پارک ملی کلاه قاضی

نقشه ماهواره ای:

 

مشخصات و شرایط جغرافیایی:

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی در جنوب شرقی شهر اصفهان واقع شده است و جاده آسفالته اصفهان ـ شیراز از کناره شمالی و غربی آن میگذرد. مساحت پارک ملی کلاه قاضی ۴۷,۲۶۲ هکتار و مساحت پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی ۳,۵۷۴ هکتار می باشد.

وجود اکوسیستم خوب و زیستگاه های قابل توجه باعث گردید که در سال ۱۳۴۶ شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید طی مصوبه ای ارتفاعات کلاه قاضی را به نام منطفه حفاظت شده کلاه قاضی، قرق اعلام نمود. پس از آن پس از فراز و نشیب های بسیار نهایتا در سال ۱۳۷۴ با پیگری های مستمر و وجود کمترین تعارضات یعنی نداشتن هرگونه عرصه و اعیانی تحت تملک اشخاص حقیقی و حقوقی و حل مسأله دامداران توسط نهادهای عضو شورای کشاورزی استان اصفهان با اعتبارات پیش بینی شده در جهت اسکان عشایر از طریق اداره کل امور عشایر استان اصفهان و تأیید مسئولین استان اصفهان، طی مصوبه شماره ۲۹۴ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۷۶/۱۱/۱۲ به عنوان پارک ملی معرفی گردید.

نزدیکترین گوشه پارک که گوشه شمال غرب آن است در حدود ۳۶ کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد.

در این منطقه رشته کوه هایی به موازات هم وجود دارند که جهت آنها شمال غربی به جنوب شرقی است. این پارک شامل رشته کوه شیدان و رشته کوه کلاه قاضی می باشد که این کوه نام خود را از دو ارتفاع سنگی گرفته که هر دو از دو طرف با شیب های تند که به دشت ختم میشود و به صورت دو برج سنگی برافراشته اند.

پارک ملی کلاه قاضی به موجب شرایط خاص از دیرباز زیستگاه وحوش بوده و دارای قدمت تاریخی زیادی است. چنانکه در تاریخ آمده است از زمان شاه عباس صفوی و بعد از آن به خصوص در دوره قاجاریه این کوه ها از شکارگاه های مخصوص این سلاطین محسوب می شده است. در اواخر قرن نوزدهم ظل السلطان پسر ارشد ناصرالدین شاه که سال های متمادی حاکم اصفهان بوده در کتاب خود از کلاه قاضی و شاهکوه به عنوان شکارگاه های غنی و زیبا یاد کرده است.

این منطقه به دلیل دارا بودن تنوع بوم شناختی، حفاظت از تنوع زیستی، حفاظت از منابع ژنتیکی و بقای تعادل طبیعی همچنین کاهش ناهنجاری های حاصل از فعالیت صنایع و عوارض جمعیتی، برخورداری از چشم اندازهای زیبای نواحی کوهستانی و تپه ماهوری، وجود انواع گیاهان و گونه های متعدد حیات وحش جانوری و استفاده های علمی، پژوهشی، اقتصادی و گردشگری دارای ارزش وجودی پارک ملی بوده است.

کوه کلاه قاضی قسمتی از رشته کوه ماهدشت می باشد. بلندترین قله این کوه به ارتفاع ۲۵۳۴ متر است که در جنوب خاوری کوه اصفهان واقع شده است. چشمه های زیادی در دامنه های این کوه وجود دارد که گله های حفاظت شده کل و بز از آن استفاده می کنند. این کوه را معمولا از گردنه ای موسوم به گردنه لاشتر در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری اصفهان در جاده اصفهان به شهرضا صعود می کنند. این کوهستان دارای دره های متعدد شمالی و جنوبی است و وجه تسمیه آن شکل کاملأ مشخصی است که قله آن دارد و از شهر اصفهان به شکل کلاه قاضیان قدیم دیده می شود.

کوه کلاه قاضی دارای دیواره های بلند با سنگ های مناسب جهت صخره نوردی می باشد، به همین دلیل مورد توجه صخره نوردان قرار گرفته و مسیرهای گوناگونی در آن گشایش شده است.

در دره ای به نام دره شاهین که در قسمت جنوب خاوری کوه واقع شده، گروه کوهنوردی چکاد کوهستان اصفهان به همت سایر علاقه مندان در صدد ایجاد محلی با مسیرهای متنوع آموزشی می باشد که تا پایان سال ۱۳۸۱ هیجده مسیر مختلف در آن باز گردیده است.

در داخل پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی هیچگونه سکونتگاه انسانی وجود ندارد.

جاذبه های اکوتوریستی:

•    رشته کوه کلاه قاضی عامل جذب بسیاری از گروههای کوهنوردی و طبیعت گردان می باشد.
•    ذخایر فسیلی عامل حضور بسیاری از دانشجویان، استادان و محققین در منطقه است.
•    گونه های گیاهی و جانوری موجود از جاذبه های گردشگری این منطقه میباشد.

پوشش گیاهی:

تاکنون تعداد ۲۵۲ گونه گیاهی متعلق به ۱۹۲ جنس و ۴۶ خانواده در کلاه قاضی ثبت شده است. پوشش گیاهی پارک ملی کلاه قاضی علاوه بر پوشش گیاهی علفی، دارای گونه های درختی و درختچه ای می باشد که این گونه ها در نقاط مختلف دره ها و کوهپایه ها می رویند و تیپ اصلی پوشش گیاهی منطقه درمنه زار می باشد.

انواع مختلفی از گیاهان بوته ای از جمله درمنه، گل گندم، شقایق وحشی، آویشن، لاله وحشی، اسپند، خارشتر و درختان و درختچه ها مانند تنگرس، بادام کوهی، انجیر و بنه همچنین تعدادی از گیاهان دارویی از جمله چوبک، قدومه، همیشه بهار، ریواس، خاکشیر، گل گاوزبان، شنگ، کاسنی، سمی و … در این پارک میرویند.

درمنه دشتی و آنقوزه (Ferula  assa-foetida) از گونه های در حال انقراض منطقه می باشند.

گونه های شاخص جانوری:

تا کنون ۱۷ گونه پستاندار، ۴۴ گونه پرنده، ۱۱ گونه خزنده و یک گونه دوزیست در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی و ثبت گردیده است.

گونه جانوری شاخص پارک ملی کلاه قاضی کل و بز است و آهو نیز به دلیل وجود دشت های وسیع از جمله دشت میانکوه، لاگور، لادقو و برآفتاب از جمعیت مناسبی برخوردار است. مشاهده این دو گونه در منطقه به راحتی و از فاصله نزدیک امکانپذیر می باشد.

پستانداران: تاکنون ۱۷ گونه پستاندار متعلق به ۱۶ جنس از ۸ خانواده و ۴ راسته بشرح زیر در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی شده است:

کل و بز، قوچ و میش اصفهانی، آهو، پلنگ، گربه وحشی، کاراکال، گرگ، کفتار، روباه معمولی، کفتار، شغال، خرگوش، تشی، دوپای کوچک، جربیل بزرگ، جرد ایرانی، هامستر خاکستری، هامستر دم دراز، پامسواکی بزرگ و انواع موش

طبق آمار آخرین سرشماری (سال ۱۳۹۰) جمعیت زوج سمان کلاه قاضی به شرح زیر می باشد:

کل وبز: ۱۸۶۲      آهوی ایرانی: ۱۵۵۱     قوچ ومیش: ۵۸

پرندگان: تاکنون ۴۶ گونه پرنده متعلق به ۳۱ جنس و ۲۲ خانواده بشرح زیر در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی شده که برخی از آنها بومی و برخی مهاجر بهاره و تابستانه یا مهاجر زمستانه میباشند و تعدادی نیز عبوری هستند و به صورت اتفاقی مشاهده شده اند.

پرندگان کلاه قاضی عبارتند از: عقاب طلایی، شاهین، سارگپه معمولی، سارگپه پابلند، کرکس کوچک، دلیجه، کبک، تیهو، هوبره، کوکر شکم سیاه، قمری معمولی، کوکو، جغد کوچک، شبگرد معمولی، بادخورک کوهی، چکاوک بیابانی، چکاوک کاکلی، چکاوک آسمانی، چلچله بیابانی، چلچله کوهی، چلچله دمگاه سفید، پرستوی دمگاه قرمز، پرستوی خانگی، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم خاکستری کوچک، سنگ چشم دم سرخ، سسک جنبان، طرقه بنفش، چکچک بیابانی، چکچک گوش سیاه، چکچک دشتی، چکچک سرسیاه، چکچک ابلق، چکچک دم سرخ، کمرکلی کوچک، سهره صورتی، گنجشک خانگی، پری شاهرخ، زاغ نوک سرخ، غراب، زاغی، کلاغ سیاه، کلاغ ابلق، مگس گیر خالدار، کبوتر چاهی و باقرقره

خزندگان: در پارک ملی کلاه قاضی تاکنون ۱۱ گونه خزنده متعلق به ۱۱ جنس و ۷ خانواده بشرح زیر شناسایی شده است:

خزندگان کلاه قاضی عبارتند از: لاک پشت مهمیزدار، مارجعفری، افعی شاخدار، مارقیطانی تیرمار، مارپلنگی، بزمجه بیابانی خزری، آگامای پولک درشت صخره ای، آگامای چابک، آگامای وزغی خاکستری، مزالینای دم دراز بیابانی، جکوی دم زبر و جکوی دم کند

دوزیستان: در پاین منطقه تنها یک گونه دوزیست به نام وزغ سبز عربی از راسته Anura و خانواده Bufonidae با نام علمی Bufo viridis arabicus Eng.Green toad شناسایی شده است. پراکنش این گونه در پارک ملی کلاه قاضی به حاشیه چشمه ها، آبشخورها و مناطق سرسبزتر نظیر مزرعه لردسفید در دشت میان کوه محدود شده است.

متاسفانه این منطقه به دلیل محاصره در میان انواع کاربری ها حالت جزیره ای پیدا کرده است و کریدوری جهت مهاجرت حیات وحش به سایر مناطق و بر عکس وجود ندارد.

تجهیزات و امکانات حفاظتی:

•    سرمحیط بانی لاشتر واقع در شمال غرب منطقه و مشرف به جاده اصفهان – شهرضا
•    پاسگاه و مرکز آموزش بازدیدکنندگان لاگور مجهز به امکانات اقامتی و یک دستگاه دوربین بورد بلند سداد واقع در جنوب منطقه
•    پاسگاه محیط بانی محمد آباد در شرق منطقه و در مجاورت شهر محمدآباد
•    پست های دیده بانی چشمه توتی، قارنه و کلاه بزرگ مورد استفاده در گشت های شبانه

تعارضات و تهدیدهای منطقه:

•    تداخل حریم و محدوده قانونی شهر بهارستان و محمدآباد با محدوده کلاه قاضی (مراحل قانونی رفع تعارض در حال پیگیری می باشد)
•    عبور اتوبان اصفهان – شهرضا از داخل پارک ملی
•    وجود مجموعه معادن سنگ لاشتر در قسمت پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی
•    پروانه های چرا متعلق به عشایر جرقویه در مراتع جنوب منطقه

رخدادهای منطقه:

- در تاریخ ۱۳۸۶/۴/۲۶ در نواحی صخره ای کوه های لاتاریک دو قلاده پلنگ مشاهده شده است.

- نصب دوربین‌های تله ای برای شکار تصاویر پلنگ در پارک ملی کلاه قاضی توسط اداره محیط زیست اصفهان در مردادماه ۱۳۹۱

- شکارچی یک راس آهو و یک قلاده کفتار در شریور ۱۳۹۱ در این منطقه دستگیر شدند. (لینک مرتبط)

- یکی از محیط بانان پارک ملی کلاه قاضی در جریان درگیری با شکارچیان در اردیبهشت ۱۳۹۲ زخمی شد. (لینک مرتبط)

- شکایت کمیسیون اصل نود مجلس درباره تخلف دولت در انتزاع ۸۰۰ هکتار از اراضی پناهگاه حیات‌وحش کلاه قاضی (لینک مرتبط)

- دستگیری شکارچیان بز وحشی در شهریور ۱۳۹۲ (لینک مرتبط)

- دستگیری شکارچیان بز وحشی در ۳۱ شهریور ۱۳۹۲ (لینک مرتبط)

- دستگیری شکاچیان غیرمجاز یک راس بز وحشی در مهرماه ۱۳۹۲ (لینک مرتبط)

- دستگیری شکارچیان دو بزغاله وحشی در مردادماه ۱۳۹۳ (لینک مرتبط)

- درگیری شکارچی غیرمجاز یک بز و یک بزغاله وحشی با محیط بانان در مهرماه ۱۳۹۳ (لینک مرتبط)

تصاویر پارک ملی کلاه قاضی:


+157
-4
  

11 دیدگاه

  1. حسن توکلی می‌گوید:

    سلام. خسته نباشید . من دانشجوی رشته محیط زیست هستم. می خواهم یک دوربین برای فیلمبرداری و عسکبرداری از طبیعت بخرم…
    به نظر شما چه دوربینی بخرم ؟؟
    مارک و مدل دوربینی که شما این عکسها را از آن گرفته اید ، چیست ؟

    پر طرفدار Thumb up 23 Thumb down 10

  2. وحید می‌گوید:

    بسیار زیباست

    پر طرفدار Thumb up 18 Thumb down 4

  3. دستان علوی می‌گوید:

    با سلام و درود
    مدیریت محترم سایت دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران
    مطالبی که درباره مناطق تحت نظارت و حفاظت سازمان محیط زیست گردآوری شده است ، نسبتا جامع و کامل و به روز است و این امر جای قدردانی دارد . اما استفاده از عکس های دیگران بدون اجازه ی آنها یا با حذف نام وبلاگ آنها و درج اسم وبسایت دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران در ذیل آنها ، کاری ناپسند و به دور از شان وبسایت شماست . مطمئنا اگر از عزیزان و عکاسانی که این تصاویر را تهیه کرده اند اجازه گرفته می شد ، آنها اجازه می دادند با درج نام آنها و ذکر منبع ، عکس ها در این وبسایت منتشر شود . اما استفاده از عکس های دیگران بدون اجازه و بدون درج منبع و حذف اطلاعات عکاس در پایین عکس و درج نام وبسایت خود بر آنها ، کاملا مخالف قوانین کپی رایت است .
    در این مطلب چند عکس از بنده ، درج شده است که نام وبلاگ بنده در ذیل آنها حذف و نام وبسایت خود را ذکر نموده اید و اصلا از منبع آنها حرفی به میان نیامده است . چند عکس از دیگر دوستان هم چه در این مطلب چه در مطلب مربوط به مناطق دیگر وجود دارد که در سایت های دیگر با اسامی عکاسان به ثبت رسیده ولی در این مکان بدون نام منبع و عکاس منتشر شده است . امید است این مشکلات رفع شود و به حقوق یکدیگر احترام بگذاریم .
    با سپاس
    حامی گرگ های ایران

    پر طرفدار Thumb up 27 Thumb down 6

  4. یوسف می‌گوید:

    سلام خدمت دوستاران حیات وحش
    من کلا عاشق جانوران و حیات وحش و طبیعت هستم و از بچگی با حیوانات بودم و دوست دارم تو یکی از این ارگان های زیربط مشغول شوم یا حداقل برای کمک به حیات وحش دعوت بشم
    اگر کسی میتونه کمک کنه با من تماس بگیره ۰۹۱۳۱۰۶۳۲۷۳ از محیط بانی وووووووووو هر چیزی که مربوط به حیوانات باشه اهلی و غیره اهلی به قول معروف از مورچه تا فیل

    پر طرفدار Thumb up 16 Thumb down 4

  5. علی می‌گوید:

    سلام
    من میخواستم یک قطعه زمین کشاورزی در محمد آباد جرقویه کنار چاه یزدانی بخرم میخواستم ببینم جزء حیاط وحش نباشه و منابع طبیعی روی ان ادعایی نداشته باشه
    اول بگید کلا منابع طبیعی روی اون قسمت ادعایی داره یا نه و اینکه بخوام استعلام کتبی بگیرم باید چکار کنم؟
    ممنون
    من الله توفیق

    داغ Thumb up 5 Thumb down 9

  6. شایان می‌گوید:

    سلام-من سالهاست در شهر بهارستان زندگی میکنم-از بهارستان میشه پیاده تا پارک کلاه قضی رفت و برگشت-کلا به طبیعت خیلی علاقه دارم-برای همین شاید بیشتر از هر کسی توی کوههای کلاه قاضی و رشته کوه شیدان و اطرافش وقت گذروندم-اول از همه باید بگم که حیواناتی که در این منطقه حضور دارن خیلی بیشتر از حیواناتیست که در بالا به انها اشاره شد-مثل جوجه تیغی-من در حال حاضر دو عدد جوجه تیغی توی خونه دارم-موضوع دیگه ای که میخوام در موردش بگم اینه که واقعا حیوانات این منطقه کم شدن-هنوز یادمه ۱۰ سال پیش اهوها میومدن توی محله ی ما و از حوض بزرگ محلمون اب میخوردن-ولی الان حتی توی کوهها هم اهو نیست-اخرین باری که اهو دیدم ۴ سال پیش بود-به نظر من عامل کم شدن این حیوونا فقط اینهایی که در مقاله ذکر شد نیست-چون غیر ممکنه این عوامل تونسته باشن اون همه حیوون رو ناپدید کنن-یکی دیگه از پرندگانی که در این منطقه وجود داره شانه به سر هست که من تا الان سه رنگ مختلفش رو دیدم-در ضمن من تا الان ۶ مدل جغد توی این منطقه دیدم اما در این مقاله اسم همشون نیست-یکی دیگه از عوامل کم شدن پرنده ها ورودشون به شهر هست-به عنوان مثال تا الان ۲ شاهین به شیشه ی پنجره ی اتاقم برخورد داشته و هردوشون هم مردن-جدیدا به خاطر سختگیری های دیدبان ها قادر نیستم به کلاه قاضی برم-ولی با خوندن این مقاله دوباره حوس کردم که برم

    داغ Thumb up 8 Thumb down 9

  7. اسمارت می‌گوید:

    با سلام.
    بنده یک طبعیت گرد هستم.
    و اینجا یک گلایه از مامورین پارک کلاه قازی دارم.
    چند ماه پیش سفری به کلا قازی داشتم که صبح ساعت ۵ کنار یکی از چشمه های بسیار زیبای کلاه قازی(منطقه ده سرخ پلی اکلیل)
    بودم که این چشمه مهم ترین آبشخور پرندگان آن منطقه هست بخصوص کبک.ولی متا سفانه همان موقع صدای یک موتورسیکلتی امد که شکارچی بود.و شروع کرد به تیر اندازی به سمت کبک های بیچاره که برای آب خوردن امده بودند.که بعد از دیدن این جریان به پاسگاه محیط بانی مربوطه رفتم و توضیح ورود شکارچی را بهشون دادم.ولی متاسفانه در جواب من گفتند که ما به ان منطقه نمیایم و گشت زنی نمیکنیم.من چند سال پیش که به این چشمه میرفتم حد اقل ۱۰۰ کبک یا بیشتر را میدیدم ولی حالا کمتر از ۲۰ عدد شده بودند

    پر طرفدار Thumb up 17 Thumb down 1

  8. محمد موسوی می‌گوید:

    بسیار بسیار زیباست – به خدا آدم کیف میکنه

    پر طرفدار Thumb up 6 Thumb down 0

  9. اسماعیل می‌گوید:

    سلام متاسفانه امسال شاهد نسل کشی آهوان در این منطقه هستیم و کسی هم به داد انها نمیرسه فقط شعار میدن. در ضمن در معرفی پارک کلاه قاضی گفته شده که حقوق عرفی عشایر به انها پرداخت شده که این کذب محض هست و هیچ پولی نداده اند و به زور این منطقه را پارک ملی کرده و عشایر را از این منطقه بیرون کرده اند الان ۲۰ سال میگذرد پرا کسانی که ادعای اجرای عدالت دارند حق این مردم بیچاره را ادا نمی کنند. اگر عشایر دراین منطقه بودند شاهد کشتار آهوان در سال ۹۴ نبودیم بیایید و از کشاورزان در محل مزارع محمداباد (چاه کشاورزی یدا..، اسماعیل زاده، دخانیات، موسوی، و…)پرس و جو کنید تا به گفته های من یقین پیدا کنید.

    پر طرفدار Thumb up 6 Thumb down 0

  10. سعید اسمعیلی می‌گوید:

    باسلام خدمت مدیریت این سایت محترم
    نقشه ماهواره ای که قبلا در این سایت قرار داشت بسیار مفید و مثمر ثمر بود ولی بعد از مدتی متوجه شدم توسط تعدادی از دوستان مناطقی که از نظر امنیتی مورد دارند را هم نامگذاری می کنند تا اینکه کلا قطع شد. برای رفع چنین مواردی یک پیشنهاد عالی داشتم اگر با این جانب تماس بگیرید برایتان توضیح کامل میدهم

    پر طرفدار Thumb up 4 Thumb down 0

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>