی مناطق حتی آمادگی کمک به سازمان را داشتند. ما منابع طبیعی مملکت را ثروت و میراث ملی میپنداشتیم و معتقد بودیم که بهرهبرداری از منابع باید طبق اصول حفاظت صورت پذیرد. به معنای آن که فقط از رشد سالانه آنها استفاده شود و اصل منابع برای همیشه برای نسلهای آینده محفوظ بماند. این قاعده چیزی نیست که بهرهکشها با رضایت قبول کنند.»
موافقم / مخالفم 2 0
چرا محیط زیست دیگر دغدغه بخش زیادی از مردم ایران نیست؟ چه شد که اینقدر از ریشههای فرهنگی پاسداری از طبیعت فاصله گرفتیم؟
اینها و سؤالات دیگری از این دست به آن اندازه مهم هستند که شایسته توجه و بررسی باشند ، این درست است که در آموزه های فرهنگی و تمدنی ایرانیان توجه به طبیعت جایگاهی ویژه داشته ولی این به معنی آن نیست که این آموزه ها بطور منسجم و نظام مند در همه ادوار مد نظر عموم مردم بوده و جنبه فرهنگ عمومی پیدا کرده است همچنانکه در حال حاضر نیز چنین نیست ، اگر چه محیط زیست و حیات وحش کشور در دهه پنجاه شمسی بنابر متغیرهای متعدد جمعیتی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و نیز چگونگی وضعیت معضلات اجتماعی اوضاع بهتری داشته اما در آن دوران اصولأ مقوله محیط زیست حتی در سطح جهانی مفهومی نوپا بوده و در کشور ما نیز “س.ح.م.ز.” در ابتدای راه شکل گیری و موجودیت خود بوده بنابراین از فرهنگ عمومی و نهادینه شده زیست محیطی قاعدتأ نمی توان سخن گفت مثلأ در باره وضعیت حیات وحش کشور در دوره پیش گفته اظهارات موافقان شکار بیش از آنکه مبتنی بر واقعیات باشد ناشی از احساسی نوستالوژیک و اغراق آمیز به دورانی رؤیایی است که می پندارند از دست رفته است ، چرا که در آن زمان شکار عمدتأ فعالیت مطلوب افراد متمکن و مرفه بوده و تسهیلات ضروری جهت حضور خارجیان در این مورد نیز فراهم بوده است ، از سوی دیگر بدلایل امنیتی و نه زیست محیطی در باره سلاح و مهمات سختگیری میشده و در نتیجه دایره عمل جوامع محلی در این خصوص بالاجبار بسیار محدود بوده است ، ضمن اینکه بهره کشی فعلی و رایج از طبیعت در آنزمان بعلل مختلف و اقتضائات زمان شناخته شده و رایج نبوده و ضرورت زیادی هم نداشته و بعلت بعد مسافت و جنبه های تکنولوژیک چندان سود آور هم نبوده است بعنوان نمونه ای روشن می توان بازیافت و جمع آوری ضایعات را ذکر کرد که قبلأ در کشور معمول و رایج و اقتصادی نبوده است و الآن بسیار گسترده شده است ، طبعأ در حال حاضر ساده انگاری است اگر تصور شود شرایط مناسبتر دوره مورد بحث بعلت صدور مجوز کافی برای شکارچیان بوده است و یا اینکه در زمان حال با صدور پروانه شکار و یا ایجاد قرقهای خصوصی همه مشکلات حیات وحش کشور حل خواهد شد ، که البته ایده ایجاد این مکانها نیز در شرایط فعلی که بخش خصوصی کارآمد حتی در موارد ضروریتر بمانند بخشهای مختلف اقتصادی وجود ندارد واقعگرایانه و امکان پذیر نیست.
البته نباید کوشش آنانی را که در ادوار مختلف ، آگاهانه و مسئولانه و دلسوزانه و براساس دغدغه های وجدانی و انسانی خویش فارغ از روند جاری امور در جهت بهبود اوضاع تلاش می کنند ، نادیده گرفت اما ضمن ادای احترام و ارج گذاشتن به زحمات اینگونه اشخاص مسئولیت پذیر باید توجه داشت که اصلاح و بهبود اوضاع در مقیاس کلی نیازمند برنامه ریزی و کار هدفمند در درازمدت است.
این نکته مهم قابل اشاره است که بحث در این باره گسترده تر و مبسوط تر بوده و اندیشمندان و صاحب نظران و کارشناسان با لحاظ متغیرها و فاکتورهای متعدد دخیل در مسائل شایسته است به گفتگو و بحث پیرامون آن بپردازند.
در باره وضعیت فعلی محیط زیست و حیات وحش کشور اجمالأ و در حد مقدورات و دانسته های لازم می توان گفت سیاستهای نادرست توسعه ای دهه های اخیر که با آزاد گذاشتن دست مردم بخصوص جوامع محلی در تخریب محیط زیست همراه بوده از علتهای اصلی وضعیت نامناسب محیط زیست و طبیعت کشور است که این روند و مسیر ناصواب باید بطور اصولی و بتدریج اصلاح شده و تغییر یابد.
در شرایط حاضر از سویی با توجه به تأکیدات مکرر رئیس جمهور و رویکرد مثبتی که در این زمینه از جانب دولت دیده می شود و از سوی دیگر با حاد شدن مشکلات زیست محیطی کشور نظیر معضل ریزگردها و گرد و غبار ، آلودگی هوا ، کاهش منابع آبی و. .. که عوامل طبیعی مثل خشکسالی موجب تشدید این مشکلات شده است ، بنابراین عملأ مقوله محیط زیست و عواقب ناشی از بی توجهی بدان برای عموم مردم ملموس شده و این موضوع باعث شده در مدیریتهای مختلف کشور نیز حساسیتهای لازم جهت تلاشها و اقدامات لازم و مؤثر در این عرصه ایجاد شود .
علاقمندان حفظ محیط زیست و طبیعت کشور بهتر است ضمن استقبال و حمایت از رویکرد مثبت دولت و تشویق این شیوه تفکر و رویکرد سازنده ، خواستار گسترش این تفکر سودمند در همه سطوح مدیریتی کشور و اقدامات عملی مرتبط با آن در تمام زمینه های سیاستگزاری کلان ، اجرائی ، قانونگزاری ، قضائی توسط نهادهای قانونی و رسمی مربوط و ذیصلاح در کشور شوند .
موافقم / مخالفم 1 0