پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): تاثیرات جنگ بر محیط زیست کشورها به حدی زیاد بوده که مجمع عمومی سازمان ملل برای نخستین بار در سال ۲۰۰۱ با تصویب قطعنامه ای روز ششم نوامبر (۱۵ آبان) را به عنوان روز بین المللی پیشگیری از تخریب محیط زیست در جنگ ها و مناقشات مسلحانه نامگذاری کرده است.

هدف از نامگذاری این روز جلب توجه افکار عمومی و بین المللی به آثار زیانبار جنگ بر تخریب طولانی مدت محیط زیست، اکوسیستم ها و منابع طبیعی است، آثاری که فراتر از مرزهای دولت های درگیر جنگ حرکت می کند و نه تنها نسل فعلی که نسل های آینده را نیز از تاثیرات زیانبار خود مصون نگاه نمی دارد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، همایش آثار مخرب جنگ بر محیط زیست امروز سه شنبه (۱۹ آبان ماه) با حضور محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه، معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست، محمدرضا تابش نایب رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، سفرای کشورهای فلسطین، سوئد، ژاپن و اساتید دانشگاهی به همت مرکز صلح و محیط زیست با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست در پردیسان برگزار شد.

محمدجواد ظریف در همایش روز جهانی مقابله با آثار جنگ در محیط زیست ضمن تشکر از کارکنان حفاظت محیط زیست و با بیان اینکه معصومه ابتکار همواره افتخاری برای دیپلماسی کشور بوده و هست؛ گفت: موضوعی که امروز این جمع را برای همفکری و تبادل نظر جمع کرده از دو منظر آثار جنگ بر محیط زیست و ارتباط صلح و محیط زیست قابل بررسی است.

وی ادامه داد: تاثیر مخرب جنگ بر محیط زیست موضوعی است که هم منطقه و هم جامعه بین‌الملل با آن روبرو بوده و نگرانی بین‌المللی از عدم رعایت قوانین محیط زیستی در جنگ را ایجاد می‌کند.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: منطقه ما در ۲۰ و یا حتی ۳۰ سال گذشته شاهد جنگ‌هایی بوده است که آثار آن بر محیط زیست غیرقابل تردید است که از جمله آنها می‌توانیم حملات صدام به نفتکش‌های کویت و اقدامات انجام شده در جنگ دوم خلیج فارس را نام ببریم که براساس آن در سال ۲۰۰۱ کویت در سازمان ملل متحد پیشنهاد روز مقابله با آثار جنگ بر محیط زیست را مطرح کرد و ما نیز این روز را گرامی می‌داریم و در مورد آن همفکری و برنامه‌ریزی می‌کنیم.

در تعالیم اسلامی در مورد جنگ؛ یکی از موضوعات مطرح شده در حوزه حقوق، جنگ آثار آن بر محیط زیست و ممنوعیت استفاده از ابزاری است که محیط زیست را تخریب می‌کند. منبعی که علما برای حرمت سلاح‌های کشتار جمعی، شیمیایی و هسته‌ای و… مطرح می‌کنند احادیث پیامبر اسلام در مورد ممنوعیت مسموم کردن آب، از بین بردن محیط زیست و ممنوعیت قطع درختان در جنگ است که برای ما مسلمانان بسیار افتخارآمیز است که این مسئله ۱۴۰۰ سال پیش در احکام، تعالیم، دستورات و سیره پیامبر اسلام خود را نمایان کرده است.

دانستن این مسئله بسیار مهم است زیرا امروز به نام افراطی‌گری و به نام اسلام جنایت‌هایی آفریده می‌شود و جامعه بین‌المللی باید توجه کند که اسلام به چه میزان به حوزه حفظ محیط زیست انسانی و حتی حفظ حیوانات توجه داشته است و چنین اسلامی نمی‌تواند اجازه دهد یک انسان گردن زده شود یا زنده‌ زنده سوزانده شود.

ظریف با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی در مورد یک پارادایم برای صلح و محیط زیست گفت: ما امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که از محیط زیست تا امنیت به عنوان کالایی عمومی مطرح می‌شود و هیچ‌یک را به قیمت منع شدن بهره‌برداری دیگران نمی‌توان به دست آورد.

وزیر خارجه کشورمان اظهار کرد: یعنی نمی‌توان محیط زیست را به قیمت از دست رفتن محیط زیست دیگران حفظ کرد. اگر کسی می‌گوید من می‌خواهم لایه اوزون را در کشورم حفظ کنم اما حفظ لایه اوزون در کشور شیلی برای او مهم نیست سبب می‌شود که همه به حرف او و به بی‌سوادی او به تمسخر بنگرند زیرا در دنیای جهانی شده آثار بی‌مبالاتی در حفظ محیط زیست آثاری جهانی خواهد بود و باید برای به وجود آمدن چنین پارادایمی یا به فرموده مقام معظم رهبری چنین منظومه فکری تلاش کنیم زیرا آن وقت می‌توانیم بپذیریم که به قیمت ناامن کردن دیگران نمی‌توانیم برای خود امنیت ایجاد کنیم.

ظریف گفت: محیط زیست نیز مانند حوزه امنیت،دارای خطرات و نگرانی‌ها مشترک است و اگر باور کنیم که نمی‌توانیم محیط زیست خودمان را به قیمت تخریب محیط زیست دیگران ایجاد کنیم؛ باید بپذیریم با سرمایه‌گذاری روی گروه‌های تروریستی، افراط و سلاح‌های مخرب و با سرمایه‌گذاری و حمایت از رژیم صهیونیستی که اصل وجودش بر غارت و تجاوز است نمی‌توانیم برای خود امنیت درست کنیم.

اگر این واقعیت را کشورهای بزرگ دنیا بپذیرند و ایالات متحده بپذیرد که نمی‌تواند امنیت خود را با حمایت از رژیم صهیونیستی جلب کند و دوستان ما در منطقه بپذیرند که داعش قبل از آنکه خطری برای سوریه، عراق و لبنان باشد خطری برای خود آنها و برای همه ماست و دولت‌ها بپذیرند که با حمایت از گروه‌های تروریستی نمی‌توانند منافعی هرچند کوتاه برای خودشان کسب کنند؛ آن وقت می‌توانیم بپذیریم که وارد یک پارادایم جدید در روابط بین‌الملل شده‌ایم. پارادایمی که صلح، محیط زیست، پیشرفت، توسعه و بهبود روابط انسانی و معیشت تنها در صورتی برای هرکس میسر است که برای همگان میسر باشد.

ظریف اظهار کرد: تنها زمانی برای کشور صلح و پیشرفت و محیط زیست سالم وجود خواهد داشت که آن را برای همگان بخواهیم. اینها حوزه رقابت نیست بلکه حوزه همکاری و منفعت جمعی است و اگر ما شعار جهانی شدن و جهانی‌سازی را می دهیم باید این واقعیت را در مورد آن بدانیم که محیط زیست، بهداشت، امنیت و رفاه کالاهایی عمومی است که به دست آوردن آن با هزینه محروم کردن دیگران به دست نمی‌آید و اگر ما این مسائل را بپذیریم آن وقت می‌توانیم به جهانی با ثبات‌تر فکر کنیم.

معصومه ابتکار در همایش روز جهانی مقابله با آثار جنگ در محیط زیست با اشاره به اینکه این همایش یکی از معدود اجلاس هایی است که در دنیا برگزار می شود که به عوارض جنگ و خشونت در محیط زیست می پردازد، اظهار کرد: مقابله با آثار جنگ در طبیعت چندین سال است که مورد توجه دولت ها و سازمان های بین المللی قرار گرفته است و در این میان تشکل های ملی و بین المللی می توانند نقش موثری داشته باشند.

رییس مرکز صلح و محیط زیست ادامه داد: ایران از سال ها قبل در مورد آثار جنگ بر محیط زیست اقداماتی را انجام داده که یکی از آنها بحث لایحه غرامت برای جنگ است.

وی افزود: بر اساس لایحه غرامت، ایران گزارشی از آثار مخرب جنگ بر محیط زیست کشور اعم از آلودگی های نفتی و هوا تهیه و به سازمان ملل ارسال کرد که عدد این غرامت بسیار بالا بود.

ابتکار با اشاره به اینکه در شرایط حساس محیط زیستی در کشور قرار داریم، گفت: گرد و غبار یکی از آثار جنگ است که کشور ما را درگیر خود کرده است و روزانه شاهد افزایش این پدیده هستیم.

وی با بیان اینکه منشا گرد و غبار در کشورهایی مانند عراق، کویت، سوریه و عربستان است، افزود: در داخل کشور نیز منشا گرد و غبار داریم که در حال مطالعه آنها به صورت جداگانه در هر استان هستیم.

ابتکار به مساله آب اشاره کرد و گفت: مساله آب و کمبود آن در سطح کشور و کل منطقه از موضوعات بسیار مهمی است که حل آن دیپلماسی آب را می طلبد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه سخنانش به توافق هسته ای اشاره کرد و گفت: اقدامی که در دولت یازدهم با حمایت ویژه رهبر معظم انقلاب و رییس جمهور در راستای مذاکرات هسته ای و رفع تحریم های ظالمانه شکل گرفت، نشان از دیپلماسی موفق دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، همکاران وی و جمع مذاکره کنندگان دارد.

وی تاکید کرد: ظریف و همکارانش کار ویژه ای انجام دادند، در دنیایی که بیشتر اختلاف ها به سمت جنگ پیش می رود، این اقدام بسیار ارزنده بود. هرچند ملت بارها از ظریف و همکارانش تشکر کرده اند اما امروز ما نیز تشکر ویژه ای از این تیم می کنیم.

ابتکار ابراز امیدواری کرد: همانطور که این توافق تاکنون با مصالح ملی پیش رفت، بعد از این نیز به رفع تحریم ها کمک کند تا ایران بتواند نقش خودش را به عنوان بازیگر اصلی در منطقه ایفا کند، هرچند این نقش اکنون آغاز شده است.

وی تاکید کرد: منطقه با وجود داعش و تروریسم ناامن شده و ما باید بتوانیم امنیت را برقرار کنیم و به تبع آن شاهد حفظ محیط زیست باشیم.