گوزن زرد ایرانی

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): گوزن زرد ایرانی با رنگ طلایی و خالهای سفید یکی از زیباترین گونه های گوزن در دنیا به شمار می رود. از آنجا که وجود این حیوان برای اولین بار در غرب ایران گزارش شد، نام آن را گوزن زرد ایرانی گذاشتند.

گوزن زرد موجود در ایران با نام علمی Dama dama mesopotamica و با نام انگلیسی Persian Fallow Deer  شناخته می شود.

برخی از محققین گونه موجود در ایران را گونه ای مجزا به حساب می آورند در حالیکه برخی آن را به عنوان زیر گونه ای از Dama dama به حساب می آورند.

عکس: گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک

گوزن های زرد عمدتا شبگرد هستند و با غروب خورشید فعالیت خود را آغاز می کنند. گیاهخوار و نشخوار کننده اند، حس بویایی و بینایی نسبتا قوی دارند، به صورت اجتماعی زندگی کرده، نرهای مسن تر گروه های جداگانه ای برای خود تشکیل می دهند و تنها در صل زاد آوری با ماده ها هستند. در برخی موارد مسن ترین فرد به صورت انفرادی زندگی می کند و شناگران خوبی نیز هستند.

از علوفه ها و میوه ها و نیز سرشاخه گیاهان استفاده می کند. جفتگیری آنها در اوایل پاییز است. در این زمان گوزن نر با نعره هایی بلند محدوده قلمرو خود را مشخص کرده و تشکیل حرمسرا می دهد. در این زمان جدال هایی نیز بین نرهای جوان صورت می گیرد. ماده ها بیش از یک بار در سال قادر به جفت گیری هستند اما معمولا در همان دوره اول باردار می شوند. در طول مدت بارداری ۸ ماه است. ۱ تا ۲ بچه به دنیا می آورند. بچه ها حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم هستند و تا ۹ ماهگی از شیر مادر تغذیه می کنند و بعد از حدود یک سال و نیم بالغ می شوند. طول عمر گوزن ها در شرایط طبیعی حدود ۲۰ سال است. طعمه خواران طبیعی این گونه در ایران شامل گرگ، پلنگ و گربه جنگلی است.

گوزن زرد ایرانی در گذشته پراکندگی وسیعی از لرستان، کرمانشاه، خوزستان، عراق تا مناطق جنوب شرق حوزه مدیترانه و شمال آفریقا داشته است.

تا پیش از سال ۱۹۵۵ میلادی تصور می شد نسل این حیوان بطور کامل منقرض شده است، اما در این سال اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) گزارشی مبنی بر مشاهده تعدادی گوزن زرد در نواحی دز و کرخه در استان خوزستان منتشر کرد.

در سال ۱۳۴۳ کانون شکار ایران یک راس گوزن زرد را در اختیار باغ وحش اوپل آلمان قرار داد که در آن گوزن زرد دیگری نگهداری می شد، مشروط بر اینکه بره های آنها بطور مساوی بین ایران وباغ وحش اوپل تقسیم شوند.

عکس: گوساله گوزن زرد که در سال ۱۳۹۷ در میانکتل فارس متولد شد

در سال ۱۳۵۱ پنج گوزن ماده و دو گوزن نر از آلمان به دشت ناز ساری منتقل و در آنجا رهاسازی شدند. در سال ۱۳۵۶ تعداد گوزن ها به ۳۰ راس رسید که همگی به منطقه سمسکنده ساری انتقال یافتند.

پس از آن مجددا ۶ گوزن زرد وحشی از منطقه کرخه زنده گیری و به دشت ناز ساری منتقل شدند و به مرور تعداد گوزن ها افزایش یافت.

در سال ۱۳۵۶ سه گوزن به جزیره شک در دریاچه ارومیه انتقال یافت.

هم اکنون حدود ۳۰۰ گوزن زرد در جزیره اشک و تعدادی نیز در سایر مراکز زندگی میکنند.

گوزن زرد ایرانی بر اساس قوانین سازمان حفاظت محیط زیست در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض قلمداد شده است. از نظر سازمان جهانی حفاظت(IUCN) این گونه در زمره گونه های در معرض خطر (EN) قرار گرفته و طبقه بندی CITES این گونه را در طبقه گونه های در معرض خطر (ضمیمه ІІ   سایتیس )قرار داده است.

در حال حاضر گوزن زرد ایرانی بطور کامل در طبیعت کشور منقرض شده است و صرفا تعداد محدودی از این گونه بسیار ارزشمند در شرایط اسارت و نیمه اسارت نگهداری می شوند تا شاید روزی بتوان تعدادی از آنها را به زیستگاه طبیعی بازگرداند.

+6
-16
  

1 دیدگاه

  1. یوسف می‌گوید:

    سلام پدر من یکی از این نفرات گروه محیط بان خوزستان بود اقدام به زنده گیری گوزن زرد کردند برای جلو گیری از انقراض این حیوان زیبا . پدرم درباره نحوه این زنده گیری گوزن زرد داستانش برای من تعریف کرد خیلی قشنگ بود حتی یک پرفسور المانی که همراهش بود از مصاحبتش برایم تعریف کرد یادش بخیر

    پر طرفدار Thumb up 13 Thumb down 2

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>